14
c) Głos „o“. — 0 ozem mówiliśmy dzisiaj? O oku (Jak Lek. III do końca.) Ile razy słyszysz głos „o‘‘ w wyrazie „oko1? Dwa razy. -r- Gdzie? Zaraz na początku i na końcu. — A więc widzisz, że w jednym wyrazie może jeden i ten sam głos przy-, chodzić dwa razy, jak to słyszysz w wyrazie „oko“. Jak ukła- f dasz usta przy wymawianiu głosu ,,o“? Układam je w rurkę, j — A jak układałeś usta przy wymawianiu głosu „u“? Układa-! dałem je także w rurkę. — Jakaż więc jest różnica ust między wymawianiem głosu ,,o“ a głosu „u"? Przy głosie „u“ układam t usta w węższą rurkę, a przy głosie „o“ w szerszą i krótszą.
A teraz podyktuję ci ustami następujące głosy; ooo.UTkkk.T^oóO
Cóż to za wyraz? To wyraz „oko“. A teraz uuu.^chcłich.^ooo! • Cóż to za wyraz? To wyraz „uchó“, etc. — Z jakim głosem obo-znałoś się w dzisiejszej lekeyi? Z głosem „o". Ileż więc głosów umiesz dotąd wymawiać? Dotąd już umiem wymawiać głosy: „i, u, e, o“.
d) Ponieważ tak pięknie pamiętasz wszystko, opowiem ci w nagrodę zagadkę w wierszykach. Uważaj dobrze, może odgadniesz, o czein tu mowa: ')
Dwa okienka małe Przez te okna małe
Bez szybek a całe. Zobaczyć możecie
Oba blizko siebie Prześliczne wspaniałe
1 Jak gwiazdki na niebie, AYidoki na święcie.
I
Porównać dokładnie z okiem. Wyuczyć na pamięć.
e) Litera (Jak w II lekeyi.)
znak? Ileż liter’poznałeś?
f) Itmwanit. — (Pokazując
jest? To jesTwaga. (Nauczyciel pokazując części • i
nazywa się drąg wagi. Jak się zowie ta część wagi? Ta część...
Któreż znaki poznałeś dotąd? Poznałem „i,,u, e. o“. (Podając dziecku wszystkie litery.,abc.) Poszulcnjże mi między tyigi znakami tych, któro znasz--=^Uąa^i.prżp<l ,,i“—teraz „u2‘—„e“. i t. d. Dobrze, teraz paii?i^v.sńbi,ć. J b Hm<I.kii/Gy taki znak.ua-zywać będziemy Miarą. -I M.lę-Wim -"wiu^Ji^dyitąki znak? Ileż. liter noznnfeś? Pbluiz-tę;,■ > 1 d ■
Nauczyciel. Drąg ma dwa ramiona (pokazując Jedno ramię — drugie). Ile ramion ma drąg wagi? Co jest umocowano u ramion drąga? U ramion drąga są umocowane szale albo szalki.— Naczeiu wiszą szalki? Na szpagacie lub łańcuszkach.—Jaksie nazywa ta część za którą trzymam wagę w ręku? Szyjka.— A co widzisz w szyjce? To jest skazówka. — Do czego służy skazdwka w wadze? ') Nie wiem. — Zaraz się dowiósz. Co robimy"chcąc zważyć jaką rzecz? Na jedną szalkę kładziemy ciężarki (gwicbty) u na drugą rzec z, którą zważyć chcemy. (Ciężarki są rozmaite: łut, funt, pud, centnar, gramy, dekagramy t. j. W gramów it. d. jak gdzie używają.) Połóż na jedną szalkę łut a na drugą funt! Cóż cięższo? obacz na wadze! Zdejm teraz łut ze szalki i nasyp na nią piasku. Co się zrobiło z drągiem wagi? Drąg pochylił się w stronę funtu. Dosyp jeszcze piasku! Cóż się teraz dzieje z drągiem? Już nie leży tak pochyło. Wsyp jeszcze piasku! Jak stoją teraz ramiona czyli końce drąga? Stoją w równej wysokości. Cóż ztąd wynika ? Że ten piasek wa-, ży tyle, co ton funt czyli, że ten piasek waży jeden funt. Ztlojtn teraz ciężarek zsyp piasek z szalki i potrzymaj próżną wagę. Jak stoją teraz ramiona czyli końce drąga do z i e-m i? Ramiona czyli leońco drąga stoją w równej wysokości do ziemi: — Narysuję ci teraz taką linię na tablicy, ażeby miała taki sam bieg jak ton drąg wagi. Otóż pamiętaj taka linia nazywa się pozioma. — Jak się nazywa taka linia, której koń-co W równej wysokości są do ziemi? Taka linia nazywa się pozioma. — W którójże ręce trzymam teraz tablicę? AV lewej ręoe. — A więe ta strona tablicy jest jaka strona? Lewa strona.— Ajakąbędzio tamta strona tablicy? Prawa strona. — Czy pamiętasz od jakiej strony zacząłem prowadzić, ha tablicy linię poziomą? Od lewej do prawej. — A jak się prowadzi linia prostopadła? Od góry do dołu.— A pozioma? Od strony lewej ku prawię — Narysuj mi więc trzy poziomo limę, jedne pod drugą i trzy prostopadło obok siebie a).
g) Napisanie lit. „o“.— (Jak w poprzednich lekcyach). 3 2
.
;- *v.:;
‘i-* t:
\ r
Koniecznie, celem odświeżenia dziecia i urozmaicenia nauki.
zaraz odpyta. ,
a) Przecinać prostopadło poziomemi i odwrotnie przez środek, u góry u dołu etc. na ćwiczenia. ’
') Jeżeliby dziecko nio umiało czegoś nazwać, powie mu nauczyciel