img044 (48)

Pylica węglowa płuc (anthracosis    )

Zmiany barwnikowe mogą być wywoływane przez barwniki zewnątrzpo-chodne - egzogenne i barwniki wytwarzane przez organizm - endogenne. Barwniki egzogenne mogą wnikać do ustroju poprzez skórę (tatuaż) lub przez przewód pokarmowy. Jednak najczęściej wnikają one poprzez płuca, gdzie dostają się wraz z zapylonym powietrzem atmosferycznym. Do płuc mogą wnikać różne pyły i w zależności od wielkości ich cząsteczek, składu chemicznego czy formy krystalicznej wywołują bardzo zróżnicowane zmiany.

U zwierząt najczęściej mamy do czynienia z pylicą węglową płuc. Występuje ona powszechnie u starszych psów miejskich narażonych na wdychanie zapylonego powietrza zawierającego cząsteczki sadzy.

W warunkach fizjologicznych przedostający się do płuc pył zlepiany jest w oskrzelach i oskrzelikach śluzem, a następnie ruchem rzęsek usuwany na zewnątrz. Natomiast w pęcherzykach jest on fagocytowany przez makrofagi pęcherzykowe i drogą naczyń chłonnych odprowadzany na obwód. Jednak przy nadmiernym zapyleniu lub przy osłabieniu funkcji aparatu filtracyjnego płuc cząsteczki pyłu mogą pozostawać w pęcherzykach i okolicznej tkance mezen-chymalnej.

W obrazie mikroskopowym widoczne są wówczas czarne złogi pyłu węglowego leżącego w makrofagach lub pozakomórkowo w tkance międzypęcherzy-kowej i międzyzrazikowej, szczególnie w ogniskach zwłóknienia tkanki. Gromadzeniu pyłu nie towarzyszą żadne widoczne reakcje zapalne mezenchymy.

Makroskopowo płuca usiane są licznymi, drobnymi (wielkości ukłucia szpilki), często zlewającymi się, czarnymi ogniskami. Są one szczególnie dobrze widoczne w jasnych niedokrwionych obszarach płuc.

34