img06301 djvu

62 -

się dzieci w rozmachowem pisaniu kresek podstawowych pisma po sltiego ołówkiem, na zeszytach rysunkowych bez linji. Następnie pi szą litery od i do o wyłącznie na jednej linji, od a do e włącznś na dwóch linjach, a dalsze w czterech linjach. Za używaniem nads lineamentu aż do drugiego półrocza (wyłącznie) klasy czwartej, ta jak to dotąd u nas się praktykuje, oddaję i ja mój głos, uważam bowiep że przez to nie pozbawia się dzieci możliwości wyrobienia pewnyc] indywidualnych cech pisma, o co walczą głosiciele nowego kierunki

Te różnice indywidualne pisma będą mogli uczniowie osiągną! tylko w tak dużym stopniu, aby one nie zacierały wyrazistości samej? pisma. Nie lekceważę tego, iż nauka porządnego pisania wiele prac; kosztuje każde dziecko, zwłaszcza w początkach nauki. Trud ten nl polega tylko na lineamencie, ale na tern głównie, iż pismo nie przed stawia tyle rozmaitości, co inne prace ręczne. Tutaj jest praca więce jednostajna, bo litery ciągle się powtarzają, podczas gdy rysunek lul model nastręcza ciągłą zmianę tak w treści, jak i formie, co odpo wiada naturze dziecka, lubującego się w tych zmianach. Zachowani więc swobody w pracach ręcznych, jak w rysunku, modelowaniu i t. p. jest konieczne, bo jest warunkiem osiągnięcia celu tych nauk, np kształcenia wyobraźni twórczej.

Widzimy więc, że nie można nauce pisania przepisywać tych sa mych metod, jak innym naukom i pracom ręcznym, głównie z powodi odmiennego celu, jaki się jej wyznacza.

W zamian za to konieczne skrępowanie swobody w samem pi saniu posiadamy inne środki, mogące tak uczniom, jak i nauczyciel stwu ułatwić tę żmudną naukę, nie godząc przytem w cel jej wyzna ozony. Temi środkami mogą być:

1.    Zachęcanie dzieci do tej nauki przykładem i odpowieanien delikatnem postępowaniem pedagoigicznem.

2.    Odpowiednie ćwiczenia gimnastyczne rąk. w^abiające spra wność i siłę mięśni palców, przegubu i t. d.

3.    Zachowanie naturalnego, nieszkodliwego dla zdrowia, układi ciała przy pisaniu.

4.    Zachowanie odpowiedniego do wieku dziatwy i stopnia nauk czasu trwania i pauz przy ćwiczeniach w pisaniu.

5.    Dostarczenie dobrych przyborów do pisania, jakoto: stołu względnie ławki, papieru, pióra, czy ołówka.

6.    Wreszcie ujednostajnienie kształtu i kierunku liter.

Co do pierwszego punktu należy zaznaczyć, że jeżeli nauczyciel chce dzieci nauczyć pięknie pisać, musi sam umieć tak pisać.

Dalej wiemy z nauki psychologji, iż do wykonania pewnego czynu, np. ruchu ręki, potrzeba: 1. wyobrażenia tego ruchu, 2. krótkiego lub dłuższego rozważania następstw czynu, zależnie od inteligencji, doświadczenia i temperamentu. Wreszcie sposób wykonania czynu, ochota lub niechęć do jego wykonania, -— zależą od nastroju stanu duszy, jaki poprzedza i towarzyszy wykonaniu czynu, czyli t. zw. predestynacji.

Po tern rozważeniu rzeczy dojdziemy do przekonania, że np. do napisania pewnej litery musi dziecko mieć wyobrażenie ruchu ręki, który jest potrzebny do napisania tej litery. Dlatego też nauczyciel pisze najpierw na tablicy szkolnej przed oczyma dzieci daną literę,