img119 (14)

113

Elementarne wprowadzenie do techniki sieci neuronowych

uważyć, że linie po 1668 i po 3668 krokach uczenia pokryły się (linii niebieskiej w związku z tym nie widać), ponieważ po całkowitym nauczeniu neuron nie zmieniał już swoich - poprawnych, jak wynika z sukcesu poprawnej klasyfikacji punktów - wartości współczynników wag.

6.7. Jakie badania możesz przeprowadzić podczas uczenia neuronu?

Opisany w poprzednim podrozdziale program 06E.BAS pozwala na samodzielne przeprowadzenie wielu różnych badań. Musisz tylko zajrzeć do tekstu programu i - korzystając z umieszczonych w nim komentarzy - zmienić niektóre jego elementy. Możesz w ten sposób zmieniać położenie poszczególnych punktów lub całych zbiorów uczących, możesz zmieniać współczynnik szybkości uczenia (“jj”) i obserwować zmiany zachowania neuronu, możesz wreszcie zastosować jedną z dwóch opisywanych w literaturze metod uczenia nieliniowego neuronu: albo perceptronową (podstawą uczenia jest wtedy sygnał wyjściowy z neuronu i jego konfrontacja z sygnałem wymaganym, podawanym przez “nauczyciela” (w rozważanym przypadku - przez ciąg uczący), druga możliwość polega natomiast na tym, że uczeniu podlega wyłącznie część linowa (podstawą uczenia jest “net value”, oznaczone w programie jako j/0).

Zęby dokładnie porównać działanie tych obu metod możesz prowadzić eksperymenty “parami” - raz dla wartości parametru “metoda” równej 1, a drugi raz dla wartości równej 2. Pełną porównywalność wyników otrzymasz, jeśli usuniesz instrukcję RANDOMIZE TIMER, gdyż wtedy generator liczb losowych będzie dostarcza! za każdym razem takiej samej sekwencji, co spowoduje, że proces uczenia będzie startował za każdym razem od takich samych wartości współczynników wag a samo uczenie będzie prowadzone w ten sam sposób.

Prowadząc własne badania zapewne zauważysz, że druga metoda uczenia, wiązana z nazwiskami Widrowa i Hoffa, bywa niekiedy bardziej skuteczna (być może już w pierwszych próbach uda Ci się odkryć, że położenie prostej zbliżone do idealnego zostaje znalezione w tej metodzie wyraźnie szybciej, niż w metodzie perceptronowej), ale metoda ta nigdy nie przestaje się uczyć, więc po znalezieniu poprawnego rozwiązania tylko je psuje, potem naprawia, potem znowu psuje...

Podobnie postępuje wielu ludzi, zauważyłeś? Między innymi znakomity polski malarz Aleksander Gierymski odznaczał takim właśnie usposobieniem. Nigdy nie byl on do końca zadowolony ze swoich obrazów, więc po namalowaniu każdego kolejnego arcydzieła zaczynał poprawki - tu coś