img022 (48)

106 Tadeusz Sokołowski

Na straży postanowień Karty stoi Komitet Praw Społecznych Rady Europy (do 1998 r. nosił nazwę Komitet Niezależnych Ekspertów), w skład którego wchodzi co najmniej dziewięć osób wybieranych przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (we wrześniu 2003 r. liczył 13 ekspertów). W jego obradach z głosem doradczym uczestniczą przedstawiciele MOP. Komitet bada okresowe raporty składane przez państwa-strony konwencji co dwa lata - i na tej podstawie sporządza opinię prawną o zgodności z Kartą, która jest przedkładana Komitetowi Rządowemu (są to przedstawiciele państw-stron Karty, w obradach uczestniczą przedstawiciele międzynarodowych organizacji związków zawodowych z głosem doradczym), jak i Zgromadzeniu Parlamentarnemu. Komitet Rządowy na tej podstawie oraz sprawozdania państwa sporządza jego polityczną ocenę i opracowuje sprawozdanie dla Komitetu Ministrów, który uchwala rezolucję, zawierającą zalecenia dla państwa — dotyczące zmiany ustawodawstwa lub dostosowania praktyki do wymogów Karty.

W ramach Europejskiej Karty Społecznej funkcjonuje system skarg zbiorowych. Są one formułowane przez międzynarodowe i krajowe organizacje pracodawców i pracowników, organizacje pozarządowe. Skargi składa się Komitetowi Praw Społecznych, który rozstrzyga o ich zasadności. Na ich podstawie oraz wyjaśnień stron, opinii innych państw, organizacji społecznych sporządza sprawozdanie, kierowane do Komitetu Ministrów, który podejmuje większością 2/3 głosów zalecenie wobec państwa, przeciwko któremu skarga jest skierowana.

Rada Europy podejmuje również działania, aby - obok ochrony praw społecznych - zagwarantować odpowiedni poziom ochrony w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, objąć ochroną najbardziej zagrożone grupy społeczne. W tej sferze wybijają się następujące konwencje: Europejski Kodeks o Zabezpieczeniu Społecznym z 16 kwietnia 1964 r., wszedł w życie 17 marca 1968 r.: Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej z 14 grudnia 1972 r., weszła w życie 1 marca 1977 r.; Europejska Konwencja o Statusie Prawnym Pracowników Migrujących z 24 listopada 1977 r., weszła w życie 1 stycznia 1983 r.

• Konwencja o Zapobieganiu Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu została podpisana 26 listopada 1987 r., a weszła w życie 1 lutego 1989 r. (wg stanu z 25 marca 2004 r. Konwencję podpisały i ratyfikowały wszystkie państwa Rady Europy, Polska ratyfikowała 10 października 1994 r.). Uzupełniają ją dwa protokoły dodatkowe z 4 listopada 1993 r., które weszły w życie 1 marca 2000 r.: Protokół nr 1 - przewiduje możliwość przystąpienia do Konwencji państw, które 'nie są członkami Rady Europy; Protokół nr 2 - dotyczy technicznych regulacji związanych z zakończeniem kadencji członków przypadających w różnych okresach. Konwencja jest wypełnieniem postanowień art. 3 EKPCz, celem wzmocnienia kontroli przestrzegania tego artykułu. Dokonuje tego poprzez wprowadzenie mechanizmu kontroli prewencyjnej. Lustracja miejsc, w których znajdują się osoby pozbawione wolności przez władzę publiczną, dokonywana jest przez Europejski Komitet Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu łub Poniżającemu