184
zbiór wyrazów bliskoznacznych związanych tematycznie z omawianymi zagadnieniami. Późniejsze omówienie ćwiczenia powinno uwzględniać rozmowę o tym, co dzieje się w obrazie, jaką czynność każda z postaci wykonuje i dlaczego. W ten sposób powoli zbliżamy się do wykorzystania w naszych doświadczeniach dramowych 5 poziomów zrozumienia i świadomości wg D. Heathcote. Po prezentacji obrazu skomponowanego przez poszczególne grupy analizujemy zachowania wszystkich występujących w obrazie postaci, kolejno zadając uczestnikom pytania o stopień zrozumienia pełnionej roli. Możemy uwzględnić wszystkie pytania D. Heathcote w pracy ze starszą, wyrobioną intelektualnie młodzieżą, bądź z niektórych zrezygnować. Zamiast trudnego pytania o filozofię życiową (pytanie „kłopotliwe” nawet dla dorosłych) zadajmy najpierw pytanie: „Kim jesteś?”. Trudności mogą wystąpić także przy pytaniu o motywację wewnętrzną i wzory postępowania, gdyż może się okazać, że dla wielu będzie to jedno i to samo. Wykorzystanie (przy okazji różnych ćwiczeń) pytań o poziom zrozumienia i świadomości wspaniale uczy rozumienia motywów postępowania bohaterów (swojego także) i pomaga w opracowywaniu charakterystyki postaci, dlatego nie wolno zrażać się pierwszymi niepowodzeniami. Początkowo możemy sobie ułatwić pracę i nieco zmodyfikować wzorzec D. Heathcote, uwzględniając możliwości naszych uczniów.
Wspaniale rozwija polonistycznie ćwiczenie z wykorzystaniem kolorowych fotografii przedstawiających nietypowe postacie w różnych sytuacjach życiowych. Zdjęcia rozdajemy uczniom, a po chwili namysłu każdy z nich pokazuje fotografię całej grupie i odpowiada kolejno na nasze pytania wg propozycji D. Heathcote. Żeby to zadanie wykonać, wcześniej uczeń musi wczuć się w postać na zdjęciu, stać się nią, uwzględnić w prezentacji wszystkie szczegóły fotografii mogące mu ją jakoś przybliżyć i uzupełnić w swojej wyobraźni wszystkie miejsca niedookreślone.
Drama - pięć poziomów świadomości Propozycja Dorothy Heathcote
niska świadomość
1. Czynność ł
Pytanie: Co teraz robisz ?
Odpowiedź: Teraz ............................................................
2. Przyczyna (zewnętrzna) Pytanie: Dlaczego to robisz ? Odpowiedź: Ponieważ.........
3. Motywacja (wewnętrzna)
Pytanie: W jakim celu to robisz ?
Co chcesz osiągnąć przez wykonanie tej czynności ?
Odpowiedź: Mam nadzieję...............................................
Zamierzam...................................................
Oczekuję......................................................
Wierzę, że osiągnę.......................................
4. Modele (wzory postępowania)
Pytanie: Skąd wiesz, że takie postępowanie jest odpowiednie wdanej chwili ?
Odpowiedź: Naśladuję...................................................
Kazano mi.................................................
Przeczytałem, że........................................
5. Filozofia
Pytanie: Jaka jest twoja filozofia życiowa ?
Odpowiedź: Moją filozofiąjest................
Wierzę, że..............................
wysoka świadomość
Rys. 18. Schemat D. Heathcote - pięć poziomów świadomości