Homoseksualizm
Substancje ie powodują bowiem kolejno zióżnicowa-nie w kierunku męskim zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych narządów płciowych, a następnie ośrodków mózgowych kierujących wydzielaniem hormonów, związanych z wieloma cechami zachowania reprodukcyjnego i niereprodukcyjnego.
Brak substancji hormonalnych płodowych jąder powoduje rozwój wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych w kierunku żeńskim oraz utrwalenie się żeńskiego typu ośrodków mózgowych. Poniżej omówimy różnicowanie płciowe ośrodków mózgowych związanych z zachowaniem reprodukcyjnym i nierepro-dukcyjnym. W ten sposób naświetlony zostanie problem biologiczno-morfołogicznych uwarunkowań homoseksualizmu.
Różnice pomiędzy mózgiem „męskim” a „żeńskim" próbuje się uchwycić badaniem morfologicznym. Można o nich jednakże wnioskować na podstawie funkcji, jakie pełni mózg osób płci żeńskiej i męskiej. Funkcje te mogą dotyczyć zarówno wpływu na gruczoły płciowe lub sutkowe, jak różnych form zachowania, i to zarówno związanych z reprodukcją, jak i z nią niezwiązanych.
Badanie wpływu hormonów na zachowanie jest trudne, ponieważ zaciemnia obraz wiele czynników społecznych, kształtujących to zachowanie. Wpływ ten przejawia się również zupełnie inaczej u osób płci męskiej i żeńskiej. Wiadomo na przykład, że u ludzkich i zwierzęcych osobników męskich (u psów. kotów, ptaków lub ryb) popęd seksualny trwa jeszcze przez kilka tygodni lub miesięcy po kastracji. Podobna sytuacja nie występuje u osobników żeńskich, z wyjątkiem naczelnych. Ponowne pojawienie się popędu seksualnego w wyniku terapii hormonalnej wymaga kilku tygodni u osobników męskich, lecz jedynie kilku godzin lub dni u osobników żeńskich. Wszystko to wskazuje, że sposób działania hormonów jest inny u osobników męskich i żeńskich.
Stwierdzono, że do pojawienia się normalnego zachowania płciowego są konieczne odpowiednie warunki socjalne. Badania prowadzone na małpach wykazały. że zwierzę pozbawione od najwcześniejszego dzieciństwa matki ma wiele zaburzeń neurotycznych, obejmujących również zachowanie płciowe. Stwierdzono także, że zwierzę wychowujące się ze swoją matką, ale izolowane od kontaktów z innymi zwierzętami, wykazuje nieprawidłowe zachowanie płciowe. Badania te prowadzono na małpach płci męskiej. Wykazywały one taki sam stopień pobudzenia seksualnego oraz dokonywały takich samych prób odbycia stosunków płciowych, jak małpy wychowywane normalnie. Jednak małpy wychowywane w izolacji nie potrafiły odbyć prawidłowego stosunku płciowego, a podawanie męskich hormonów nie zmieniało tego stanu. Efekt izolacji jest mniej widoczny u osobników żeńskich. Izolacja działa jedynie hamująco na agresywne i męskie cechy zachowania osobników żeńskich, co potwierdzono również w czasie badań na świnkach morskich. Podobne dane uzyskano u szczurów, kotów i ptaków.
Jednak problemem, który interesuje nas obecnie, jest wpływ hormonów płciowych na ośrodki mózgowe, powodujący ich trwałe zróżnicowanie w kierunku męskim lub żeńskim. które dokonuje się pod koniec okresu płodowego łub w pierwszych dniach życia noworodkowego. Badania Phoe-niksa i wsp., opublikowane w roku 1959, wykazały, że podanie testosteronu świnkom morskim płci żeńskiej w ostatnich dniach życia płodowego, poprzedzających poród, prowadzi nie tylko do maskulinizacji