IMGP0431

dibet, Martin Margiela, Mart ino Sit bon, Sybil-la. John Galliano, Franek Joseph Bastille, Patrick Kelly, Jean Touitou z APC, Lionel Gros, Frćderic Molenac, Helmut Lang, Dries Van Noten, Walter Van Beirendonck, Prada, Donna Karan, Marc Jacobs, Zucca...

Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych w ciągu jednego tygodnia prezentacji kolekcji odbyło się około stu pokazów! Na arenę śmiało wkroczyli wówczas Michale i OUvier Chatenet z Mariot Chanet, Ann De-meulemeester, Dirk Bikkembergs, OUvier Gu-iDemin, Xuly-Bet, Koji Tatsuno, Jeróme LHu-illier. Christophe Lemaire, Ennio Ca passa z Costume national, Veronique Leroy, Gilles Rosier i Claude Sabbah z GR 816... Nastąpiło zaskakujące odwrócenie sytuacji — niektórzy projektanci zostali bowiem zatrudnieni przez właścicieli wielkich domów mody, by wnieść nowego ducha do tych szacownych instytucji. Wiele domów mody zostało w latach osiemdziesiątych wykupionych przez wielkie grupy finansowe, nęcone wizją pokaźnych zysków, gdyż dochody z licencji i produktów typu dodatki oraz kosmetyki były tu większe niż w pozostałych sektorach przemysłu. Chodzi zwłaszcza o wykupienie Christiana Diora przez finansistkę Agache de Bernard Amault, Niny Ricci przez Sanofi i Pierrc’a Balmaina przez Alaina Chevaliera. Dbając o wizerunek tych domów mody, zatrudniano słynnych kreatorów, którzy zapewniali właściwy profil artystyczny. Wielu z nich już wcześniej wyrobiło sobie markę w prit-ii-porter, często mieli za sobą praktykę w haute couture. Karl Lagerfeld został zaangażowany przez firmę Chanel już

1008.    Romśo Gigli, kolekcja inspirowana sztuką afrykańską, lato 1995. Archiwum Romćo Gigli.

1009.    Adeline Andrć, suknia-spodnie

z odsłoniętymi plecami, z różowego krepdeszynu, suknia z rozdęciem odsłaniającym nogi, z jedwabnego płótna w kolorze mango, suknia z odsłoniętymi plecami i kardigan z dżersejowej wiskozy w kolorze drzewa lipowego, kwiecień 1986. Archiwum Adeline Andrć. Fot Christian Moser.

1010.    Commedes Garęons. dwie suknie

z bawełnianego dżerseju i bawełnianych wstążek, aplikacje z koronki, lato 1983. Archiwum Comme des Garęons. Fot. Peter Lindbeigh-w 1983 roku fil. 1043], następnie Angelo Tar-lazzi zaczął pracować dla Guy Laroche, gdzie został wkrótce zastąpiony przez Michela Kleina, Claude Montana wykonał kilka kolekcji dla Lanvin [il. 1044], Gianfranco Ferre projektował dla Diora od 1989 roku [il. 1041], a Given-chy zatrudnił w 1995 roku enfant terrible angielskiej mody, Johna Galliano [il. 1042].

PRZEMYSŁ ZWIĄZANY Z MODĄ W latach osiemdziesiątych zachwiana została tradycyjna hierarchia i podziały w przemyśle związanym z modą. Od tej pory to słynni projektanci dyktowali reguły gry i wytyczali nowe tendencje. Wielkie zakłady przemysłowe produkujące dobre gatunkowo wyroby, pionierzy prel-h-porter, jak Weil, Weinberg, Max Mara czy Apostrophe, wyspecjalizowały się w produkcji wysokiej jakości ubiorów w stylu klasycznym. Za nimi plasują się takie domy jak Tehen, Et Vous i Diaposit ive, korzystające z pośrednictwa butików lub tworzące własną sieć dystrybucji i rozwijające system franszyzy (franchising). Firmy te, obecne nie tylko w wielkich miastach, lecz i na prowincji, kierują swoją ofertę do bardzo różnorodnej klienteli, jednak poważne zagrożenie stanowi dla nich postępujące rozdrobnienie. Od 1988 do 1994 roku system franszyzy zmniejszył się o połowę, ilość punktów sprzedaży spadła z dziesięciu tysięcy do nieco ponad pięciu tysięcy, a tylko połowa ze stu osiemdziesięciu firm zdołała utrzymać się na rynku. Jednocześnie filie prowadziły siedem tysięcy trzydzieści dwa punkty sprzedaży*.

System filialny rozwinęły takie firmy, jak Etam, Promod, Celio czy amerykańska Gap, stosując schemat wypracowany przez Sentier— ich butiki regularnie wystawiają próbne partie nowego towaru i sprawdzają reakcję klientów

Tylko wyroby cieszące się największym powodzeniem są wprowadzane do masowej produkcji: pozwala to uniknąć nagromadzenia w magazynach odzieży nie podobającej się klientom.

Od czasu kryzysu w 1975 roku poważnym konkurentem przemysłowej prvt-<i-portcr stała się wytwórczość firm Senties Jest to dzielnica w centrum Paryża zamieszkiwana niegdyś przez produkujących tradycyjną konfekcję Żydów z Alzacji, Niemiec i Fólski. rosyjskich emigrantów i Ormian. Odkąd dołączyli do nich Żydzi z północnej Afryki oraz Azjaci, fabrykanci z Sentier zaczęli funkcjonować w systemie zwanym „krótkim obiegiem"⁹. Ten system produkcji i sprzedaży, opracowany w latach

1010