W krajach anglosaskich jest stosowany wzór określający prędkość chłodzenia w temperaturze 300°C w zależności od mocy źródła ciepła ą i liczby ostrości cieplnej TSN (Termal Severity Number):
v
300
= ( X1}'q + 0,05)-2, K/s 106 TSN
(3.22)
lub wzór Uwera i Degenkolbe’a [8], określający czas stygnięcia SWC w zakresie temperatur 800-500°C, t8/5 w przedmiocie masywnym, w zależności od kształtu złącza F i energii liniowej łuku E:
L/s = (0,67 - 5 • 10_4r ) • £ • (-i---11-)-F (3 23)
8/5 ° 500-7; 800-7; K ’
Można również stosować nomogramy do wyznaczania optymalnego czasu chłodzenia SWC w zakresie temperatur 800-500°C oraz ewentualnej temperatury wstępnego podgrzania w wypadku spawania ręcznego elektrodami otulonymi, w osłonie gazów ochronnych i łukiem krytym. Przykłady takich nomogramów pokazano na rysunkach 3.5, 3.6, 3.7.
/
^800+500
_
ze wstępnym podgrzaniem do temperatury t0
E, kJ/cm
46 -42-
38-
34-
bez
wstępnego
podgrzania
:100
-80
f0.° c
-400
30-
26 24' 22'
20-
18-
16-
14-1 12
-46 -42
- -38
-34
-30
-26 -24 -22 -20
-18 -16
-60
-50
-40
-30
^Z40
-1000
-600
-200
-150
100 80 ^ 6cf
50
"30
2
g, mm
- 4
* 6
- 8
-350
"250
-200
-150
-100
- 50
- 10 " 0
10
-14
10-
-14
-16
-18
-20
-22
-26
-30
Rys. 3.5. Nomogram do określenia czasu stygnięcia tW5 w- procesie spawania elektrodami otulonymi [9]
116