108133

Historia toksykologii 2007/08 Wll

działanie neurotoksyczne. W niektórych krajach chinina jest stosowana jako dodatek goryczowy w przemyśle spożywczym (np. w tonikach)

Wszystkie alkaloidy należą do substancji trujących dla zwierząt (w tvm człowieka)

❖ 1641 lohannis Schroeder tworzy „Medici germani pharmacopeia"

zawierający m.ln. przepis na ..balsam magnetyczny" (zwalczający wypite trucizny ale nie mogący się dostać w pobliże mózgu gdyż powoduje szaleństwo )

„The remedy worse than the disease"

HISTORIA ANESTEZJOLOGII

„Nóz chirurga i ból są ze sobą na zawsze uwiązane"

W starożytności używano do znieczuleń opium czy marihuany.

H. Davy był angielskim chemikiem (otrzymał w stanie wolnym najbardziej aktywne metale jak Na, K...). Po raz pierwszy zastosował na sobie działanie podtlenku azotu (N20) ..Po zaczerpnięciu łyku gazu był dość przyjazny światu"- gaz rozweselający, używany jednak tylko w celach rozrywkowych. Zastosowany do znieczulenia pacjenta dentystycznego (Wells) zawiódł - pacjent zmarł.

Ważni dla anestezjologii byli dwaj panowie : Horace Wells (dentysta) oraz John Collins Warren (szef chirurgów w Massechusett w Bostonie). Wells eksperymentował z eterem etylowym, (w niskich dawkach usypiał pacjenta, w większych - uśmiercał)

16 X 1846 r. Wells uśpił, a Warren operował pacjenta z guzem szczęki. Data przełomowa w historii chirurgl - pierwsza bezbolesna operacja. Kolejna - 21 XII 1846, gdzie R. Listner dokonał pierwszej amputacji nogi przy znieczuleniu eterowym. W Polsce pierwszej operacji w znieczuleniu eterowym dokonano 6 II 1847 r. w Krakowie (zabieg ortopedyczny, Ludwik BreJEter był powszechnie używany do narkozy do lat 60 - 70 XX wieku. Używane następnie związki to pochodne eteru : halatony (chlorowcopochodne, lata 60), enfluran (lata 70), desfluran (lata 80).

Innym związkiem używanym do znieczulania pacjentów był chloroform -Simpson jako pierwszy w 1847 r. zastosował do operacji opary chloroformowe. Słynną pacjentką była królowa Wiktoria - użyto chloroformu do złagodzenia bóll porodowych (1853). Od tej pory zaobserwowano sens znieczulania kobiet podczas porodu (wcześniej uznany za niemoralny, sprzeczny z kościołem). W Polsce - pierwsza operacja 11 XII 1847, Aleksander Le Brun (także w Krakowie). Był skuteczniejszy niż eter, ale istniała zbyt mała rozpiętość pomiędzy dawką skuteczna (narkotyczną) a śmiertelną - problemy z wybudzeniem pacjentów, śmierć w wyniku szoku chloroformowego (chloroform 4x bardziej niebezpieczny niż eter). 28 I 1848 r. zaobserwowano pierwszą śmiertelną zapaść chloroformową. Chloroform wyszedł z użytku w latach 30 XX wieku.

W 1905 r. Hoechst zsyntetyzował nowokaine - używaną do tzw. małej chirurgii (stomatologia) i znieczuleń miejscowych.

1933 r. Wess - ewipan. używany do narkozy dożylnej.