IMG 19

wywołane zmiennym co do kierunku działaniem masy tłoka zaworów i mechanizmu korbowego.

Wreszcie różnica temperatur (‘i — t₂) pomiędzy temperaturą ścianek cylindra i pary jest również tym czynnikiem, który oddziałuje na tę grupę strat.

Jeżeli chodzi o temperaturę t₂, mogą tu wystąpić dwa przypadki: maszyna parowa pracuje na skraplacz i wtedy temperatura pary odlotowej jest niska — około 50°C lub też para odpływa bezpośrednio w atmosferę (lokomotywy, małe pompy parowe itp.) i wówczas temperatura pary odlotowej jest wyższa, ponad 100°C.

Jasne jest, że w pierwszym przypadku, gdy przy tej samej temperaturze pary dolotowej temperatura jej przy odlocie jest niższa, więc przy wpływie pary do skraplacza strata wskutek skraplania się pary na ścianach cylindra będzie większa. Widać to z rys. 153.

Przy stosowaniu skraplacza linia rozprężania będzie przebiegała po krzywej A"B", a strata od ścianek cylindra na wykresie będzie określona polem ABB"A", podczas gdy przy pracy maszyny parowej na wydmuch linia rozprężania może być porównawczo przedstawiona jako krzywa A'B\ strata zaś cieplna — jako pole A'B'CA.

Nie należy jednak stąd wysnuwać fałszywych wniosków, jakoby praca ze skraplaczem była mniej w tych warunkach wydajna. Nie, ze skraplaczem praca w maszynie parowej przebiega korzystniej, wyzyskanie ciepła pary jest większe, chociaż straty wskutek skraplania się jej ca ściankach cylindra są większe.

V

y.

Rys. 153-Slraly wskutek skraplania się pary na ścianach cylindra w zależności od praedwciśnienia

Rys. 154-S trata wywołana niezupełnym rozprężeniem się pary w zależności od napełnienia

Na średnią temperaturę ścianek cylindra wpływa poza tym jeszcze, przy innych l tych aamych warunkach pracy maszyny parowej, wielkość napełnienia <p. Im jest ono większe, tym w dłuższym przeciągu czasu cylinder jest nagrzewany przez świeżą parę, a więc średnia temperatura ścianek jest wyższa. Wraz jednak ze zwiększeniem napełnienia wzrasta również i strata wywołana przez niezupełne rozprężenie się

EB

pary, jak tó widać na rys. 154, na którym ze wzrostem napełnienia , <Pv fi i zwiększają się również pola F_lt Fj, F_a. Istnieje więc dla każdego typu maszyny parowej pewne najkorzystniejsze napełnienie, przy kt6-jym maszyna pracuje z najmniejszym rozchodem pary, tzn. najekono-miczniej.

87. Wielostopniowo rozprężanie się pary. W celu zmniejszenia szkodliwego oddziaływania metalowych ścian cylindra na pracę pary w maszynie parowej stosuje się tzw. wielokrotne rozprężanie pary; takie maszyny przystosowane do wielokrotnego rozprężania

Rys. 155-Schemat dwustopniowego rozprężania pary: 1 — przelotnia,

| — skraplacz

pary nazywają się wielostopniowymi. W maszynach wielostopniowych para najpierw dopływa do cylindra mniejszego, w którym rozpręża się od ciśnienia początkowego p do ciśnienia p_x i objętości tą, odpowiadającej objętości tego cylindra, po czym wpływa do cylindra większego, w którym rozpręża się od ciśnienia p_x do ciśnienia p_a i objętości ostatecz-nej v₀ (rys. 155).

W tym rozwiązaniu przez dodanie mniejszego cylindra do cylindra właściwego nic się nie zyskuje na pracy, natomiast warunki dla pary pod względem cieplnym są znacznie korzystniejsze, ponieważ spadek temperatur w każdym z cylindrów staje się mniejszy, a jednocześnie napełnienie wzrasta z u/u» na u/tą i tą/wo (rys. 156), co jest, jak już wiadomo, korzystne. Straty więc przez oddziaływanie ścian cylindra zmniejszają się proporcjonalnie do wielkości pola ABB'A' (rys. 157) dla pracy maszyny z jednym cylindrem i do pola AA" C" D" B" BA dla pracy w układzie dwucylindrowym.

Ponieważ okresy wypływu pary z cylindra wysokoprężnego (mniejszego) i wlot do cylindra niskoprężnego (większego) mogą się nie zgadzać ze sobą, między cylindry Więc wstawia się zbiorniczek C (rys. 155), zwany przelotnią, którym może być zwykły przewód parowy, aby wy-

249