IMG 97

karta rękopisu Ignacego Potockiego (czystopis): swobodny przekład (raczej streszczenie) fragmentu cc. 2 rozdz. I

o

H

SUPLEMENT

z przypisów do przekładu LOGIK?przjiz Bugajewiczo

s,¹ (Fragment z Historii nowożytnej stanowiącej tom VI cyklu pism Con-dillaca pt. Cours dUludes, który Bugajcwicz dodaje jako przypis do rozdz. 5 cz. I Logiki — rkp. Pozn. Tow. Przyj. Nauk Nr 00170,

karta 42)

...Może się dziwnie będzie zdawać, iż ja w moim dziele zapo |jnniałem o historii metafizyki; ale to jest dlatego, iż nie wiem, co by przez ten wyraz rozumieć? Arystoteles mniemając, iź tworzy urnie^{1 2} jętność, zamyślał zebrać wszystkie wyobrażenia odtączne¹ i powszech-Ine, jako to: Ens, Substantia, Principia, Causa, Relationes² i tym podobne. IZważył wszystkie te wyobrażenia w Traktacie początkowym, który ■nazwał: Sapientia prima Philosophico kumano Theologia etc.². Po nim, iTheophrastes albo też kufry inny Perypatetyk dał imię metafizyki⁴ i temu zbiorowi wyobrażeń odłącznych. Otóż metafizyka jest to umiejętność, w której przedsiębiorą o wszystkim rozprawiać w powszechności, nic bynajmniej wprzód w szczególności nie spostrzegłszy,

• to jest: gadać o wszystkim, niczego się nie nauczywszy. Umiejętność próżna, która nigdzie nie dąży i na nic się nie przyda. Ponieważ my od wyobrażeń szczególnych postępujemy do powszechnych, te i więc nie mogą być przedmiotem najpierwszej nauki.

1

¹ Tza. oderwane.

*    W oryg. JPitre, la subsumet, lei principes, la canta, la rdaaom". Tkama przc-Uada z francuskiego na bonę. Po pobko winno być; Jbyl, substancja, zawdy, pnyuyay, [stosunki".

¹ W oryg. JSagase prtmiłrt, phSosophU premierę, tJUelcgie². Tkaoacz prukbda z francuskiego na łacinę. Po polska winno być: .wiedza naczelna, filozofia naczckw, teologia².

2

   W oryg. „Thiofrasu on ąueląue asare pSripatSliciea, baw li mm dc iwMptpWfwr.. .² Kie Teafrast (Theofrastes) tak te pum nazwał, lecz zaczęto je tak nazywać dopiero p. uporządkowaniu puścizny Arystotelesa w pierwszym wieku przed mua erą, kiedy w umieszczono je w kolejności po jiwnadi fizycznych².