IMG145 (4)

—    MARC-BR w Belgii (BR od Bibliothćąue royale — Biblioteka Królewska)

—NORMARC w Norwegii

—    SA-MARC w Republice Południowej Afryki (1977)

—    SINGMARC w Singapurze

—    SWEMARC w Szwecji (1980)

—    i wiele innych.

W krajach byłego Związku Sowieckiego przepisy katalogowania uwzględniają ISBD; zostały one ustalone przez Komitet Katalogowania Biblioteki Narodowej Rosji w Moskwie i pełnią funkcję norm krajowych. GOST (Gosudarstvennyj Stan-dart). Podobnie jak w ISBD istnieje kilka arkuszy normy: GOST 7.1-84 — Opis bibliograficzny dokumentów, wyd. 1984; GOST 7.16 — 79 Opis bibliograficzny druków muzycznych itd. Międzynarodowe Centrum Informacji Naukowej i Technicznej w Moskwie stworzyło format wymiany MEKOF-2 w 1979 roku.

Jak można sobie wyobrazić, ta obfitość „prawie” podobnych formatów wymagała prac nad ich uzgodnieniem. Ambicje takie mieli od roku 1972 uczestnicy grupy INTERMARC [rys. na s. 143]. Grupa ta, utworzona przez Michela Boisseta (Biuro Automatyzacji Bibliotek przy Dyrekcji Bibliotek Francuskich), składała się ze specjalistów francuskich, belgijskich, holenderskich, angielskich, szwajcarskich (Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie) itd. Grupa INTERMARC opublikowała w roku 1975 podręcznik dla książek, w roku 1977 — dla wydawnictw ciągłych — INTERMARC (S), a w roku 1982 — propozycję dotyczącą kartotek wzorcowych.

Międzynarodowe postępy formatu INTERMARC zostały przerwane przez przyjęcie na szeroką skalę i w szerokich ramach UNIMARC-a i —jak to zobaczymy dalej — dalsze pilotowanie prac przez IFLA. Rozwijanie INTERMARC-a przejęła na siebie całkowicie Biblioteka Narodowa w Paryżu. Wypuszczała ona co jakiś czas na rynek taśmy magnetyczne w formacie INTERMARC. Pojawiło się kilka jego rozszerzeń i nowych wersji: INTERMARC (Mus) dla muzyki w 1987 roku, INTERMARC (S) dla wydawnictw ciągłych w 1988 roku, INTERMARC (M) dla wydawnictw zwartych w roku 1991 i INTERMARC (A) dla haseł wzorcowych, również w 1991 roku. Biblioteka Narodowa w Paryżu stworzyła sieć z około 20 bibliotekami uniwersyteckimi. Tak więc format INTERMARC jest obecnie stosowany poza BibliotekąNarodową w Paryżu.

W Szwajcarii, poza pracami normalizacyjnymi grupy Sibil/Rebus, brak całkowicie krajowej polityki normalizacyjnej; jedynie Biblioteka Narodowa w Bemie, która bardzo późno, bo w roku 1992, rozpoczęła automatyzację, przyjęła format USMARC. Także biblioteki sieci romańskiej, które wystąpiły z sieci SIBIL, będą stosowały ten format.

Historia rozwoju i powiązania między formatami MARC

8

o

1965    Prace studyjne firmy Inforonics

1966    MARC

O 1967 BNB-MARC

1968 MARC II

O 1967 MONOCLE .....O 1971 SIBILItd.

O 1972 INTERMARC

Ql975UK-MARC

O 1973 MAS

O

■jj

(1976 COMARC) j

O 1977 UNIMARC I

O 1980 UNIMARC II

I

O 1987 UNIMARC Rev I 01991 UNIMARC 4    4 Aufhorities

O

1985 INTERMARC (Paryż BN)

O MAB-90

D I

Uwaga: MARC II znany jest obecnie pod nazwą USMARC. Skrót LĆ-MARC jest zarezerwowany dla formatu wykorzystywanego w Bibliotece Kongresu. Od 1990 roku format INTERMARC stosuje jedynie Biblioteka Narodowa w Paryżu. Skróty UK-MARC i BNB-•MARC są stosowane zamiennie w celu oznaczania formatu angielskiego.

4.2. IFLA i UNIMARC

Prawdziwe efekty w zakresie normalizacji formatów wymiennych na dane bibliograficzne na szczeblu międzynarodowym przyniosły prace IFLA (International Federation of Library Association), która od roku 1971 także zajmowała się harmonizacją krajowych formatów MARC. W roku 1975 pojawiła się pierwsza publikacja syntetyczna (MJF— Marc International Format). Ale pierwszym istotnym krokiem było opublikowanie podręcznika UNIMARC-a w 1977 roku.

Jak wskazuje sama nazwa, format UNIMARC ma uniwersalne zastosowanie. Powinien wyznaczać ogólne ramy, które należy adaptować w formatach krajowych.

143