IMG 11 (7)

100

100

Rysunek 29

Kształtowanie s«ą jednostkowego współczynnika zmienności piortnKMwego pola przekroju drzewostanu

wanie jest wynikiem występy współzależności między wielkością ^ wierzchni przekroju działek przyległych jeżeli na działce występuje duże picrfn, cowe pole przekroju, to na działkach be*, pośrednio przylegających do mej będnt występowało małe pole przekroju. Dra. wa bowiem z działki o dużym polu pra kroju, leżące blisko granicy tej działki, będą wykorzystywały przestrzeń działek przyległych. W takim wypadku przy łączeniu działek sąsiadujących ze sobą występuje szybszy spadek zmienności, niż wynikałoby to ze wzoni (3.18) Spadek jednostkowego współczynnika zmienności występuje dła działek o bardzo małej wielkości i zanika on już przy liczbie drzew na działce mniejszej od około 25.

Dalsze kształtowanie się jednostkowego współczynnika zmienności zalezy od wysokości stopnia makrozTÓzmcowama picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu W drzewostanach, w których nie stwierdza się makrozróżmeowania picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu, jednostkowy współczynnik zmienności mc zalezy od liczby drzew na powierzchni próbnej, W drzewostanach, w których makrozróżnico-wame występuje, współczynnik zmienności rośnie ze wzrostem liczby drzew na powierzchni próbnej, a tempo lego wzrostu jest tym szybsze, im większy jest stopień makrozrózmeowania picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu

Wzór (3.19) można więc stosować dla drzewostanów, w których nic występuje makrozróznicowame pictśnicowego pola przekroju drzewostanu, oraz dla powierzchni próbnych, na których jest więcej niż 25 drzew Dla drzewostanów sosnowych, w których nie występuje makrozróznicowame. jednostkowy współczynnik zmienności picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu wynosi około 100%. gdy przeciętna picrśnica drzewostanu jest mniejsza od 12 cm. i S0%. gdy przeciętna pierśnica drzewostanu jest większa od 12 cm. Tak duZa wartość jednostkowego współczynnika zmienności W_c wynika ze zmienności picrśnicowcgo pola przekroju drzew drzewostanu oraz ze zmienności liczby drzew różnych miejsc drzewostanu

W drzewostanach, w których występuje makrozróznicowame picrśnicowego pola przekroju drzewostanu, jednostkowe współczynniki zmienności przybierają bardzo wysokie wartości, dochodzące nawet do 300%. V.' takich drzewostanach „na oko widoczne jest zróżnicowanie picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu, a więc istnieje teZ możliwość wyboru miejsca, w którym należałoby za\oz.y<< powierzchnię próbną lak już wcześniej stwierdzono, wybór powierzchni próbnej pop_r7c.

dza dokonanie podziału drzewostanu na części jednorodne pod względem picrinico-wego pola przekroju t oszacowanie obszaru tych części. W wydzielonych częściach drzewostanu stopień makrozróżmeowania będzie już niewielki, a może także zostać zupełnie wyeliminowany. W takim wypadku jednostkowy współczynnik zmienności picrśnicowcgo pola przekroju dla wydzielonych części drzewostanu będzie zbliżony do wartości stwierdzonych w drewostanach, w których makrozróźmcowanie nie występowało. Do wyznaczenia błędu pierśnicowcgo pola przekroju wyznaczonych części drzewostanu można będzie zastosować wzór (3.19).

Jeżeli powierzchnia próbna będzie proporcjonalnie reprezentowała pod względem wielkości każdą wydzieloną część drzewostanu (rys. 27 i 28). wówczas dokładność określania pierśmcowego pola przekroju całego dntewostanu będzie zbliżona do dokładności, jaką uzyskuje się w drzewostanach, w których me stwierdza się makrozróżmeowania. Również przy dostatecznie dużej liczbie małych powierzchni próbnych, założonych w sposób systematyczny, spełniony zostaje w dużym stopniu warunek proporcjonalnego udziału wielkości powierzchni próbnych do zróżnicowanych pod względem pierśmcowego pola przekroju drzewostanu różnych partii drzewostanu. W takim wypadku dokładność tego sposobu będzie zbliżona do dokładności. jaką uzyska się przy założeniu jednej łącznej powierzchni próbnej w drzewostanach, w których nic występuje makrozróznicowame.

Jest oczywiste, że wielkość powierzchni próbnej powinna być tak ustalona, aby wyeliminowany został wpływ mikrozróżnicowania Oznacza to. że średnia liczba drzew na powierzchni próbnej nie powinna być mniejsza od 25 W drzewostanach młodych klas wieku, w których liczba drzew na l ha wynosi np. 5000. wielkość powierzchni próbnej nie powinna być mniejsza od 0,005 ha. natomiast w drzewostanach starych klas wieku, w których liczba drzew przypadających na I ha wynosi np 250. wielkość powierzchni próbnej me powinna być mniejsza od 0.1 ha

• Przykład W drzewostanie o przeciętnej picrśnicy większej od 12 cm dokonano w odpowiedni sposób wyboru powierzchni próbnej i po wykonaniu pomiarów stwierdzono występowanie na powierzchni 256 drzew Mamy określić błąd średni picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu Ponieważ jednostkowy współczynnik zmienności picrśnicowcgo pola przekroju drzewostanu wynosi 80%. stad - korzystając ze wzoru (3.19) - otrzymamy błąd średni równy ±5%.

- Przy kład Wyznaczyć w drzewostanie o przeciętnej picrśmcy mniejszej od 12 cm wielkość powierzchni próbnej, tak aby błąd średni mc przekroczył 5%

Przekształcając wzór (3 19) otrzymuje sic:

(3 20)

Ze wzoru (3 20) otrzymamy liczbę drzew, która powinna wystąpić na powierzchni próbnej, równą 400 Szacujemy teraz liczbę drzew drzewostanu przypadającą na I ha i zakładamy powierzchnię próbną o odpowiedniej wielkości, ścieli okaże się. ze popełniliśmy Mąd w szacowaniu liczby drzew i na j*>-wierzchni próbnej stwierdzimy za małą liczbę drzew, wówczas powierzchnie próbną powiększamy o odpowiednią wielkość Oczywiście nic musimy dążyć do idealnej zgodności liczby drrew na pow«r rzchm próbnej t liczbą drzew wyliczoną teoretycznie