IMGB55 (2)

268 Pędzenie warzyw

Tabela 12.2 Ważniejsze wskaźniki pędzenia szczypiorku (Geissler 1979)

Sposób pędzenia	Niezbędna powierzchnia produkcji w polu materiału do pędzenia na 1000 m^ł powierzchni pędzenia w ha	Zagęszczenie w s/t. na 1 m^2	Średni plon zim^1powierzchni
W skrzynkach	i	250	4-6 kg
Sadzenie do gruntu	as	125	J—4 kg
W doniczkach o średnicy II—12 cni	025	60	60 doniczek

pobudzić rośliny do ponownego wzrostu. Można wówczas podlać je 3—4-procentowym roztworem nawozów azotowych. Z reguły jednak nie poleca się na skalę produkcyjny pędzić szczypiorku na dwu- lub trzykrotne ścinanie liści, ponieważ przy drugim zbiorze ich jakość jest znacznie gorsza (zaschnięte kortce, mniejsza jędmość).

Zabiegi pielęgnacyjne w czasie pędzenia sprowadzają się do regularnego podlewania oraz utrzymywania optymalnej temperatury i wilgotności. W niższej temperaturze (16—18*C) i przy pełnym naświetleniu uzyskuje się szczypior najlepszej jakości. Szczypiorek w okresie pędzenia nie wymaga zabiegów ochronnych przeciwko chorobom i szkodnikom.

Niektóre wskaźniki dotyczące pędzenia szczypiorku przedstawia tabela 12.2.

12.2.5. Zbiór i przygotowanie do obrotu

Zbiór przeprowadza się. gdy szczypior osiągnie wysokość 15—20 cm. Następuje to po 3—5 tygodniach od rozpoczęcia pędzenia. Szczypior ścina się ostrym nożem około 2 cm nad szyjką korzeniową. Jeśli pędzenie odbywa się w skrzynkach, zbiór można usprawnić, przenosząc skrzynki na stół. na którym ścina się szczypior. wiąże w pęczki i pakuje do przygotowanych skrzynek.

Według normy BN-73/9137-17 do obrotu przygotowuje się szczypiorek w pęczkach o masie 25 lub 30 g. Pęczki mogą być transportowane w skrzynkach uniwersalnych ..połówkach" lub niskich skrzynkach z tworzywa albo płytkich opakowaniach ty

pu „platon". Wewnątrz należy wykładać je folią PE lub papierem (Cąderek 1987).

Po ścięciu liście szczypiorku ponownie odrastają, ale przy kolejnych ich zbiorach obserwuje się w miejscach pierwszego ścięcia zasychanie szczypioru. co nie odpowiada jakości handlowej. Ponadto odrastająca po pierwszym ścięciu zielona masa jest mniej dorodna, a w kwietniu stwierdza się w niej obecność pędów kwiatostanowych. Dlatego na skalę towarową nie opłaca się pędzić szczypiorku na dwa lub trzy zbiory.

Szczypiorek z pędzenia szybko więdnie, dlatego najpóźniej następnego dnia po zbiorze powinien znaleźć się w sprzedaży.

Wielkość plonu zależy od jakości roślin wziętych do pędzenia oraz od gęstości ich sadzenia. Przy bardzo dużym zagęszczeniu można uzyskać 8—10 kg szczypiorku z 1 m¹.

W Niemczech pędzi się bardzo dużo szczypiorku w doniczkach lub perforowanych u dołu woreczkach foliowych średnicy 8—12 cm i sprzedaje w nich cale rośliny po osiągnięciu wielkości handlowej. Transport do punktów sprzedaży detalicznej odbywa się na paletach o wysokości 20 cm stosowanych w obrocie doniczkowymi roślinami ozdobnymi. Możliwe jest wówczas stawianie palet jedna na drugiej. Nawet przy ograniczonym dostępie światła w magazynach lub sklepach, szczypiorek w doniczkach lub woreczkach może być przetrzymywany w temperaturze pokojowej przez kilka dni. Taki szczypiorek można dłużej użytkować. Ścina się bowiem tylko taką ilość liści, jaka jest potrzebna do jednego posiłku, a poza tym rośliny odrastają w warunkach domowych. np. na parapecie okna kuchennego.

Tabela 12.3. Średnia zawartość niektórych składników w 100 g świeżej masy cebuli uprawianej pod szkłem i folią (Geissler 1979)

	ZawartoSć w
Składnik	cebuli | liściach

%

Woda

Włókno surowe Cukry Białko Huszcze

12.3. Pędzenie cebuli — Allium cepa L.

12.3.1.    Znaczenie gospodarcze i wartość biologiczna

Cebula należy do podstawowych gatunków uprawianych na szczypior z pędzenia w okresie zimowym i wiosennym. Szczypior cebuli ma dużą wartość biologiczną. Zawiera ponad 70 mg% witaminy C. olejki lotne, sole mineralne wapnia, żelaza i in. Zawartość niektórych składników cebuli pędzonej pod szkłem i folią ilustruje tabela 12.3.

12.3.2.    Fizjologiczne podstawy pędzenia

W czasie pędzenia rozwijające się liście czerpią składniki pokarmowe z substancji zapasowych zgromadzonych w cebulach. Im

Kwas askorbinowy Karoten

Amid kwasu nikotynowego (witamina PP) Olejki lotne Ca Fe

87.4	SU
0,9	0.9
8,1	4,6
0,6	1,7
0,1	0.1
	mg
11.0	79.0
ślady	2,6
	0,2
38.3	38J
20,0	180.0
OJ	U

mniejsze są cebule użyte do pędzenia, tym wolniej i mniej liści wytwarza roślina.

Cebula nie ma szczególnych wymagań odnośnie warunków niezbędnych do wznowienia wzrostu po okresie spoczynku. Czas spoczynku po całkowitym dojrzeniu wynosi u tej rośliny w zależności od odmiany, wielkości cebul i warunków przechowywania od kilku do kilkunastu tygodni (przeciętnie dwa miesiące). Głównym czynnikiem pobudzającym wzrost liści i korzeni jest optymalna wilgotność. podwyższona temperatura i światło. W okresie pędzenia należy zapewnić warunki do szybkiego, ale nie nadmiernego wzrostu liści; rośliny wybiegnięto stają się wiotkie, liście załamują się i szybko tracą wartość handlową.

Wymagania świetlne cebuli w okresie pędzenia są nieduże, gdyż odrastanie liści odbywa się poprzez wyczerpywanie substancji zapasowych zgromadzonych w cebulach. W lepszym naświetleniu uzyskuje się jednak jędrniejszy i intensywniej wybarwio-ny szczypior.

Wymagania cebuli co do wilgotności również nie są duże. Rośliny wykazują największą wrażliwość na niedostatek wilgoci w początkowym okresie pędzenia, gdyż dzięki wilgotnemu podłożu zostają pobudzone do wzrostu. Dlatego przed rozpoczęciem pędzenia często stosuje się moczenie cebul przez 12—15 godzin w ciepłej wodzie, aby pobudzić wzrost. Namoczona cebula po posadzeniu musi mieć zapewnioną optymalną wilgotność podłoża. Względna wilgotność powietrza w okresie pędzenia nie powinna być większa niz 70%. Wyższa wilgotność sprzyja pojawianiu się chorób i więdnięciu szczypioru po zbiorze.

Nie zaleca się nawozić podłoża, ponieważ dla wydania liści wystarczą roślinie substancje zapasowe zgromadzone w cebuli.

12.3.3. Jakość materiału

i przygotowanie do pędzenia

Materiałem do pędzenia są drobne cebule o średnicy 20—30 mm, które nie są juz plonem handlowym z produkcji cebuli kon-