IMGD95

oarnara mikuii.iv.._.

I futypuuje się odpowiedź, gdy koło prezentujące <ja> zostało umieszczone wewoąj,, praei trś-iląl istotnych innych ludzi. Wartość O przypisuje się. gdy koło reprezeat* aOtfalo —dtrirmnr w jakimkolwiek miejscu poza tym trójkątem. Ocena zainteresowani) ocea uzyskanich na podstawie wszystkich 6 rysunków. (...)

zainteresowania społeczne jako zmienna zależna

I NIEZALEŻNA

Ziller postawił hipotezę, że:

P|lk|iMA*«sthqnn zainteresowaniu społecznym nauczyła się oczekiwać pozytywnych wzmocnień ad Błotnych innych łudzi. Osoba o silnym zainteresowaniu społecznym otrzymała poparcie od istot-uych iaoych łudzi, takich jak rodzice, nauczyciele, przyjaciele (lub rodzina, przyjaciele i grupa praco*, mczas co prowadzi do oczekiwania dalszych wzmocnień.

To oczekiwanie poparcia leży u podstaw pozytywnego ustosunkowania społecznego. które Ziller nazywa zainteresowaniem społecznym.

Wyniki niektórych badań dostarczają danych częściowo zgodnych z tą hipotezą. W jednym z nich (B. H Lont R. C Zdkr. 1. Bankes 1970) stwierdzono, żc tzw. dzieci z problemami znajdujące się w insty-■uciach społeczny.h danberyzuyą się słabszym zainteresowaniem społecznym niz grupy kontrolne ic WMIyaiawcwych dobrane param ze względu na wiek. Grupa <dzieci z problcinami> składała się z nsćh.

i autorytety szkolne zadecydowały o umieszczeniu ich poza domem. W terminach społecznego netema saę można powiedzieć, ze dzieci te otrzymywały głównie negatywne wzmocnienia.

Nic oczekiwały poparcia od istotnych innych ludzi |—I Z kolei brak oczekiwania społecznych w/mne-lit* uniemożliwui proces socjalizacji i utrwalał społeczną izolację.

lane badanie dotyczyło różnic w zainteresowaniu społecznym między hinduską i amerykańską młodzieżą w wieku dorastania, dobraną parami ze względu nu wiek CR. C. Ziller. B. H. Long. K. V. Ranana 1968). Dzieci hinduskie są maksymalnie nagradzane przez swoich rodziców. Są dla rodziców sensem ich życia. Obserwacje życia rodzin hinduskich sugerują. Że dzieci le zwykle otrzymują wicie cieplej akceptacji od członków szerokiej rodziny. Autorzy postawili hipotezę, że młodzież hinduska będzie wykazywała większe zainteresowanie społeczne. Hipoteza została patwieidzona.

W innym eksperymencie badano studentów (którzy zgłosili się na ochotnika). Ahmo iefa o odpowiedź na pytania, które mierzyły zainteresowania społeczne. B Następnie proszono badanych o przygotowanie 3-minutowcj wypowiedzi na temat JM—e»zbiorowości na podstawie artykułu. Każdemu badanemu dano około 20 minut na przygotowanie.

m/UĘlĘpwŚmml się do innego pomics/c/cma. gd/ic stawał na podium. Przed nim Mały Ir/.y tclcwi-mrj I ; OdKwimk unucszcrouy napr/eer* przedstawiał badanego, który właśnie mówił. Kamera tclc-4M^a*aMliumaeuczołia nad odbiornikiem Odbiornik z lewej strony pr/.cdslawial studentkę, która ^J^Hlrohduucaui w/mocmcń negatywnych. Odbiornik / prawej przedstawiał studentkę, która do-suuczola wzmocnień pozytywnych. Osoba dostarczająca wzmocnień pozytywnych hiwla mEBHH głową, uśmiechała się. citly czas patrzyła wprost na badanego. Druga wudentka aa badanego patrzyła rzadko, nigdy się nic uśmiechała, ziewała, wyrażała gesty średniej lub wlncj 1t' aprabaay W ianym pomieszczeniu dwóch obserwatorów notowało częstość oglądania odbiorników przez badanego

Jako miarę zainteresowania społecznego zastosowano jedynie pojedyac/c zadania testu. Znaleziono niewielki procent osób o słabym zainteresowaniu społecznym. Otrzymany wynik jest jednak zgodny z hipotezą: osoby o słabym zainteresowaniu społecznym rzadziej niż osoby o silnym zainteresowaniu społecznym spoglądały aa ekran przedstawiający osobę dostarczającą pozytywnych wzmocnień (różnica miedzy średnimi była statystycznie istotna). Dane są więc zgodne z hipotezą, według której osoby o silnym zainteresowaniu społecznym mają skłonność do oczekiwania poparcia ze strony istotnych innych.

Ziller postawił hipotezę, że osoby o silnym zainteresowaniu społecznym będą częściej miały skłonność do udzielania innym potwierdzenia, poparcia. Zachodzi bowiem proces uczenia się przez imitację - inni dostarczający wzmocnień stanowią równocześnie model. Wzmacnianie (tzn. uśmiechanie się. aprobowanie, potakiwanie. poklepywanie) może być zachowaniem normatywnym, typowym dla ich środowiska społecznego i ich zachowanie to po prostu stosowanie tych norm do nowej sytuacji społecznej. Hipoteza została w badaniach potwierdzona.

MARGINESOWOŚĆ

Trzecim komponentem społecznego ja. który wyróżnia Ziller. jest margineso-wość. Margincsowość - jak mówiliśmy - jest to, według Zillera. postrzeganie siebie jako tkwiącego między dwiema odrębnymi grupami. Zjawiskiem przeciwnym jest włączenie do jednej z grup.

Podobnie jak poprzednio, Ziller przedstawia popularne w psychologii społecznej koncepcje marginesowości.

W klasycznym badaniu E.U. Stoncąuista (1937) człowieka marginesu charakteryzowano >aki> kogoś kogo los skazał na życie w dwóch społecznościach i w dwóch nie całkowicie różnych, ale antagom-słycznych kulturach. Źródła marginesowości mogą być różne. np. etniczna przynależność do różnych ras, dorastanie, nadzór.

Według K. Lewina, człowiek marginesu to osoba, która stwierdza, że znajduje się pod naciskiem dwóch przeciwstawnych sil. Nie potrafi bądź nie chce zrezygnować z członkostwa w którejś z grup i uznaje za niemożliwe doznawanie szacunku lub szanowanie siebie jako pełnego członka każdej z tych grup] Mamy (u do czynienia z klasyczną sytuacją konfliktową. Jeżeli, co się często zdarza, jedna z grup ma wyższy status niż. inna w społecznej hierarchii statusu, konflikt wzmacnia się jedynie. W grupie o wyższym statusie jednostka może być postrzegana jako intruz, a w grupie o niższym statusie jako oraba nielojalna.

Problemy marginesowości są zwykle analizowane w terminach konfliktu ról. Dwie nie dające nę pogodzić grupy, z którymi jednostka mogłaby się identyfikować równocześnie, zgłaszają nic dające mg pogodzić oczekiwania. W takiej sytuacji znajduje się na przykład brygadzista. Jako członek podstawo^