IMG 44 (5)

MlUffOO £33

Eksperyment amerykański

Aarrykanw przeprowadzili trwające ponad 40 lat badania¹. Dało ono dowody aa dobry, korygujący nierówności, wpływ przedszkola. Na początku lat 80-tyeh « stania Michigan wyselekcjonowano 160 dzieci w wieku 3*4 lat z rodzin

0    niskim statusie, zamieszkałych w murzyńskim getcie charakteryzującym się sytokua bezrobociem i dużą przestępczością. Wyselekcjonowane dzieci uczono •tdług specjalnie przygotowanego programu w szkole, która poza tym ze względu aa środowisko, w którym funkcjonowała, miała bardzo słabe rezultaty. Chodziło me tylko o wpływ przedszkola na wyniki w teście czytania ze zrozumie-■mdl ale i o inne, dalsze, możliwe skutki wychowania przedszkolnego. Większość dńa z projektu uczona i wychowywana była wedle specjalnego programu przez t lata. 5 dni tygodniowo, po 3 godziny dziennie. W programie kładziono nacisk raczej na rozwiązywanie problemów, a nie na „nieustrukturalizowaną zabawę"

1    zajęcia typu „powtarzajcie za mną”. Dzieci traktowano podmiotowo: jako aktywnych uczestników programu, którzy sami planowali, czego będą się uczyć, i potem oceniali, czego i jak nauczyli się. Dodajmy - co wydaje się oczywiste -k nauczyciele byli specjalnie przeszkoleni i dobrze opłacam. Jeden nauczyciel przypadał na 5 uczniów. Przynajmniej raz w tygodniu nauczyciele odwiedzali rodziców Współpracując z nimi. Namawiali do głośnego czytania dzieciom, do rozmowy o tym, co przeczytali. „Jeśli idziesz z dzieckiem na zakupy, proś je by przeliczyło wydaną w sklepie resztę." Oponenci programu wskazywali, że pro-pto jest zbyt ambitny, stawia dzieciom 3-letnim zbyt duże, frustrujące je wy-Błagania,

Porównania z grupą kontrolną wykazały, że dzieci przygotowane wedle opi-•saego programu miały znacząco lepsze rezultaty w dalszym szkolnym i doro-dym życiu, mimo ze wiele z nich powróciło do getta, z którego się wywodziły. W szkole „abiturienci” programu mieli nieco lepsze oceny, rzadziej popadali * konflikt z prawem, rzadziej używali narkotyków. W większym odsetku prze-■li na studia, częściej mieli udane życie rodzinne (choć także i rozwody), więcej zarabiali, mniej z nich zyk> z zasiłku dla bezrobotnych. Trzeba pamiętać, że grupa odniesienia (czyli dzieci z tego samego przedszkola i szkoły wywodzące się z getta) na tle średniej Michigan czy średniej krajowej osiągała bardzo słabe rezultaty w testach umiejętności, nie wykraczające poza dolny decyl. Dziennikarz, opisujący eksperyment, podlicza w charakterystyczny dla Amerykanów sposób tany aa z programu: kosztował ponad 15 000 dolarów, zaś zyski dla społeczeń-**a wyniosły ponad 250 000 dolarów, czyli niemal 17 razy więcej. Nie wiem jak obliczono korzyści dla społeczeństwa płynące z programu (podatki od zarobków

1

Shim Mmc • faicfe UfctuneKtfectś Tb# Hitfh/Scop* P«rry Pwrachooi Study Through Age 40 Tbo N'ew York Times fematacZl. 1Q(H. IDEA ŁAB. Life Way Afttr Head Start By DWtD L K1RP