IMG 48 (7)

174

słojów leżących najbliżej obwodu pma. Przyrost grubości jest podwójną wy. przyrostu promienia.

W różnych miejscach obwodu pnia szerokość n słojów jest różna. Dlatego pn rost promienia określa się jako wartość średnią z pomiarów przeprowadzonych w rój nych miejscach obwodu. Najczęściej pomiary przeprowadza się na czterech kach - pierwszy dowolny, a następne odchylone od pierwszego kolejno o około90“

Na drzewie leżącym przekrój poprzeczny może być bezpośrednio dostępy i wówczas pomiar szerokości n słojów wykonuje się bezpośrednio na tym przekrój po ewentualnym wcześniejszym wygładzeniu miejsca pomiaru i zaznaczeniu słojów granicznych dla okresu. W przypadku, kiedy przekrój jest bezpośrednio niedouę-pny. wówczas pomiar przeprowadza się na próbce drewna pobranej świdrem przerostowym.

Otrzymany z pomiaru przyrost grubości dotyczy przyrostu samego drewna W ciągu okresu następuje odkładante przez drzewo warstwy kory i odpadanie płatków kory zewnątrz pnia. Przyrostu kory nie można zmierzyć bezpośrednio na przekroju poprzecznym. Do określania przyrostu grubości drewna razem z korą stosuje się sposób pośredni, w którym przyrost drewna mnoży się przez czynnik kory (r):

(5.1)

Z₄-tZ₄

gdzie.

- przyrost grubości drewna razem z korą,

Z₄ - przyrost grubości samego drewna.

Czynnik kory jest stosunkiem grubości w korze i gmbości bez kory danego miejsca pomiaru.

Przyrost powierzchni przekroju (Zg) określa się z różnicy powierzchni przekroju w ko«Vcu i na początku okresu, a do ustalania powierzchni przekroju stosuje się zwykle wzór na pole koła:

(5.2)

gdzie d jest grubością miejsca pomiaru.

2. Przyrost długości (wysokości^-) a Pomar przyrostu długości na drzewie leżącym

Pomiar przyrostu długości w interesującym nas okresie wymaga ustalenia miejsc, w których znajdował mc wierzchołek w końcu i na początku okresu, oraz zmierzenia odległości miedzy tyrru miejscami.

Ci*ić V. Ouatiana przyrost «im >    175

pomiar przyrostu długości jest czynnością prostą u tych gatunków drzew, które stwarzają wyraźne okółki. Wierzchołek drzewa przed n laty znajdujemy po odliczeniu n okółków Ucząc od wierzchołka ściętego drzewa Bardziej skomplikowaną innością jest znalezienie wierzchołka przed n laty u gatunków drzew nie wytwa-rtających okółków, lub u drzew, na których okółki zanikły. W takim wypadku wierzchołka drzewa szukamy na podstawie liczby słojów znajdujących s< na przekroju poprzecznym pnia. Posuwając się od wierzchołka do podstawy ściętego drzewa. vzukamy takiego miejsca na strzale, w którym na przekroju poprzecznym wystąpi n słojów. Przekrój leżący najbliżej podstawy, na którym wystąpi jeszcze n słojów, esi wierzchołkiem drzewa na początku okresu.

0    Pomiar przyrostu wysokości na drzewie stojącym

Bezpośredni pomiar wysokości. Na drzewie stojącym należy zmierzyć wysokość drzewa w końcu okresu, znaleźć wierzchołek drzewa przed n laty i zmierzyć wysokość drzewa na początku okresu. Różnica wysokości jest bieżącym okresowym pizyrostem wysokości. Do pomiaru wysokości stosujemy wysokościomicrze W przedstawionym sposobie określania przyrostu wysokości występują trudności r ustaleniem wierzchołka drzewa na początku okresu W zasadzie sposób ten może nulefć zastosowanie w drzewostanach sosnowych młodych klas wieku

Sposób Gieruszyńskiego. Przyrost wysokości (Z*) można określić wzorem zaproponowanym przez Gieruszyńskiego (196la):

Z_k=lA    (5.3)

a

gdzie:

li - przyrost pierśnicy samego drewna,

A - wysokość drzewa.

1    - pierśnica w korze.

• Przykład Wysokość drzewa wynosi 25 m. pierśnica 27.7 cm. a pnyroti perśiucy W cm Przyrósł •łKfcości określony zgodnie ze wzorem (5.3) wynosi 0.72 m

Sposób Gieruszyńskiego cechuje się bardzo małą dokładnością, a błędy dla poszczególnych drzew mogą przekraczać 200% rzeczywistego przyrostu wysokości Łapaczewski 1963; Lemke. Meixncr 1967). Dlatego sposobu lego mc można polecać do określania bieżącego przyrostu wysokości drzew.

Zastosowanie przyrostu przeciętnego Do określania bieżącego przyrostu wy-^łQkości można zastosować sposób polegający na określeniu przyrostu przeciętnego ¹ całego wieku. Przyrost bieżący wysokości (ZJ ustala się wówczas wzorem

r A

A

w i liczby

(54)