230 • Utaj
ją. Apollo, dowiedziawszy się o tym, rozztościf się i u karat -*Argos: zesfat na miasto najpierw -> harpie, a później zarazę. Jak zazwyczaj bywato, wysłano do wyroczni w -> Delfach posłańców z prośbą o radę. Wyrocznia poleciła im ustanowić kult upamiętniający Psamate i jej syna.
Argijczycy zastosowali się do poleceń wyroczni i zaraza ustąpiła.2 W -> Beocji była rozpowszechniona inna wersja mitu, według niej L. był synem -> muzy, doskonałym muzykiem, nauczycielem ->Heraklesa, którego skarcił jako niesfornego ucznia; rozgniewany -> heros zabił go.
3 Według innej legendy L. jako muzyk rywalizował nawet z Apollonem, ale przegrał swoje życie, ukarany przez boga za zbytnią zuchwałość. • Wizerunek L. zachował się na nielicznych malowidłach wazowych. Patrz także Tamyris.
Utaj (gr. ‘lite’ - ‘prośba, błaganie’), córki -> Zeusa (według innej wersji córki -> Eris i nieznanego ojca). Towarzyszyły szybkonogiej siostrze -> Ate krążącej nad ludźmi. Były kulawe, zezowate, zawsze się spóźniały, ale pomimo swych ułomności ratowały ludzi przed grzechem i zbrodnią.
Lotofagowie, plemię żywiące się owocami i kwiatami lotosu. Każdy, kto spróbował ich potrawy, tracił pamięć i nie miał chęci wracać do ojczyzny. Do krainy ich trafił -» Ody- hł seusz, kiedy wracał z -> Troi do Itaki. Ten mityczny lud starożytni utożsamiali z mieszkańcami płn.-wsch. terenów Afryki.
Lucina, pierwotnie była rzymską boginią światła. L. jako ta, która również przynosi na światło, opiekowała się narodzinami. Identyfikowano ją z grecką boginią opiekującą się rodzącymi kobietami, -> Ejlejtyją. Patrz także Junona.
Lucyfer (-»Eosforos, -> Fosforos, Heosforos - 'przyno- Kwiat lotosu szący światło'), rzymski bóg-gwiazda, utożsamiany z greckim Fosforosem. Jest synem bogini -> Eos i -» tytana -» Astrajosa (lub -> Kefalosa), ojcem -> Keyksa i Dajda-liona. Przynosił ludziom i przyrodzie światło. Nie miał większego znaczenia w mitologii grecko-rzymskiej. • W wierzeniach chrześcijańskich L. (Lucyper) jest księciem piekieł, zbuntowanym i upadłym aniołem; potocznie zwany diabłem lub szatanem.
Luna ('księżyc'), rzymska bogini księżyca. Jej kult wraz z kultem -> Sola, sabińskim bóstwem słońca, wprowadził do Rzymu Tytus -»Tatiusz, król -» Sabinów. Początkowo czczono ją w gajach, z czasem zaczęto wystawiać L. świątynie. Na Awentynie znajdowała się jej najważniejsza świątynia. Utożsamiano ją z —> Dianą, italską boginią księżyca, narodzin i łowów, oraz z grecką Selene.
Lykaon, Likaon (gr. ‘lykos’ - ‘wilk’), 1 władca Arkadii, lesistej i górskiej krainy na Peloponezie. Słynął z bezbożności. Kiedy -»Zeus odwiedził go w przebraniu wieśniaka, został poczęstowany potrawą z ludzkiego mięsa. Obrażony bóg raził gromem pięćdziesięciu synów L. (z wyjątkiem Nyktinosa), a jego samego przemienił w wilka. Według innej wersji Zeus zesłał wówczas na ludzi potop. Jego córką była kochanka Zeusa -> Kallisto, która urodziła Zeusowi syna -> Arkasa.2 Inny L. był synem -»Pria-ma. Zginął z ręki -»herosa achajskiego -»Achillesa. Imię L. nosił także król Lykii. Patrz także Pandoros, Pelasgos.
Lykomedes, Likomedes,1 król wyspy Skyros. Wśród jego córek -> Tetyda ukryła -> Achillesa, swego jedynego syna, przebranego za dziewczynę. Nie chciała, by szedł na wojnę z Trojanami. Heros zakochał się w jednej z córek L., która urodziła mu syna —> Neoptolemosa. Królowie achajscy, —»Odyseusz i -> Diomedes, odkryli tę kryjówkę i przyprowadzili Achillesa do króla mykeńskiego —> Agamemnona. 2 W micie o -» Tezeuszu też występuje L. Wiódł on spór z Tezeuszem o majątek na wyspie Eu-bei. Patrz także Bryzejda, Oejdameja.