W?||j|u zwierzęcia to powiększanie się liczby i wielkości komórek organizmu, a w konsekwencji jego masy i wymiarów. Proces ten jest skutkiem ilościowych zmian metabolicznych. MozwńJ zwierzęcia polega natomiast na zmianach jakościowych komórek, początkowo podobnych do siebie, na komórki o wyspecjalizowanej budowie, wielkości i funkcji. W wyniku rozwoju ulegają zmianie: wewnętrzna organizacja, kształt i proporcje ciała zwierzęciu. jego skład chemiczny oraz specyficzne funkcje narządów i tkanek. Te dwa procesy są ze sobą ściśle powiązane i trwają od zygoty do osiągnięcia przez organizm dojrzałości fizycznej. Procesy wzrostu i rozwoju przebiegają z różną intensywnością i podlegają różnym prawom. Wyróżnia się wzrost i rozwój w okresie embrionalnym i postembrionalnym. W warunkach produkcyjnych ocena wzrostu i rozwoju zwierzęcia jest możliwa do przeprowadzenia dopiero w okresie postembrionalnym.
Ocenę tę można przeprowadzić na podstawie zmian masy i wymiarów ciała. W tym celu zwierzęta są ważone i mierzone. Częstość wykonywanych pomiarów zależy od gatunku i wieku zwierzęcia. W okresie szybkiego wzrostu i rozwoju zwierzę powinno być ważone i mierzono częściej niż w okresie późniejszym. Na przykład ważenie i mierzenie bydła w wieku do 6 miesięcy powinno odbywać się raz w miesiącu, w wieku 6-24 miesięcy - raz na | miesiące, a w wieku powyżej 24 miesięcy - dwa razy w roku. Uzyskane z pomiarów wartości cech danego zwierzęcia porównuje się z odpowiednimi wartościami standardowymi dla zwierząt danego gatunku, rasy, płci i wieku. Na podstawie uzyskanych danych w pewnym okresie życia zwierzęcia lub średnich wartości grupy zwierząt można sporządzić wykresy wzrostu ich masy i wymiarów ciała w tym okresie. Przebieg krzywych badanych cech świadczy o tempie i prawidłowości przebiegu wzrostu zwierzęcia w danym okresie czasu. Natomiast zmiany proporcji poszczególnych części i wymiarów ciała świadczą o przebiegu rozwoju zwierzęcia w tym okresie życia zwierzęcia.
Na zajęciach studenci, korzystając zgodnie z treścią zadań z danych zestawianych w tabelach, wykreślą na rysunkach krzywe wzrostu różnych cech, obliczą: bezwzględne przyrosty dobowe masy ciała, indeksy budowy i udział procentowy tkanek w tuszach zwierząt.
53