IMGv88

lecane niesłyszących zaspokaja druga funkcja internatu, umożliwiając im wzajemne poznanie i nawiązanie kontaktów interpersonalnych także o charakterze emocjonalnym. Nie zawsze bowiem nawet najwyższy osiągnięty poziom rozwoju umysłowego daje zadowolenie w życiu, jeżeli brak oparcia w jakiejś grupie przyjaciół, którzy nas dobrze rozumieją i I którymi ponadto nawiązanie umysłowego kontaktu nie nastręcza żadnych poważniejszych trudności.

Spośród najczęstszych błędów, które zwykle .popełniają wychowawcy w pracy z grupą niesłyszących, można wymienić: nadmierną opiekę, opiekę niedostateczną, stawianie zbyt wysokich wymagań oraz .przyzwyczajenie wychowanków do po-stawy konsumpcyjnej.

Nadmierna opieka uniemożliwia wychowankom przejawianie jakiejkolwiek inicjatywy prowadząc do braku samodzielności, do bierności a czasem do wyzwalania się aktywności wychowanków w najmniej spodziewanych sytuacjach, nie sprzyja także budowaniu autorytetu wychowawcy, który zwykle jest przez dzieci lekceważony.

Opieka niedostateczna polega na zbytnim liberalizmie, .na pozostawiania wychowankom zbyt wiele swobody, zbyt wiele czasu niezorga-nizowanego, bądź zorganizowanego nieodpowiednio. Wychowanie takie ma charakter niekonsekwentny. Powstają trudności panowania nad grupą wychowanków, co skłania wychowawcę do stosowania zazwyczaj niekonsekwentnie kar, które najczęściej mają charakter interwencyjny i nie ułatwiają pracy rewalidacyjnej. W takich wypadkach autorytet wychowawcy jest oparty na lęku, a nierzadko nie ma on go wcale.

Czasami kierowanie grupą wychowanków charakteryzuje się stawianiem podopiecznym nadmiernych wymagań. Wychowankowie praktycznie nie mają wolnej chwili, cały czas trwa zorganizowana, intensywna praca, nadmiernie przeciążająca system nerwowy dzieci. Ponieważ jest to sposób wychowania niezgodny z naturą dziecka, wywołujący silne frustracje, z którymi m. in. , współwystępuje agresja, dlatego w takim wychowaniu dominują przede wszystkim kary. Autorytet wychowawcy w tym wypadku również oparty jest na lęku przed karą z wszystkimi wynikającymi z tego stanu rzeczy konsekwencjami.

Bywa, że dziecko w ośrodku szkolno-wychowawczym otrzymuje wszystko w postaci gotowej, jest przyzwyczajone do brania, co w połączeniu z częstym egocentryzmem dzieci niesłyszących oraz zubożeniem, ich uczuć prowadzi do ukształtowania i utrwalenia postawy egocentrycznej i konsumpcyjnej. Dziecko rośnie wtedy w przeświadczeniu, że wszystko się mu należy przy braku jakichkolwiek zobowiązań.

Wymienione błędy wychowawcze nie są typowe dla pracy internatu. Popełniane są także w wychowaniu rodzinnym*. Aby ustrzec się;

I Patrz nę>. C. Czapów, Rodzina a wychowanie, Warszawa 1968.

m

przed nimi, wychowawca, uzupełniając opieki cje rodziny, powinien dbać o zaspokajanie wierconego mu dziecka i to nie tylco potrzeb żywieniem, ubraniem, czystością, snem ltd , lecz takke trzeby psychiczne i społeczne. Odrębną kategorię rewalidacyjne, przede wszystkim te, które BMf| za pośrednictwem procesów pedagogicznej kompensacji, i usprawnienia. Ze względu jednak na ognmtesoao mażłha nia negatywnego wpływu stałego przebywania dziecka I h dąży się do takiej formalnej organizacji pracy

szych, polskich warunkach należy traktować jako zasadniczy, rei_

cyjny postulat, aby wszystkie dzieci mogły już w piątek po piMH wyjeżdżać do domów rodzinnych i wracać do intemaftw wieczorem. W naszych warunkach nie zawsze to jest ośrodek szkolno-wychowawczy musiałby bowiem dysponował autokarami, zaś domy rodzinne powinny mą 100 km w promieniu ośrodka szkołno-wychowawczego. Dla celów lidacyjnych optymalna jest jednak, dla większości dzieci fl nym słuchem, sytuacja wychowania i kształcenia, ktk|| jako „postać złagodzona”.