FunkcjonowanieRynku R048 139

wania w dziedzinie operowania cenami, które umożliwiają im zwiększanie efektów działania na rynku.

Poziom cenowej elastyczności popytu wpływa w sposób bezpośredni na przebieg procesów negocjacyjnych między sprzedawcami a nabywcami oraz ich siłę przetargową. Można uznać, że im wyższy jest poziom cenowej elastyczności popytu, tym:

—    większa siła przetargowa sprzedawców, obniżających poziom cen.

—    mniejsza siła przetargowa sprzedawców, podwyższających poziom cen.

Kształtowanie się cenowej elastyczności popytu na niskim (poniżej 1) lub zerowym poziomie wywołuje zmiany siły przetargowej sprzedawców’ w odwrotnych kierunkach. Wzrost lub spadek siły przetargowej sprzedawców' wskazuje równocześnie na rosnącą lub malejącą ich niezależność od postępowania i reakcji nabywców. Stopień tej niezależności warunkuje zarówno poziom cenowej elastyczności popytu, jak i kierunek zmian cen przez sprzedawców.

Poziom cenowej elastyczności popytu decyduje w sposób bezpośredni o kształtowaniu się przede wszystkim tych efektów działania sprzedawców, które mogą być wyrażone wartością sprzedaży produktów. Spadek poziomu cen, wywołując wzrost wielkości popytu, może wpływać na zmniejszanie się wartości sprzedaży. Z kolei werost poziomu cen, wywołując spadek popytu, może wpływać na w^rzrost wartości sprzedaży produktów' przez sprzedawców. Tego typu zależności występują w warunkach kształtowania się cenowej elastyczności popytu na poziomie mniejszym od 1. Cenowa elastyczność popytu, która kształtuje się na poziomie większym od 1, wywołuje odmienny układ zależności między kierunkami zmian cen a zmianami efektów działania w postaci wartości sprzedaży. Zależności te przedstawia tablica 10.

Sprzedawcy, kierując się dążeniem do zwiększania efektów działania za pomocą operowania zmianami poziomu cen, zmierzają do:

—    wzrostu poziomu cen dopóty, dopóki cenow'a elastyczność popytu kształtuje się poniżej 1,

—    spadku poziomu cen dopóty, dopóki cenowa elastyczność popytu kształtuje się powyżej 1.

Przedstawione zależności ilustruje dodatkowo rys. 39.

Tablica 10

Elastyczność popytu a wartość sprzedaży

^\ Elas t y czn ość Zmiany cen '	E< 1	E= 1	E>\
Wzrost cen	wzrost wartości	wartość sprzedaży'	spadek wartości
	sprzedaży	bez zmian	sprzedaży
Spadek cen	spadek wartości	wartość sprzedaży	wzrost wartości
	sprzedaży	bez zmian	sprzedaży

Wzrost wartości sprzedaży sprzyja zmniejszaniu poziomu kosztów, a więc zwiększaniu finalnych efektów działania sprzedawcy w postaci wzrostu poziomu zysku.

Mobilność popytu nie jest elementem stosunków wymiany, lecz elementem stosunków równoległych, których treścią są procesy konkurencyjne między sprzedawcami. Wyraża ona bowiem stopień nasilenia reakcji sprzedawców na takie postępowanie innych sprzedawców, które przejawia się w zmianach poziomu ceny na oferowane

Rysunek 39

Zmiany cen a wartość sprzedaży

Wartość

sprzedaży

139