1 — pokrój; 2 — fragment łodygi z pęczkiem kwiatów; 3 — kwiat; 4 — korona; 5 — korona rozpostarta, widać łuski i ułożenie pręcików; 6—8 — nasienie w przekroju poprzecznym, widziane od strony brzusznej i z boku
Roślina jednoroczna, pasożyt całkowity koniczyny i lucerny. Łodyga nitkowato cienka, rozgałęziona, długości około 1 m, czerwonawa, wijąca się na łodygach koniczyny lub lucerny, pozbawiona korzeni, liści oraz tkanek asymilujących dwutlenek węgla. Natomiast zaopatrzona w specjalne organy ssące zwane ssawkami, którymi pobiera pokarm z tkanek przewodzących swoich żywicieli. Kwiaty drobne, krótkoszypułkowe zebrane w pół-kuliste, 12—18-kwiatowe pęczki, o średnicy 8—12 mm. Barwa kwiatów biaława lub różowa. Rurka korony początkowo walcowata, później kulistawo rozdęta. Gardziel korony zamknięta przez ząbkowane łuseczki ku sobie nachylone, ułożone wprost poniżej nasad pręcików. Szyjki słupków nieco dłuższe od zalążni. Pręciki wystają pylnikami z rurki korony. Owocem jest kulista, 2-komorowa torebka z wieczkiem. W komorach po 2 nasiona zwykle pojedyncze lub podwójne. Nasiona okrągła we, tępo kanciaste, szarawo-brunatne, ciemniej punktowane i siatkowato dołkowane, długości około 0,8 mm, szerokości 0,7 mm.
Do kanianki koniczynowej zbliżona jest cechami kanianka macierzankowa (C. epithymum (L.) Murr.), delikatniejsza, ma kwiaty o krótszych szypułkach lub siedzące. Pospolita na łąkach górskich, miedzach i w rowach.