czosnek winnicowy1

.    tablica 188

Czosnek winnico wy

Allium yineale L.

Rodzina: Liliowate, ŁJikcese

1 — pokrój; 2 — kwiat; 3 i 4 — pręciki; 5— słupek; 6—8 — nasienie widziane od strony szerokiej, wąskiej i w przekroju poprzecznym; 9— cebulka z kwiatostanu; 10 — cebule u podstawy łodygi; II — siewka (1, 9 i 11 oryg., pozostałe wg Korsmo)

Roślina trwała, wytwarzająca w glebie cebulę, w kwiatostanie nasiona i cebulki. Cebula jajowata, okryta białawymi błonami, zwykle otoczona młodymi cebulkami, szerokości do 1 cm. Łodyga (głąbik) wysokości 30— 100 cm, obła, ulistniona do połowy swej długości. Liście dołem obłe, puste, górą waskn jynienkowate. cienko zakończone, grubości 1—2,5 mm. Okrywa jedna, zwężona nagle w cienki koniec, często rozdwojona, odpadająca. Baldach z nieligznynii kwiatami na szypułkach i z cebulkami lub z samymi tylko cebulkami. Listki okwiatu o gładkim grzbiecie purpurowe, różowe lub białe. Pręcików 6, rozwinięte, około dwukrotnie dłuższe od działek okwiatu. Wewnętrzne pręciki z dwoma nitkowatymi ząbkami, około dwukrotnie dłuższymi od górnej części pręcika pomiędzy nimi stojącej. Torebka owocowa owalna, trójścienna, ostrokanciasta, trójkomorowa, otwierająca się na szczycie. Nasiona podługowate nieco zgięte lub prawie proste, powyżej środka najszersze, ku dołowi zwężone, na szczycie zaokrąglone, pokryte brodawkami w równoległych szeregach, niebieskawoczarne, długości około 2,4 mm i szerokości 1 mm. Kwitnie od VI do VIII.

Czosnek winnicowy występuje najczęściej w zbożach ozimych, na glebach piaszczystych, glimasto-piaszczystych oraz na wyczerpanych podgórskich glebach gliniastych.

Rozmnaża się za pomocą cebul, cebulek i nasion, które w glebie mogą leżeć przez kilka lat nie tracąc zdolności kiełkowania. Cebulki kwiatostanowe i nasiona zanieczyszczają ziarno, a głąbiki słomę, psując smak i zapach mąki oraz produktów mlecznych.

Siewki; wschody czosnku łatwo rozpoznaje się po charakterystycznym zapachu i budowie młodych siewek, u których początkowo można wyróżnić korzeń, liśdeń oraz nasienie z resztkami substancji odżywczych dla rozwijającego się zarodka. Korzeń pionowy, nitkowato cienki, białawy. Liścień jeden, linijny, równowąski, dołem dęty, w górnej części rynienko-waty, trawiastozielony, w połowie długości zgięty kolankowato, szczytem złączony z nasieniem. Liścień spełnia ważne funkcje rozwojowe przed pojawieniem liści właściwych. Jako ssawka czerpie i rozprowadza materiały odżywcze z nasienia do rosnącego i rozwijającego się zarodka, ułatwia wschody roślin swoim kolankowym zgięciem oraz asymilując dwutlenek węgla przysparza wraz z systemem korzeniowym materiałów koniecznych do syntez różnych związków chemicznych służących do podtrzymania procesów życiowych oraz budowy ciała rośliny. Po pojawieniu się liści właściwych liścień zamiera. Pierwszy liść wyrasta ze szczeliny pochwiasto rozszerzonej nasady liścienia.

Siewki czosnku winnicowego spotyka się na wiosnę i w jesieni? ale dość rzadko, gdyż glebę głównie zachwaszczają cebulki tego chwastu.

408