Kronika (5)

Rękopis Biblioteki Wojewódzkiej w Lublinie im. H. Łopacińskiego nr 470, k. 1

hasła treściowe kopisty i glosy Jana Dąbrówki oraz daty (umieszczane zwłaszcza po roku 1202) nadto imiona książąt i innych osób, a także objaśnienia rzadkich wyrazów. Kodeks skopiował wspomniany już Jan z Dąbrówki, profesor i rektor Akademii Krakowskiej. Powstanie manuskryptu łączy się bezpośrednio z jego pracą nad Komentarzem do Kroniki mistrza Wincentego i przypada na okres przed 1436 r., kiedy to nastąpił ostatni etap redakcji Komentarza tj. podyktowanie poprawionego tekstu kopistom. Do początku XIX rękopis był przechowywany w bibliotece Benedyktynów w Lubiniu, następnie trafił do zbiorów Biblioteki przy Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Tam studiował go Joachim Lelewel¹, od którego pochodzi tytuł „Rękopism lubieński” i wykaz treści odnotowany na k. Ir. Po r. 1831 kodeks wywieziono do Petersburga, gdzie otrzymał sygnaturę Lat. F. IV. 19. Tam czytał go w r. 1857 August Bie-lowski. Po 1920 r. rękopis powrócił do Biblioteki Narodowej. W czasie II wojny światowej wywieziony do Niemiec, stamtąd do Moskwy, wreszcie w r. 1948 trafił ponownie do Biblioteki Narodowej, gdzie opatrzono go najpierw sygnaturą 3149 IV, a następnie 3002 IV.

C. Rękopis Biblioteki Narodowej w Warszawie nr 8006 Piotra Szamotulskiego zwany kodeksem heilsberskim oznaczyliśmy literą (H). Codex Heilsber-gensis papierowy 29,8 x 21,1 cm, liczy obecnie 140 kart; Kronika Dzierzwy podzielona jest na trzy części; cześć środkowa została zapisana na końcu kodeksu pag. 95-118, część zaś pierwszą (pag. 1-46) i trzecią (pag. 47-61) połączono razem. Kodeks był kopiowany w latach 1469-1471 w klasztorze w Trzemesznie na zamówienie Piotra Szamotulskiego, kasztelana poznańskiego i starosty wielkopolskiego. Od miejsca przechowywania w Lidzbarku Warmińskim, (Heilsbergu) na zamku biskupów warmińskich nazwano go także kodeksem heilsberskim. Należał on między innymi do Marcina Kromera², Adama Stanisława Grabowskiego³, króla Stanisława Augusta Poniatowskiego⁴ i Tadeusza Czackiego⁵. Następnie znalazł się (prawdopodobnie za sprawą Czackiego) w posiadaniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie; w okresie międzywojennym przechowywany był w Warszawie. We wrześniu 1939 r. wywieziono go wraz z innymi cennymi zbiorami do Kanady; w r. 1959 wrócił do Polski i trafił do Biblioteki Narodowej w Warszawie, gdzie otrzymał sygnaturę 8006. Cały kodeks spisał dość starannie jeden kopista, zostawiając niekiedy puste strony lub miejsca. Po przepisaniu Kroniki Dzierzwy anonimowy skryba zaznaczył, iż pracę swą ukończył w r. 1426, przypisując kronikę Kadłubkowi (k. 70).

1

   PSB 17,21-25.

2

   PSB 15, 313-325.

3

   PSB 8,478-480.

4

   PSB 41, 612-640

5

   PSB 4, 144-146.