lichtarski (75)

150 4, Potencjał i dotUlnok goipodarcza pnedełgbłontwa

Koszty stało można podzielić na koszty posiadania majątku (K^J i pozostałe koszty względnie stałe - głównie koszty zarządzania (KJ. Nie chodzi tu zresztą o formalną poprawność tego podziału, a zatem do kosztów posiadania majątku zaliczymy tylko te, które pozostają w ścisłym związku z ceną przedsiębiorstwa. Pozostałe koszty stałe muszą być na poziomie uzasadnionym. Jeśli zamiast progu rentowności wstawić możliwą do osiągnięcia wielkość sprzedaży (5) lub jej wartość (SJ, to można wyznaczyć najwyższy uzasadniony poziom kosztów posiadania majątku:

~ S(C— KJ- K_t lub - S.(i - f/J-K,.

Ten dopuszczalny poziom kosztów posiadania majątku można przeliczyć na cenę maksymalną (C_m%x):

C_mŁM = K,Jr łub przy ograniczonym okresie eksploatacji C_M1«

Podobnego sprawdzenia dopuszczalnego poziomu ceny płaconej za przedsiębiorstwo (przez jej wpływ na wydatki pieniężne) można dokonać także na bardziej złożonych formułach, np. na stosowanych do wyceny dochodowej. Można więc uwzględniać np. wydatki pieniężne z tytułu leasingu przedsiębiorstwa zależne od poziomu ceny i skutki podatkowe samej prywatyzacji, wynikające z ceny (za pośrednictwem amortyzacji i jej wpływu na dochód do opodatkowania). W ten sposób można sprawdzić, czy zakładana cena umożliwia osiągnięcie nic tylko dodatniej wartości całego wskaźnika, ale także nicujemnych wartości przepływów pieniężnych w poszczególnych latach. Ujemna wartość przepływów, nie zrekompensowana dodatnimi wartościami w latach poprzednich, sygnalizuje bowiem zagrożenie płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Literatura

[1]    Borowiecki R., laki A., Kaczmarek 1Metody i procedury wyceny pezedsitbiorstw l kh majątku Kraków: Wydawnictwo PSB 1998.

[2]    Budzisk T: Ile jest warte przedsiębiorstwo* Wamawa: Połteat 1990.

[3]    Copeland T, Koller T, Murrin I.^- Wycena: mierzenie i kształtowanie wartołci firm. Waruawa WIG PRESS 1997.

[4]    Kufel M : Metody wyceny przedsiębiorstw. Bielsko Biała: Park 1992

[5]    Martyniak Ł Stanisława Bieńkowskiego metoda ustalania war toki zakładu przemysłowego. Jrtegląd Organizacji" 1990 nr 10.

[6]    Skov NA-^- Finanse i zarządzanie. Waruawa: Placet 1991.

p] Ustawa X 29 urzeinia 1994 roku o rachunkowaJci DłU. 1994 nr 121.

[8]    Wartaii i wycena przedsiębiorstwa. Praca zbiorowa pod redakcją M Kufla. Wrocław: AE 1990

[9)    WrzoKk S: Wybrane problemy melodyczne wyceny prywatyzowanych przedsiębiorstw. W: Prze kształcenia strukturalne l własnoiciowe przedsiębiorstw. Wrocław: AE 1993. Prac* Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 661

Potencjał ludzki

Wśród zasobów przedsiębiorstwa należy wyróżnić także zasoby ludzkie, które cechuje, na tle innych zasobów, daleko posunięta specyfika związana z ich wrażliwością psychospołeczną, zróżnicowaniem, zmiennością i aktywnością zachowań (zob. [2, s. 26-27]).

Przeobrażanie zasobów dokonujące się w przedsiębiorstwie nie może przebiegać bez udziału ludzi. Wymaga to zarządzania, w którego trakcie zasoby ludzkie są aktywizowane w kierunku osiągania przez przedsiębiorstwo zamierzonych celów. W ramach tych zasobów można wyróżnić menedżerów (zarządzających) i pozostałych pracowników.

Łączna liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie jest wyrazem ilościowego stanu potencjału ludzkiego tego przedsiębiorstwa; określone zaś cechy i własności zatrudnionych świadczą o jakości tego potencjału. Owe cechy i własności znajdują wyraz w wiedzy teoretycznej, umiqętnościach praktycznych, predyspozycjach psychicznych, zdrowiu oraz motywacji do pracy, która przejawia się głównie w aspiracjach pracowników, ich dojrzałości, sile i stabilności dążeń oraz przestrzeganych wartościach i normach moralnych (zob. [5, s. 11-15]).

Kształtowanie i wykorzystanie potencjału ludzkiego odbywa się w przedsiębiorstwie poprzez realizację funkcji personalnej. Szczególne znaczenie tej funkcji dla sprawnego i skutecznego działania przedsiębiorstwa potwierdza się zarówno w literaturze przedmiotu, jak i w praktyce gospodarczej. Znaczenie gospodarnego spożytkowania potencjału ludzkiego ciągle rośnie. Dlatego też obok pojęcia funkcja personalna można posługiwać się określeniem: gospodarowanie potencjałem ludzkim, przez które rozumie się zbiór działań związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem tego potencjału (zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym), ukierunkowanych na realizację celów przedsiębiorstwa, a przy tym uwzględniających potrzeby pracowników.

Gospodarując potencjałem ludzkim należy więc kojarzyć interesy ekonomiczne przedsiębiorstwa z interesami pracowniczymi, co oznacza m.in. odpowiedzialność społeczną przedsiębiorstwa. Wiąże się z nią także rozpatrywanie jego funkcjonowania w otoczeniu, na które składa się m.in. rynek pracy, a ściślej zewnętrzny rynek pracy. Jeżeli występujący na tym rynku popyt na siłę roboczą jest mniejszy od jej podaży, to mamy do czynienia z bezrobociem, co oznacza, że pewna grupa ludzi nic znajdzie pracy odpowiadającej ich kwalifikacjom i umiejętnościom, a w następstwie utraci całkowicie lub prawic całkowicie możliwości zarobkowania.

Tak więc funkcjonowanie przedsiębiorstw w warunkach bezrobocia stawia przed nimi specyficzne zadania związane z dbałością o utrzymanie (w miarę