medsadowa4

Próba żolądkowo-jelltowa polega na zbadania„pływalności źulatiM i jelit noworodka, któro podwiązane w obrębie wpustu, odżwn-mik,i i osicy ostrożnie wyprepafóWaJć Btęr ^ następnie wrzuca donaczyniefl-wodą. Dodatkowo można naciąć żołądek pod wodą w celu stwierdzenia ewentualnie zalegających małych ilości powietrza. Noworodek wraz z pierwszym oddechem rozpoczynając życie pożalono we wykonuje odruchowo ruchy połykania powietrza, które doprowadzają w ciągu 20—30 minut do wypełnienia żołądka, a później przy udziale mechanizmu perystaltyki powodują przesuwanie się i wypełnienie stopniowo całego przewodu pokarmowego. Można przyjąć, że wypełnienie powietrzem jelita cienkiego trwa 6—12 godzin, a wypełnienie całego przewodu łącznie z jelitem grubym 12—24 godziny. Wynik tej próby pozwala zatem na przybliżoną ocenę długości trwania życia noworodka w pierwszych godzinach po urodzeniu.

Rozpoznanie pływalności poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego nie natrafia na trudności, jeśli zwłoki są nie objęte procesem gnilnym. W tych bowiem przypadkach wytwarzają się gazy gnilne: siarkowodór, amoniak, metan i inne, co może prowadzić do fałszywie dodatnich wyników próby żołądko-wo-jelitowej. Różnicowanie obecności gazów gnilnych od zawartości powietrza może jednak nastąpić na podstawie pojawienia się tzw. objawu harmonijkowego. W razie gromadzenia się gazów gnilnych jelita wypełniają się w poszczególnych odcinkach nierównomiernie, tworząc rodzaj harmonijki, tj. miejscami są rozdęte, a miejscami zapadnięte. Można wówczas dla dalszego różnicowania pobrać próbkę gazów (aspiracja przez nakłucie) i poddać ją analizie chemicznej w warunkach chromatografii gazowej.

Obydwie próby, tj. wodna płuc i żołądkowo-jelitowa, pozwalają odpowiedzieć na pytanie, czy dziecko urodziło się żywe, a w pewnym stopniu także, jak długo żyło. Wykonanie obu prób musi być jednak dokładne, a wyniki skomentowane ostrożnie i podparte wspomnianymi badaniami dodatkowymi.

6.3.1.2.    Długość życia noworodka

Na pytanie, jak długo żył noworodek po urodzeniu, wstępnie odpowiada relacja wyników obu prób hydrostatycznych, tj. próby płucnej i żołądkowo-jelitowej, a w szczególności stopień wypełnienia jelita powietrzem.

Ponadto odpowiedzi należy szukać w obserwacjach sekcyjnych. Obserwuje się:

a)    obecność smółki w jelitach i jej stopniowe przemieszczenie się wraz z ruchami perystaltycznymi; cała zawartość smółki wydala się_;po 2—4 dniach;

b)    stan pępowiny, tj. jej stopień wysychania. Proces wysychania zaczyna się już na drugi dzień po porodzie, a po dwóch — trzech dniach znacznie postępuje tworząc powrózek pępowiny;

c)    pojawiające się w obrazach histopatologicznych płuc błony szkliste świadczą-.

0    procesach przyżyciowych występujących najwcześniej po upływie I - 2 godzin

życia pozałonowego. --* ’    “

6.3.1.3.    Cechy dojrzałości noworodka

P^chy noworodka — to przede wszystkim cechy somatyczne nowo narodzonego dziecka, a więc jego proporcje anatomiczne i wymiary, a także cechy rozwojowe. Między innymi cechą noworodka jest zachowana pępowina, która ulega mumifika-cji (wyschnięciu) i demarkacji po upływie około jednego tygodnia od urodzenia. Ponadto do tych cech zalicza się obecność przedgłowia, tj. galaretowatego obrzęku

1    krwotoku w tkance podskórnej w części przodującej, obecność nuól|ii w |i<lltn< h, obecność mn/idła skórnego na powłokach, pobrudzenie krwią powłok w wttnm kflch bozpośi ednio po porodzie. Mazidło płodowe składa się ze zniszczonych nabłonków skórnych oraz łoju skórnego. W czasie sekcji zwłok należy zmierz,yć długość i ocenić charakter pępowiny i jej przyczepu oraz stwierdzić, czy zostn in odcięta, czy wyrwana, a także czy nie ulega wysychaniu i demarkacji. Należy uwzględnić, że przedgłowie po kilku godzinach po porodzie może ulegać zaników l

Dgpos^^enie^i dgjfzajość noworąjjka określają przede wszystkim osiągnięto wymiary i waga ciała. Samo pojęcie donoszenia odpowiada długości ży< to wewnątrzmacicznego. Dojrzałość łączy się ż prawidłowym rozwojem narządów i ze stopniem przygotowania do samodzielnego życia pozałonowego. Wśród wymiń rów określających donoszenie najważniejsze miejsce zajmują długość ciała nowo rodka i jego waga. Z końcem X miesiąca księżycowego długość ciała osiąga 4-111, przy czym możliwe są znaczne odchylenia. Osiągnięta długość ciała płodu w czasie trwania kolejnych miesięcy ciąży określa reguła podająca, iż długość ciała płodu równa się miesiącowi ciąży podniesionemu do kwadratu. Reguła ta sprawdza się do piątego miesiąca ciąży, następnie zaś przez dalsze pięć miesięcy księżycowych mnoży się miesiąc ciąży przez 5. Tak zatem np. płód w IV miesiącu ciąży ma długom 16 cm, w VI miesiącu — 30 cm, w VIII — 40 cm itd.

Waga ciała noworodka donoszonego zawiera się we względnie szerokich granicach 2200—5000 g, średnio 3200 g. Waga łożyska wynosi około 400—500 g, długość pępowiny 48—54 cm. Na ogół przyjmuje się, iż noworodki o długości dała mniejszej niż 35 cm1 poniżej wagi 1500 g są niezdolne do życia, chociaż z drugie) strony w nowoczesnych warunkach terapeutycznych (inkubatory) udaje sit; niejednokrotnie utrzymać je przy życiu.

Wśród najważniejszych średnich wymiarów reprezentujących cechy dojrzało ści można wymienić^tobecność jądra kostnienia w dolnej nasadzie kości udowe| 2—9 mm,*obecność jądra kostnienia w kości piętowej 0,7—1,2 mm.*Obwód główki wynosi 34,5 cm,*ciemiączko duże w wymiarze skośnym 3—4 cm, w wymiar/.*' skroniowym — 2—2,5 cm.-ciemiączko małe prawie zamknięte, wymiar dwu-skroniowy główki —8 cm, wymiar dwuciemieniowy 10 cm,“wymiar prosty—12 rin, 'wymiar mały skośny 9,5 cm, wymiar duży skośny 14 cm.

Należy także zwrócić uwagę na stopień rozwoju skóry, która u noworodków dojrzałych jest pozbawiona owłosienia płodowego (lanugo), obficie występującego u noworodków nie donoszonych poza resztkowym owłosieniem na plecach. Skóra noworodków donoszonych w zasadzie jest różowa, wygładzona, ma zaznaczoną podściółkę tłuszczową, której brakuje u noworodka niedojrzałego. Chrząstki nosa i jnałżowin usznych są rozwinięte i twardawe. Paznokcie u rąk wystają poza opuszkę palców. Przyczep pępowiny jest umieszczony w środku brzucha. U nowo rodków płci męskiej jądra są już w worku mosznowym, a u noworodków ph i żeńskiej wargi sromowe większe pokrywają wargi sromowe mniejsze. Błona fr-pnięzna oka zanika w VIII miesiącu życia płodowego. Na głowie noworodka dojrzałego pojawia się owłosienie.

Zdolność do życia pozałonowego' jest wyrazem dojrzałości płodu zarówno pi >< I względem proporcji i rozwoju anatomicznego, jak i mechanizmów fizjologicznych i fizjopatologicznych (możliwość zmian chorobowych wrodzonych, a więc po wstałych in utero). Dlatego w szczególności należy zbadać prawidłowość narządów wewnętrznych, a także obecność zmian chorobowych i wad rozwojowych w pod stawowych układach fizjologicznych, tj. krążenia, oddechowym, nerwowym, pokarmowym, moczowo-płciowym, ruchu itd.