medsadowa 3

c) próby zimni:

bezpośrednio pod trumną

—    ok. 0,5 m poniżej

~ ok. 0,5 m obok trumny, na jej wysokości

—    z dalszych odległości od grobu (10—20 m).

Pobieranie dodatkowych materiałów jest niezbędne zarówno do uzupełniających badań chemiczno-toksykologicznych, jak i interpretacji wyników analizy materiału biologicznego. Niektóre przedmioty metalowe zawarte trumnie mogą bowiem zawierać np. metale ciężkie, np. ołów, cynk, miedź. Pod wpływem wilgoci, a także różnych oddziaływań fizycznych i chemicznych otoczenia metale te mogą częściowo się rozpuścić i przeniknąć do tkanek zwłok. W ziemi cmentarnej mogą również znajdować się substancje chemiczne (w śladowych ilościach występują z reguły związki arsenu, a także niektórych metali ciężkich), które wymywane przez opady atmosferyczne przenikają często do trumny i zwłok.

Wszystkie materiały do badań chemiczno-toksykologicznych umieszcza się w czystych, dokładnie umytych i opłukanych wodą destylowaną, suchych słojach szklanych. Mogą to być słoje Wecka lub twist z przykrywkami. Naczynia napełnia się materiałem nie więcej niż do V₃ objętości. W toku gnicia może bowiem wytworzyć się wewnątrz dość duże ciśnienie gazów, które przy otwieraniu wypychają wycinki tkanek. Do zabezpieczonego materiału nie wolno dodawać żadnych środków konserwujących. Wyjątek stanowi próba krwi do badań na zawartość alkoholu. Dodatek szczypty fluorku sodowego zapobiega dalszemu rozkładowi próby krwi, a przez to — \^Worzemu“Sfę w niej alkoholu.

Równolegle w toku sekcji zwłok obducent pobiera wycinki (1,5 * 1,5 * 0,5 cm) tkanek do badań histologicznych, zwłaszcza z tych miejsc, w których dostrzega lub podejrzewa obecność zmian. Wycinki umieszcza się w osobnych naczyniach i zalewa roztworem formaliny. Każde naczynie zawierające materiał do badań musi być dokładnie oznaczone za pomocą naklejki z odpowiednim napisem, obejmującym imię i nazwisko denata, określenie zawartości naczynia, numer sprawy według ewidencji urzędowej (prokuratury, urzędu spraw wewnętrznych), a także prosektury, podpis zabezpieczającego oraz odcisk pieczęci.

Bardzo ważnym elementem jest pismo towarzyszące wysyłce. Musi ono zawierać podstawowe informacje o sprawie. Wskazane jest — obok postanowienia i korespondencji — dołączenie materiałów aktowych z wynikami wstępnego dochodzenia. Przekazanie tego materiału informacyjnego ułatwia ukierunkowanie badań chemiczno-toksykologicznych, a przez to zaoszczędzenie czasu i znacznych kosztów samej analizy.

8.2.4. Patomorfologia zatruć

Następujące zestawienie obejmuje przykładowo niektóre zmiany anatomopatolo-giczne, których obecność może wskazywać na działanie substancji toksycznej. W zestawieniu tym dla zwrócenia uwagi na określone narządy i ich cechy podano tylko niektóre zmiany wytypowanych trucizn.

A. Oględziny zewnętrzne.

1. Plamy opadowe:

a) malinowoczerwone, z upływem czasu przechodzące w fioletowo-czerwone — zatrucie 41 «n k i em węgla. Przez krótki czas po zgonie takie plamy utrzymują się w zatruciach związkami Of jadowy mi; iywor zerwom* plamy oparto

ISA we, tak ta przejściowo, można spotkać w przypadkach zgonów W^UlsHtUi Wmi

RMAto»>

b) brunatnosino podbarwione występują w przypadkach zatruć związkami wywołującymi methęmoglobinerpię (np. anilina i jej pochodni’, nitrozwiązki aromatyczne,"'azotyny i in.).

2. Zmiany na skórze:

a)    skóra szorstka, z wysypką jak przy szkarlatynie, możliwość zatrucia np. wilczą jagodą, sulfonamidami. Skóra szorstka może pojawić się także w zatruciach alkaloidami opium; wykwity skórne występują równic/ w zatruciach związkami arsenu;

b)    pęcherze na skórze mogą czasem pojawić się w zatruciach 11 sn k4 • tn węgla, barbituranami i in.

c)    skóra sucha może wystąpić w zatruciach a-lfcoholem, a także po zapaści, która może być wywołana zatruciem;

d)    żółte zabarwienie skóry może wskazywać na żółtaczkę wywołaną toksycznym uszkodzeniem wątroby, np. przez chlorowcopochodne w ą y lowodorów (np. cżt er o c h. 1 ®r-e k węgla, chloro

f e ran ), związki arsenu (arsenowodór), jady muchomora sroinot nikowego itp.

3)    Zmiany źrenic—szerokie lub zwężone (patrz tab. 8.1). Utrzymują się one pr • < . krótki czas po zgonie.

4)    Zmiany w obrębie warg i jamy ustnej:

a)    blade, stwardniałe mogą być następstwem działania np. fenol i, su b li matu;

b)    suche w zatruciach np. atropiną, alkaloidami opium;

c)    wilgotne — jako następstwo drażniącego działania różnych substancji chemicznych na błony śluzowe;

d)    stan zapalny występuje np. w zatruciach związkami rtęci;

ej nadżerki od białych do brunatno podbarwionych mogą być wynl kiem działania stężonych kwasów, zwłaszcza nieorganicznych (np. kwas siarko wy); żółte podbarwienie tych nadżerek może wskazywać na działanie kwanu uotwego;

f)    martwicze zmiany rozpły wowe wskazują na możliwość działania żrących alkaliów;

g)    grzybekpiany (nie mylić z grzybkiem topielczym) wskazuje na obrzęk płuc, który może być wywołany działaniem np. żrących substancji gazo wycji (chlor, fosgen, tlenki azotu), ale także innych trucizn, czasem np. w za truciach środkami nasennymi,

h)    dziąsła z obwódką około zębów, która pojawia się w przypadku’ li raczej przewlekłych zatruć związkami, np. rtęci, arsenu (szaroczama), kadmu (żółtawa);

i)    obca w oń z j amy u stn e j. Pozwala rozpoznać m.in. alkohol, fenoli' (woń karbolowa), cyjanowodór (woń gorzkich migdałów), kwas octowy, jod, różni• rozpuszczalniki organiczne.

B. Oględziny wewnętrzne.

1. Zmiany w obrębie żołądka i jelit:

a)    ostry stan zapalny, obrzęki, owrzodzenia, perforacja są następstwom działania trucizn żrących, takich jak kwasy, sole metali ciężkich, związki arso nu, cyjanki, fluorki alkaliczne, niektóre grzyby, estry kwasu fosforowego i inne;

b)    martwica rozpływowa jest następstwem działania żrących alkaliówi

c)    Ntwnrdnlonta (jak gdyby ugotowano) tu działanie formaliny;