Pomiary liniowe bezpośrednie
Pod tym hasłem rozumie się wszelkie pomiary odległości między określonymi punktami realizowane bezpośrednio na danym odcinku przy wzajemnej widoczności punktów końcowych.
Przymiary mechaniczne. Elementarnym instrumentem jest tu przymiar wstęgowy (taśma miernicza lub tzw. ruletka - rys. 4.3). Przymiar wstęgowy jest wykonany z materiału o dużej odporności mechanicznej na rozciąganie i o małej wrażliwości na zmianę temperatury. Aby sprzęt ten mógł być wykorzystywany do pomiarów geodezyjnych, musi mieć certyfikat jakości oraz świadectwo komparacji. Przy precyzyjnych pomiarach taśmą jest wymagane uwzględnianie odpowiedniej poprawki kompa-racyjnej i termicznej.
W pracach budowlanych do rozmierzania krótkich odcinków musi być wykorzystywana taśma stalowa z podziałem milimetrowym. Komparacja jest to proces porównania przymiaru badanego ze wzorcem długości. W wyniku takiego badania otrzymuje się poprawkę kom-paracyjną do wskazań konkretnej taśmy, którą należy uwzględniać w pomiarach wykonanych tym narzędziem. Poprawka ta jest wyznaczona dla określonych warunków pomiaru, tj. temperatury oraz użytej siły naciągu, kontrolowanej specjalnym dynamometrem. Pomiar taśmą mierniczą może pozwalać na uzyskiwanie dokładności względnych pomiaru od 1:1500 do 1:10000, w zależności od jakości taśmy mierniczej i przyjętej technologii pomiaru. Wzór na długość skorygowaną (poprawioną) ma postać
& po pr &pom CO “I” Dpom (/ t$)CL
Do wykonywania precyzyjnych pomiarów wykorzystuje się taśmy i druty inwarowe zaopatrzone w elementy ustalające siłę naciągu oraz systemy odczytowe pozwalające mierzyć standardowe odcinki długości z dokładnością nawet do setnych części milimetra (rys. 4.4). Instrumenty te stosuje się w precyzyjnych pomiarach odcinków bazowych oraz przy badaniu przemieszczeń. Do pomiarów bardzo krótkich odległości, np. szerokości szczelin dylata-