48

Współcześnie w dydaktyce pod pojęciem metody rozumie się systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiadomości, umiejętności i nawyków, a także rozwój ich zdolności i zainteresowań poznawczych.

O ile metody odpowiadają na pytanie: jak uczyć, o tyle formy nauczania określają organizacyjną formę pracy dydaktycznej, odpowiadając na pytanie: jak organizować pracę uczniów.

Metody dobiera się w zależności od celów i problemów dydaktycznych. Jeżeli więc celem jest rozwój sprawności fizycznej, to wówczas stosuje się odpowiedni sposób - metodę dochodzenia do tego celu. Pracę uczniów nad rozwojem sprawności fizycznej należy oczywiście w odpowiedni sposób zorganizować, dlatego też pojęcia metody i formy wzajemnie się zazębiają.

„Trening obwodowo-stacyjny” jest przykładem określenia, które może być rozumiane jako metoda (sposób) rozwijania sprawności fizycznej i jako forma (sposób) organizacji zajęć. W pierwszym wypadku chodzi o kształtowanie sprawności fizycznej uczniów, natomiast w drugim - jak tę pracę zorganizować, jak ustawić stacje na sali gimnastycznej (w formie koła, trójkąta itp ), jakie przygotować przybory, przyrządy itd.

W zależności od przyjętego założenia (celu, problemu) różni autorzy stosują różne klasyfikacje. W ujęciu S. Strzyżewskiego (47) „obwód ćwiczebny” jest formą prowadzenia zajęć i rzeczywiście jest formą, jeżeli ma się na myśli organizacyjną stronę zajęć. Natomiast w ujęciu innych autorów jest to metoda rozwijania sprawności fizycznej.

Ogólnie przyjmuje się, że podstawową formą zajęć jest lekcja, która w szczegółowym ujęciu może być przeprowadzona w formie frontalnej (wszyscy ćwiczą jednocześnie te same ćwiczenia), w zastępach, w kształcie obwodu ćwiczebnego i w innych formach.

4.8. Formy ćwiczeń

W gimnastyce istnieje także pojęcie formy ćwiczeń, czyli sposobu wykonania określonych czynności ruchowych.

Forma ścisła oznacza wykonanie ćwiczeń ściśle określone co do pozycji wyjściowej i końcowej, co do zakresu i charakteru ruchu, ilości powtórzeń, dynamiki i tempa. Wykonuje się je z reguły na określoną komendę prowadzącego. Towarzyszące temu stałe napięcie uwagi i koncentracja na sposobie wykonania ruchów prowadzi często do szybkiego znużenia i spadku zainteresowania zajęciami. Głównie z tego powodu formę ścisłą stosuje się w zajęciach z młodzieżą starszą i osobami dorosłymi, przeplatając ją innymi formami.