medsadowa3

9.10.2. Badanie materiału sekcyjnego

Z uwagi na działanie kryminogenne alkoholu i duże rozpowszechnienie napojów alkoholowych prawie w każdym przypadku sądowo-lekarskiej sekcji zwłok niezbędne jest ustalenie stanu trzeźwości w momencie zejścia śmiertelnego. Ustalenie tego stanu często napotyka trudności i z reguły nie jest tak dokładne, jak . i U|i osoby żywej. Podstawowym materiałem do badań chemiczno-toksykologicznych na zawartość alkoholu ze zwłok jest próba .krwi. W ciągu 24 godzin pa.,zgonię następuje jednak zwykle zanik ok. 10% alkoholu we krwi. Proces ten jest ¹ <' następstwem czynnych jeszcze po śmierci mechanizmów utleniających alkohol oraz konsekwencją przemieszczenia się wody w tkankach (zagęszczenia krwi). Pobrana do analizy krew sekcyjna ma m.in. znacznie większą zawartość krwinek czerwonych, a przez to mniej wody, w której przede wszystkim rozpuszcza się alkohol. Procesy te mogą wpływać na zmniejszenie zawartości alkoholu we krwi , w porównaniu ze stanem w momencie zgonu.    /0't+U~ 7$

Krew ze zwłok pobiera się w możliwie dużej ilości z żyły udowej. Pobranie Krwi z jam ciała, w tym także z serca może dawać niziny wynik, gdyż zachodzi możliwość pośmiertnej dyfuzji alkoholu przez ściany przewodu pokarmowego. Ustalono np., że w ciągu 24 godzin krew w sercu na skutek dyfuzji z żołądka może osiągnąć poziom 3,0%o alkoholu przy.zernwei wartości początkowej. Zaleca się, aby pobraną krew ze zwłok zaprawić]szczyptą fluorku sodowego 1 wymieszać. W ten sposób zapobiega się dalszej fermentacji krwi, wśród której produktów może być etanol.

Źródłem fermentacji alkoholowej w zwłokach (in corpore) jest przede wszystkim glukoza zawarta we krwi. W przypadku jej zawartości fizjologicznej może wytworzyć się we krwi do 0,5%o alkoholu. Niekiedy jednak w okresie agonii stężenie glukozy wzrasta we krwi dosyć znacznie. Stąd możliwość pośmiertnego wytwarzania się alkoholu, nawet w granicach 1,0%. Jest to tzw. alkohol endogenny in corpore. Nie można zapominać również o odwrotnej możliwości zanikania alkoholu w pobranej próbce krwi na skutek działalności drobnoustrojów (także zmiany stężenia alkoholu in vitro). W związku z tym dla ustalenia stanu trzeźwości celowe jest podjęcie badań oprócz krwi także i innych materiałów.

We wszystkich przypadkach jest celowe pobranie możliwie obfitej próby moczu, a w miarę możności także ciałka szklistego gałki ocznej. W dalszej kolejności można wykorzystać: maź stawową, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn z ucha wewnętrznego (perylimfa), a także tkankę mózgową, a nawet masę mięśni kończjyn. W mięśniach tych jednak alkohol może wytwarzać się pośmiertnie.

W moczu, w ciałku szklistym gałki ocznej, w mazi stawowej i póylmnie al^ohol po jego spożyciu pojawia się z pewnym opóźnieniem w stosunku do krwi. Wynika to z przedłużonej w czasie dyfuzji i zróżnicowania fazy resorpcyjnej. Różnice w stężeniach alkoholu w tych materiałach mogą pozwalać na określenie fazy działania alkoholu, w jakiej nastąpił zgon. W fazie resorpcyjnej stężenie w płynach ustrojowych jest mniejsze od stężenia we krwi. W fazie eliminacji stosunek ten jest odwrotny (patrz również rozmieszczenie alkoholu).

Ivuujuu    —>    odco. \ozu    diu.al o_UgqU.

0    u    {- w

9.11. Rachunek retrospektywny ^

Pobranie próby krwi do badania na zawartość alkoholu od osoby żywej np w związku z wypadkiem drogowym, następuje po upływie krótszego lub dłuższego czasu od wydarzenia. Wynik analizy próby krwi odnosi się xntf*m ,|₀ rhwili

|m>IiIi-i nuin |ilóliy. Wvmi.ii N|iiawloilllwii». i |i„l |. . 11 > ,< l> Mlnh......owimy •,lnm 1

tn»two*cl badanego tę/nporr crlmlnln Wolim siiajomnśrl lokNykokinetykl a koholu Istnieje możliwość dokonania pewnych uj>ion/< /.onych obliczeń, klói doprowadzają do określenia zbliżonego do ram zywlatego stężenia alkoholu w krwi w krytycznym momencie. Ocenę taką określamy jako rachunek retrowpel tywny. W uproszczeniu przyjmuje się, że tzw. krzywa alkoholowa kr w w fazie eliminacji ma charakter prostolinijny, tzn., że spadek stężenia alkoholu o godzinę jest stały (stała wartość współczynnika P_so). Do obliczenia ilości alkoholi która została zresorbowana, służy więc następujący wzór:

\ , ■' A = c • p ■ t,    i 1 <’

gdzie:

A — ilość alkoholu znajdująca się w danyrfi momencie w organizmie (w g|, C — znalezione stężenia alkoholu (w mg/g), p — masa ciała (w kg),

r — współczynnik rozmieszczenia. /: '((fi' "j    er /y

Ocena ilości spożytego alkoholu wymaga jednak określenia tzw. wartości c₀ (1 y« 9.4). Wartość ta jest umownym stężeniem, które wystąpiłoby po całkowllyi

natychmiastowym wchłonięciu alkoholu bez strat resorpcyjnych i bez dokonane eliminacji. Stosując wartość c₀ otrzymujemy zmodyfikowany wzór:

Ąi^mc₀p-r

gdzie:    A₁ — ilość spożytego alkoholu

Przedstawione wzory można przekształcić po wprowadzeniu współczynnika |l„ i obliczyć poszukiwane stężenie dla danego momentu czasowego.

Ci = c₂ + P_sot <Z = Co-Peo-t

gdzie:    c_t — stężenie poszukiwane,

c₂ — stężenie znalezione,

t — czas między wydarzeniem a pobraniem krwi.

\Jr' J,

Współczynnik P₆₀ najczęściej mieści się w granicach 0,1—0,2%o/h (mg/g/h) Wyjątkowo zdarzają się przypadki szybszej lub wolniejszej eliminacji. W/.ruśl współczynnika notuje się np. w dużych stężeniach alkoholu we krwi (2,0 3,0‘Nm), zmniejszenie — np. w uszkodzeniach wątroby (patrz współczynnik eliinlnni |l) Bardziej niepewnym elementem rachunku retrospektywnego jest notom tani współczynnik r, który, jak to już wcześniej zaznaczono, zależy od /.miennyi ii warunków rosoi pcji, a także od indywidualnej konstytucji fiwyrznej dano) osoby Mlędży Innymi u mężczyzn częściej spotyka się wnrtośł^r-' 0,7,n ti koblot f - 0,fi

•J Ul