metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym stronaF 47

były tak samo odbierane przez innych. Katarzyna zdziwiła się. że oto zapoczątkował sie czas głębszych zmian. Pod koniec projektu znalazła pierwszą pracę w agencji reklamowej przygotowującej targi. Teraz myśli o dalszym rozwoju.

Zagadnienia do przemyślenia

1.    Jakie korzyści mogą mieć uczestnicy /. utworzenia przez Ciebie grupy rozwoju zawodowego?

2.    Jakie główne zadania realizowałbyś w prowadzonej przez siebie grupie?

3.    Jakie zadania pomogą uczestnikom grupy w praktycznym wykorzystaniu zdobytych w czasie zajęć umiejętności?

4.    Dwie osoby w grupie mają zwyczaj ciągłego plotkowania o „złych" pracodawcach, którzy poniżają pracowników. Wywołuje to w grupie niepokój i nastawienie na przykre rozmowy kwalifikacyjne. Jaką formę pracy z plotkującymi zastosujesz? Porozmawiasz z nimi indywidualnie czy rozwiążesz problem w grupie? Uzasadnij swoją decyzję.

2. Charakterystyka pojęcia „grupa”

Zarówno psychologia społeczna, jak i socjologia w różny sposób definiują grupy. Najprościej terminem grupa można określić dwie lub więcej osoby przeby wająee w tym samym miejscu i w tym samym czasie (Kożusznik. 1998). Zgodnie z tym ujęciem ludzie nic muszą ze sobą współpracować, by być grupą, wystarczy, żc przebywają ze sobą razem. Jednak nic każdy zbiór ludzi to grupa. Myśląc

0    grupach uznajemy je zazwyczaj za coś więcej niż zbiór przypadkowych osób Tak, jak chemicy odróżniają związki chemiczne od mieszanin, tak psychologowie

1    socjolodzy odróżniają grupy niespołecznc od grup społecznych. Grupą nic-społeczną będzie najprostsza zbiorowość o charakterze incydentalnym - sytuacyjnym. np. tłum uliczny, grupa kibiców sportowych czyli dwie lub więcej osób znajdujących się w tym samym miejscu, w tym samym czasie, lecz niewspól-dzialających ze sobą lak. jak wspomniano wcześniej. Za grupę społeczną uznamy dwie lub więcej osób współdziałających ze sobą oraz współzależnych ml siebie w tym sensie, że w zaspokajaniu potrzeb i osiąganiu celów muszą na sobie polegać (Akcrt. Aronson. Wilson. 1997).

Istnieje wiele definicji grup społecznych - każda z nich zwraca uwagę na różne elementy lub cechy decydujące o tym. czy jakiś zbiór osób jest grupą (Miku. 1984). Poszczególne definicje kładą nacisk na inne cechy grupy:

• wspólny los, wspólny cci: definicje, które podkreślają fakt. że członkowie grupy dzielą zazwyczaj wspólny los. posiadają wspólny cel działania;

•    struktura społeczna: definicje, które skupiają sic na strukturze społecznej grupy:

•    wzajemne oddziaływanie: definicje, które skupiają sic na naturze wzajemnego oddziaływania między członkami grupy, na współzależności członków grupy, na interakcjach i komunikowaniu się;

•    kategoryzacja: definicje, które podkreślaj.') fakt. że członkowie grupy określaj;) siebie jako członków danej grupy. Innymi słowy, aby zostać członkiem grupy, należy przede wszystkim identyfikować się / grupą, traktować siebie jako jej członka:

•    przestrzeganie norm: definicje, które podkreślają fakt akceptowania i przestrzegania przez członków grupy określonych norm.

Jeśli dysponujemy tak wieloma definicjami, kióie kładą nacisk na zupełnie inne właściwości grupy, to powstaje pytanie, która z nieb najbardziej trafnie definiuje termin „grupa”? Najbardziej udaną definicje proponuje Harc (Mika, 19X4, s. 332): ..Aby o dwóch lub więcej osobach można było powiedzieć, że stanowią grupę, muszą być spełnione przynajmniej cztery warunki. Tak więc: a) miedzy tymi osobami musi istnieć bezpośrednia interakcja, b) osoby te muszą mieć wspólny cel, c) w zbiorze jednostek stanowiących grupę muszą istnieć normy, d) w zbiorze tym musi istnieć struktura". Należy również dodać, że osoby te muszą mieć świadomość, że stanowią grupę osób odrębną w stosunku do innych grup. To właśnie ta cecha wymaga podkreślenia, gdyż percepcja lub stwierdzenie przez jednostki, że grupa istnieje a one są lub też nic są je j członkami, determinuje pozostałe zmienne. Grupą spełniającą powyższe warunki jest grupa zadaniowa, pracująca nad konkretnym projektem czyli „zespół"

Możemy wyróżnić dwa poziomy funkcjonowania każdej grupy zadaniowy i społeczny. Pierwszy /. nich określony jest przez zadanie, które grupa ma do zrealizowania Wymiar zadaniowy odnosi się do zależności między członkami grupy a pracą, którą mają do wykonania, czyli do tego, jakie stoi przed nimi wyzwanie i jak będą sobie z mm radzić. Jednak ponieważ grupę tworzą jednostki, musimy także rozważyć przebiegające w niej interakcje społeczne. Wymiar społeczny odnosi się do zależności występujących między poszczególnymi członkami grupy, czyli do tego, co wzajemnie wobec siebie czują i na czym polega ich udział w grupie (Oyster. 2(K)2).

Obydwa wymiary nierozerwalnie wiążą się ze sobą i splatają. Jeśli jakąś grupę cechuje brak spójności, to niezwykle trudno będzie ją skłonić do pracy nad poszukiwaniem najlepszego rozwiązania lub osiągnięciem zamierzonego celu. '/. kolei jeśli grupa dochodzi do znaczącego sukcesu w swych działaniach, efektem

47