metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym strona� 85

czonc osoby prowadzące lub silnie osadzone w ..roli rodzica” uważają. że uczestnicy zajęć oczekują udzielania im rad. Tymc zasem należy odróżnić dzielenie sic 7 kimś w grupie swoimi spostrzeżeniami i opiniami od mówienia komuś, co ma zrobić w danej sytuacji, jak ma się zachować i co ma czuć. Przykładem rady s;t komunikaty typu: ..Powinnaś powiedzieć swojemu szefowi, ze popełniłaś błąd i przeprosić go za swoje zachowanie”. ..Nie powinnaś mówić swojemu pracodawcy. że nic jesteś dysjrozycyjna. w przeciwnym razie nigdy nie znajdziesz zatrudnienia”.

Dobre rady maja charakter kategoryczny i trudno z nimi polemizować. Często też wzbudzają poczucie winy. Jeśli uczestnicy są skoncentrowani na wzajemnym udzielaniu sobie rad, pozbawiają się szans wglądu w siebie i nic odnoszą korzyści z udziału w grupie.

Komunikację w grupie utrudnia wypytywanie. Jest to zachowanie nieproduktywne. zakłócające relację, dajijce poczucie, że nic jesteśmy słuchani czy.zrozumiani. Zadawanie pytań dla niektórych osób jest stylem komunikacji. Interweniują one w nieodpowiednim momencie, używają ciągle zwrotu ..dlaczego.” Nadmierne stosowanie pytań przeszkadza innym, maskuje własne uczucia, jest często wyrazem bezradności prowadzącego i braku pomysłu na skuteczną interwencję.

Przykład: prowadzący pyta: „Dlaczego nic zacząłeś poszukiwać pracy?” Ukryty komunikat brzmi: „Troszczę się i martwię o ciebie. Zastanawiam się, jak długo jeszcze wytrzymasz sytuację zależności od swojej żony". W tym przypadku zadanie pytania niewiele mówi o uczestniku, również prowadzący stara się uniknąć trudnego problemu.

Niektórzy stosują styl komunikacji oparty na pocieszaniu. Utożsamiają je z prawdziwą chęcią niesienia pomocy. Pocieszanie pozwala ukoić ból i może sprawić, by uczestnicy byli pogodni. Ludzie nie zdają sobie często sprawy, że stosując formułę pocieszania, tak naprawdę zaprzeczają uczuciom. Trzeba pamiętać. ze zachodzi istotna różnica między pocieszaniem a okazywaniem autentycznego współczucia. Czasem lepiej jest pozwolić na to. co się dzieje w uczuciach członków grupy niż udzielać „pseudowsparcia" (jest ono potrzebne głównie wspierającemu). Pocieszyciel próbuje tak naprawdę odciągnąć uwagę od wyrażania uczuć, bo sam się ich obawia. Typowe komunikaty zawierające elementy pocieszania to: „Nic martw się. nic jest wcale tak żle...”. .Jesteś świetnym pracownikiem, to przypadek, że szef cię lak ocenił". „No. nic bądź smutna...".

Częstym sposobem na uniknięcie trudnych problemów w grupie jest zmiana tematu, której zwykle towarzyszy zajęcie się własnym problemem. Prowadzący

powinni być uważni na stosowanie tej bariery i mieć świadomość, że służy ona unikaniu lub odwlekaniu w czasie razy konfrontacji. Eattner relacji nic uzyskuje wtedy żadnej pomocy. Może czuć, że nie jest słuchany, ze nie jest dla ważny lub że jego problem jest bagatelizowany. Jeśli prowadzący użyje lej bariery, grupa wyraźnie poczuje jego obawy, niepewność i brak zaufania do własnych kompetencji. Ograniczy to jego możliwość interwencji w nudnych sytuacjach i prawilopodo bnic paraduksalnie spowoduje silna konfrontację, z wyraźnym atakiem na osobę prowadzącego.

Zadanie do wykonania

Sporządźcie lisie komunikatów', które pozwolą unikać interpretacji i ocen zachowania uczestnika i mogą być przydatne w tworzeniu konstruktywnej informacji zwrotnej.

Zagadnienia do przemyślenia

1.    Jakie bariery w komunikacji stosujesz najczęściej i jakie jest ich źródło?

2.    Jakie korzyści może mieć grupa, jeśli komuniknl Ja" stanie sic stylem komunikacji członków grupy?

3.    Jakie sygnały niewerbalne mogą zadecydować o pierwszym wrażeniu i postrzeganiu Ciebie przez grupę?

4. Grupowa realizacja zadań i rozwiązywanie problemów Etapy organizacji pracy grupowej

Pozytywne lub negatywne relacje w grupie wpływają w oczywisty sposób na samopoczucie jej członków. Z lego, jak się oni czuja, wynika z kolei poziom motywacji do realizacji celów, które stoją przed grupą. Od motywacji zaś zależą bezpośrednio rezultaty grupowych działań. Efektywna grupa zadaniowa (Katzen-bach i Smith. 2001) musi się charakteryzować następującymi cechami:

•    mieć wspólny cel. oddziałujący na wyobraźnię, przełożony na konkretne zadania.

•    wypracować akceptowany przez, wszystkich sposób pracy.

•    członkowie grupy posiadają uzupełniające się umiejętności specjalistyczne i interpersonalne.

•    każdy z członków pracuje na rzecz grupy i jest przed nią odpowiedzialny,

•    wszyscy są zaangażowani w to. co robią i odpowiedzialni za to. co robią.

X grup. w których ludzie przebywają dłuższy czas. wynoszą na zewnątrz

atmosferę i styl zachowań. Tc elementy mają wpływ na ich sposób funkcjonowania w pracy, w rodzinie i wśród przyjaciół. Stąd warto zastanowić się nad właściwoś-

85