• zwiększa się ryzyko pęknięcia krocza, szczególnie przy wysoko uniesionych i szeroko odwiedzionych kończynach,
® ^zwiększa się ryzyko dystocji barkowej.
W pozycji na wznak kobieta traci kontrolę nad własnym ciałem i znacznie częściej wymaga pomocy innych osób.
Wskazania do przymusowego ułożenia ciała wynikające z sytuacji położniczej to:
• konieczność ciągłego monitorowania matki i dziecka w przypadku ciężkich powikłań ciąży i porodu /pozycja półsiedząca, siedząca, uniesiona na boku lub inna pozwalająca na monitorowanie, a wygodna dla matki/,
• czas tuż po założeniu znieczulenia przewodowego,
• potrzeba ułożenia rodzącej na jednym z boków, aby wspomóc prawidłowe wstawianie się główki do kanału rodnego /tak jak niskie poprzeczne ustawienie główki/,
« konieczność wykonania zabiegów położniczych drogą pochwową.
Pozycja wertykalna to taka sytuacja w, której ciało rodzącej kobiety w pozycji wertykalnej znajduje się w pionie i dużym stopniu wykorzystana jest siła ciężkości. Do pozycji wertykalnych zaliczamy:
• pozycję stojącą,
® siedzącą,
o w klęku,
® w klęku podpartym, jeśli miednica rodzącej jest niżej niż ramiona, a kuczną.
Wśród wielu uznanych korzyści wynikających z możliwości swobodnego poruszania się kobiety w czasie porodu najbardziej oczywista jest różnorodna możliwość wzajemnego dopasowania się dziecka i kanału rodnego matki. Rodząca kobieta wykonuje rytmiczne ruchy całego ciała, także miednicy będące odpowiednikiem odczuwanego skurczu i rytmu własnego oddechu. Sprzyja to właściwej adaptacji części przodującej - najczęściej główki dziecka do będącej w ruchu matczynej miednicy. Porodowi sprzyja również możliwość swobodnego uniesienia ramion i uchwycenia ramionami liny, drabinki, oparcia się o innego człowieka lub chociażby ścianę. Do najbardziej znanych korzyści wykorzystania pionowej pozycji w czasie porodu należą:
° lepsza adaptacja główki do miednicy matki,
o większa efektywność skurczów macicy, szybsze rozwieranie szyjki, a lepsze warunki krążenia u płodu,
® efektywne wykorzystanie sił przez rodzącą
• większy komfort porodu dla matki,
• rzadziej potrzebne jest stosowanie farmakologicznych metod łagodzenia dolegliwości porodowych,
o bardziej efektywne parcie,
• mniejsze ryzyko pęknięć krocza /należy pamiętać o pozycji nóg - umiarkowanie odwiedzione/,
• mniejsze ryzyko dystocji barkowej /miednica rodzącej zachowuje pełną możliwą ruchomość/,
® ułatwienie samoistnego odklejenia się i porodu łożyska,
« rodząca panuje nad sytuacją.
Wśród wad pozycji wertykalnych w drugim okresie porodu wymienia się:
» mniej wygodny dostęp do krocza rodzącej,
® zbyt długie parcie, szczególnie w pozycji kucznej może powodować obrzęk krocza,
® jeśli pozycja wertykalna staje się pozycją przymusową, to staje się niewygodna dla rodzącej.
Szczególną pozycją jest ułożenie ciała przez rodzącą w klęku podpartym. Wtedy gdy miednica rodzącej znajduje się wyżej niż ramiona. Pozycja ta, tak jak wszystkie pozycje pionowe do porodu, jest stosowana od dawna w następujących sytuacjach:
® występowania u rodzącej dużych dolegliwości okolicy krzyżowej,
® potrzeby zwolnienia gwałtownie przebiegającego drugiego okresu porodu, ® po stwierdzeniu wysunięcia się pępowiny przed część przodującą,
© jeden z zabiegów należących do HELLPER przy dystocji barkowej /patrz rozdział dystocja barkowa/.
Wspieranie emocjonalne rodzącej i towarzyszących jej osób powinno uwzględniać specyfikę poszczególnych faz porodu. Hormony wydzielane w trakcie porodu wpływają na przeżycia emocjonalne rodzącej kobiety. To co' przeżywa kobieta, wpływa na przebieg porodu. Hormony kluczowe to oksytocyna, adrenalina i endorfiny.
Poród jest wydarzeniem psychosomatycznym i na jego przebieg w równym stopniu wpływają:
© wcześniejsze doświadczenia i nastawienie, o sprawność ciała,
® wydolność hormonalna.
Na podstawie zachowania rodzącej można wnioskować, na jakim etapie porodu kobieta się znajduje. Warunki w jakich odbywa się poród, wpływają na
59