Obraz5 (78)

^HC,» HF|_# jago stętsnism, ■ takt* paraMtrtal procosu. No przestrzeni lot metodami najczęściej stosowanymi były Mtody Scholloro i I    Berglusa.

^w •etodzle Schollera do ocukrzania drewna atoauje się 0,5-procantowy

Iroztwor M,SO,. Procoa prowadzi alg w perkolatórach, w taap.

160-180°C, pod ciśnionlam 1,5 MPa. Roztwory poraakcyjno zawierają ]•<! cukrów proatyeh. Oczya zeza alf ja zobojftniając kwaa mlekiem wapiennym 1 odafozojfc gipa. t odpadOw drewno igiaatago otrzymuje alf 50*55% cukrOw w atoaunku do auchaj aaay drewna, a z drewna liściastego - ok. 35%.

W metodzie DcrgŁusa do acukrzanla drewna atoauje alf stężony kwa a aolny. Proces przebłaga w taap. 20*40°C, pod noraalnya ciśnieniem, w bateriach atalowych kwaaoodpornych dyfuzorOw. Kwaa, przaplywajfc przez kolejna dyfusory, wzbogaca alf w rozpuszczone cukry. Hydrolizat opusz-czajfcy oatatnl dyfuzor stanowi roztwór cukrOw o stężeniu ok. 35%. H przypadku drewna świerkowego przykładowy skład cukrów jaat następujący: glukoza - 62%, aannoza - 25%, kayloza - 0%, galaktote - 4%, fruktoza -1%. Z hydrolizatu usuwa się główną aasę kwasu netodf destylacji premiowej, a pozostałość neutralizuje aię za pomocą wapna.

^w metodzie tej otrzyauja aię 65*70% cukrćw w przeliczeniu na suchą masę drewna. Jest to więc metoda bardziej wydajna w porównaniu z metodą Schollera. Zaletą jej jest również fakt. Ze acukrzanla drewna zachodzi w temperaturze otoczenia w procesie bezciśnieniowym. Wadą metody Berglusa jeat konieczność używania dużych ilości stężonego kwasu, który następnie nałoży oddzielić od hydrolizatu w celu regeneracji czynnika hydrolizującego, a takie uzyskania obojętnego roztworu cukrów.

Przerób hydrolizatu

W zależności od rodzaju stosowanej metody aoukrzania oraz gatunku surowca drzewnego otrzymuje się roztwory cukrów o różnym stężeniu (3* 35%) i różnym składzie chemicznym. Zawsze jednak zawierają’" podobne składniki, tj. cukry fermentująca (heksozy), cukry niefarmantująca (pen-tozy) oraz mało ilości niższych kwasów karboksylowych.

Głównym kierunkiem przerobu hydrolizatów jest'fermentacja w celu otrzymania alkoholu stylowego. Możliwa też jeat wyodrębniania z hydrolizatów poszczególnych cukrów, np. glukozy. Przy przerobie drewna drzew liściastych (np. buk) otrzymuje się hydrolizaty szczególnie bogata w pentozy, która przerabia ¹ się na furfural.

Ligninę będącą produktem ubocznym procesu acukrzanla drewna stosuje się jako ¹ materiał ' opalowy. Charakteryzuje się ona bardzo małą zawartością popiołu (2*3%). Wartość opalowa wilgotnej ligniny jeat zbliżona do wartości opałowej węgla brunatnego i wynosi 26,5 MJ/kg.

2.1.3.6. Otrzymywania i przerób tyvle drzewnych

Żywice występują w wielu gatunkach drzew iglastych (ep. sośnie, świerku czy jodle), tywice można otrzymać zarówno z drzew żywych j(rosnących), jak i martwych (odpady drzewne, karpina). Żywica otrzymywana z drzew żywych nazywa się Żywicą balsamiczną. Żywica otrzymywana z odpadów drzewnych i karpiny przez ekstrakcją nazywa alę żywicą I ekstrakcyjną. Karpiną określa aię drewno pniaków pozostałych po ścięciu drzew, wydobyte z ziemi wraz z częścią korzeni.

Żywica balsamiczna

Otrzymuje się ją przez żywicowanie sosny. Ma okorowanej części pnla 1 wykonuje aię ukośne nacięcia oraz pionowy rowek ściekowy, przy którego I ujściu mocuje aię zbiornik żywicy, ż jednej spały (spała żywiczna jest i to część powierzchni pnia drzewa, głównie soany, poddawana żywicowaniu) zbiera aię w ciągu sezonu do 2 kg żywicy.

żywica drzewna stanowi roztwór stałych kwasów żywicznych w mieszani-! nie terpenów zwanej terpentyną. Przemysłowo przerabia się ją metodą de-I etylacjł w kolumnach pracujących pod zmniejszonym ciśnisniem. Produktami ! destylacji są:

-    terpentyna (frakcja ciekła, destylat),

-    kalafonia (frakcja stała, pozostałość podestylacyjna).

Terpentyna, lotna część żywicy balsamicznej, ma temperaturę wrzenia

• 150-170°C. Jest mieszaniną, w której skład wchodzą: a-pincn, 0-pinen,

I karen, kamfen, dipenten, limonen, octan bornylu i sylwestren. Siojowana jest jako rozpuszczalnik farb, lakierów, pokostów i żywic, służy do wy-I robu past do podłóg 1 obuwia, jest surowcem do otrzymywania syntetycznej ! kamfory, terpineolu i cymolu. W medycynie wykorzystywana jest jako j środek antyseptyczny 1 leczniczy. Stanowi również ważny czynnik pomocni-! czy przy flotacji rud siarczkowych.

Kalafonia, nielotny składnik żywicy balsamicznej, jest poroacałością j po procesie destylacji prowadzonej w temp. 180°C, pod ciśnieniem ok. 2,5 I kPa. Kalafonia jest kruchą, bezpostaciową, stałą substancją o szklistym połysku i barwie od jasnożółtej do brunatnej (temp. mięknienia Są-?5°C, temp. topn. 105-135°C)• Ogrzewana powyżej temp. 200-250°C rozkłada się. I Głównymi składnikami są kwas abletynowy 1 pimarowy:

I

68