Obraz (1001)

554

Przez utlenianie furfurolu otrzymuje się kwas 2-furanokarboksylowy, z którego przez dekarboksylacja powstaje furan. Uwodornienie furanu prowadzi do tctrahydrofuranu. Reakcje furanu z amoniakiem lub z siarkowodorem służą do otrzymywania pirołu i tiofenu.

^ullenialie /[\cOOH    ^Pl>

furfurol	0 “^C°2 kwas 2-furano-karboksylowy	furan	tetrahyd- rofuran
• "o	ALO„400°C + NH3 -3-22--	m
	synteza pirolu z furanu	H
b	ALO,, 400°C + HjS ——--	li

synteza tiofenu z furanu

Do reakcji wykonywanych w skali przemysłowej należy nitrowanie furfurolu- Aldehyd ten jest nitrowany kwasem azotowym w bezwodniku kwasu octowego. Produktem reakcji jest dioctan uwodnionej formy aldehydu 4-nitro-furylowego. Produkt ten jest wykorzystywany do syntezy nitrofuranowych środków bakteriobójczych.

(CH₃C0)₂0, hno₃

CH(OCOCH₃)₂

dioctan 4-nitrofurylometanodiolu

W jednej z ogólnych metod syntezy heterocyklicznych pierścieni pięcioczło-nowych substratami są 1.4-diketony. Przez odwodnienie diketonów powstają pochodne furanu. w reakcji diketonów z amoniakiem powstaje pierścień pirolo-wy a w reakcji z PaSs daje pochodne tiofenu.

CHj-C

P₂0₅, -h₂o

O O

2,5-dimetylofuran

2,5-helcsanodion

synteza pięcioczłonowego pierścienia na przykładzie odwodnienia diketonu

Ogólnym sposobem syntezy pochodnych pirohi jest reakcja Knorra. Jest to skomplikowana reakcja a-aminoketonów z ketonami Na przykład z amino-acetonu i acetonu powstaje 2,4-dimetylopirol. Podarujemy sobie mechanistycz-ne zawiłości tej reakcji

I

CH,

0 /CH3	-HjO ę —
+ o=c	-^2 ► 1
ch3	ch2
“NH2	<

O

aminoaceton    aceton

2,4-dimetylopirol

Aminoketony potrzebne do reakcji Knorra można otrzymywać z ketonów przez nitrozowanie i redukcję. Nitrozowanie jest reakcją analogiczną do nitrowania i polega na wprowadzaniu grup NO, ale w przypadku ketonów mtrozo-wanie jest metodą otrzymywania oksymów. Jest tak dlatego, te związki C-m-