5H hulNlnwy ifonMyc/no melodyczni' nimli/y ekonomicznej
Współczesna działalność ratingowa ma swoje korzenie w Stanach Zjednoczo-nych i sięga początków XX w. To tam powstały dwie dominujące dzisiaj agencje: Moody‘s i Standard & PooFs. Trzecią co do wielkości agencją jest Fitch Ratings, która powstała w 1997 r. w wyniku połączenia amerykańskiej agencji Fitch Investors Service i brytyjskiej agencji IBCA, do których w 2000 r. dołączyły dwie kolejne agencje, DulT & Phelps i Thomson Bank Watch.
Z inicjatywy Związku Banków Polskich od 1997 r. zaczęła działać pierwsza polska agencja ratingowa: Środkowoeuropejskie Centrum Ratingu i Analiz S.A.
CERA S.A. (Central European Rating Agency), której statutowym celem jest opracowywanie i publikowanie analiz sytuacji gospodarczej Polski, banków, spółek oraz innych podmiotów gospodarczych.
Pierwsze oceny wiarygodności kredytowej zostały przyznane Skarbowi Państwa w Polsce w 1995 r. przez trzy agencje: Moody’s (Baa3), Standard & PooFs (BB), IBCA (BB+). Uzyskanie ratingu przez państwo dało możliwość otrzymania ocen przez indywidualne podmioty gospodarcze. Jako pierwsze poddały się procedurze banki.
Bogatą informację ekonomiczną, w tym Finansową, dają stałe (ciągłe lub cykliczne) oraz okazjonalne opracowania i ekspertyzy różnych firm konsultingowych, doradczych, biur maklerskich i agencji ratingowych, wśród których można wymienić:
W Polsce:
• wywiadownie handlowe: Dan & Bradstreet Poland Sp. z o.o. w Warszawie, Creditreform w Warszawie, Euroinfo — Centrum Korespondencyjne w Warszawie, InfoCredit w Warszawie, Intercredit Warszawa Sp. z o.o. w Warszawie, Infodata w Warszawie;
• dane firm audytorskich: Arthur Andersen, Deloitte & Touche, KPMG, Pricewaterhouse Coopers, Ernst & Young;
• PONT — Info Ltd. z systemem PONT — Info Gospodarka;
• Notoria Servis, wydający kwartalnik,,Wyniki Finansowe Spółek Giełdowych”;
• Agencja Informacyjno-Wydawnicza BOSS Sp. z o.o., proponująca system PAKIET, BOSSTAT.
W Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn.:
• Standard & PooFs Corporate, oferujący m.in. Standard & Poor's Stock Reports, Standard & Poor ’s Industry Reports, Standard & Poor ’s Corporate Register oraz komputerowe banki danych, np.: Compustat;
• Moody’sInvestors Servis Inc., proponujący m.in. Moody ’s Corporate Profdes, Moody’s Industry Review oraz Moody’s Manuale;
• Dun & Bradstreet, publikujący m.in. Thomas Register of American Manufac-turers, Million Dollar Directory, Middle Market Directory oraz Dun & Bradstreet Credit Rating;
• Newsfront, znany z opracowania pt. 30000 Leading U.S. Corporations\
• Robert Morris Associates, opracowujący wiele baz danych, np. Annual Statement Studies.
W Wielkiej Brytanii:
• Dun & Bradstreet International, oferujący z Key British Rations: Tlie Guide Bus in ess Perfo miance;
• ICC Company Information Service, publikujący np. Business Kutio oraz Industrial Performance Analysis\
• Extcl Financial Services, proponujący m.in. usługi informatyczne: Extcl’s UK Listed Companies, Unlisted Securities Market Service, Unquoted Companies Service, Financial Analysis Madę Easy (FAMĘ);
• Arthur Andersen, który m.in. proponuje Arthur Andersen Corporate Register. W Niemczech:
• Creditreform;
• Biirgel Auskunft;
• Schimmelpfeng Gmbh;
• Hoppenstedt;
• Oekom Gesellschaft fiir Oekologische Kommunikation Gmbh, będący wyspecjalizowaną agencją ratingu ekologicznego.
W Japonii:
• Japanese Bond Rating Institute;
• Japanese Credit Rating Agency;
• Nippon Investor Service Inc.
Ważnymi źródłami zewnętrznymi analizy ekonomicznej mogą być opracowania statystyczne, a także opracowania różnych instytucji centralnych i lokalnych, informacje giełdowe i bankowe oraz rozmaite publikacje fachowe.
W każdym kraju dostępne są statystyki urzędowe opracowywane przez centralne jednostki statystyczne, których odpowiednikiem w Polsce jest Główny Urząd Statystyczny, oraz różne ministerstwa, instytucje rządowe i instytuty naukowo-badawcze. W tej grupie źródeł informacji w Polsce na uwagę zasługują opracowania Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, Komitetu Badań Naukowych, Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych, Ministerstwa Finansów oraz Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.
Ważnym źródłem informacji wykorzystywanych do analiz ekonomicznych są opracowania dotyczące spółek giełdowych. Są to zarówno dokumenty obowiązkowo udostępniane przez spółki (np. prospekty emisyjne, raporty), jak i różne opracowania prezentujące spółki giełdowe na lokalnych i światowych rynkach. W Polsce są np. publikowane: „Parkiet”, Almanach Spółek Giełdowych, „Nasz Rynek Kapitałowy”. W Stanach Zjednoczonych SEC (Securities Exchange Com-mission) publikuje: 10-K, zawierające szczegółowe roczne informacje finansowe, 10 Q, zawierające informacje kwartalne, oraz AMEX Fact Book — rocznik giełdy amerykańskiej i NASDAQ Fact Book — rocznik rynku pozagiełdowego.
Istotnym źródłem informacji są opracowania i publikacje banków, tworzone na ich własne potrzeby w celu ograniczenia ryzyka bankowego. Bazy danych banków