Obraz9 3

2)    tętnica twarzowa,

3)    tętnica szyjna,

4)    tętnica ramienna,

5)    tętnica promieniowa,

6)    tętnica łokciowa,

7)    tętnica udowa,

8)    tętnica podkolanowa,

9)    tętnica strzałkowa,

10)    tętnica grzbietowa stopy (patrz ryc. 6.2).

•    Zadbanie, aby w czasie badania pacjent siedział albo leżał, nie był bezpośrednio po wysiłku fizycznym lub po przeżyciach emocjonalnych.

•    Tętno mierzy się przez 15 s, a otrzymany (jeśli jest miarowe) wynik mnożyć przez cztery.

•    U pacjentów z zaburzeniami rytmu serca tętno mierzy się przez minutę.

•    U ciężko chorych sprawdza się tętno co 15-30 min, 1 h lub 2 h (wg zlecenia lekarza).

6.4.2.3

Pomiar ciśnienia tętniczego [•]

Nazwa badania    Pomiar ciśnienia tętniczego na ramieniu.

Istota i cel    Badanie polega na pomiarze (w sposób pośredni) ciśnienia

w dużych tętnicach.

Cel — diagnostyka:

•    ciśnienia prawidłowego — okresowe badanie profilaktyczne,

•    nadciśnienia — kontrola skuteczności leczenia nadciśnienia tętniczego,

•    niedociśnienia — stanów, w których nagłe zmiany ciśnienia mogą być przyczyną odczuwanych przez pacjenta dolegliwości.

Zapamiętaj:

Zwykle pomiaru dokonuje się osłuchową metodą Riva--Rocciego w chwili przyjęcia pacjenta do szpitala, raz w tygodniu, raz dziennie, częściej np. co 1 h lub co 15-20 min w: przebiegu nagłego pogorszenia stanu zdrowia, przebiegu ścisłego nadzoru chorego, u chorych otrzymujących leki obniżające ciśnienie, u chorych z chorobami serca. Pomiar wykonywany jest na tętnicy ramiennej lub promieniowej. Zaleca się mierzenie o stałej porze.

•    Przygotowanie pacjenta do samodzielnego wykonania pomiaru.

Zadania i kompetencje pielęgniarki

Przygotowanie

pacjenta

Przygotowanie

sprzętu

Sposób wykonania. .Algorytm

Zapamiętaj:

Pielęgniarka powinna znać wartości ciśnienia, aby w porę rozpoznać i zgłosić lekarzowi nieprawidłowości.

•    Poinformowanie pacjenta o przebiegu badania.

•    Odwrócenie ręki stroną zgięciową do góry w lekkim odwiedzeniu.

•    Posadzenie lub położenie pacjenta.

•    Zadbanie, aby pacjent był odprężony.

•    Zdjęcie ubrania z ramienia.

•    Podparcie ręki tak, aby tętnica ramienna była na poziomie serca.

Zapamiętaj:

Nie wolno wykonywać pomiaru na ramieniu, na którym założono:

-    cewnik żylny,

-    u chorych dializowanych z założoną przetoką tętni-czo-żylną.

•    Poproszenie, aby co najmniej 30 min przed badaniem pacjent nic pil kawy, mocnej herbaty, nie palił papierosów, nie denerwował się.

•    Wyjaśnienie, że badanie może być powtarzane wielokrotnie, nie daje powikłań.

•    Poinformowanie, że w czasie napełniania mankietu powietrzem i ucisku tętnicy może wystąpić niewielki ból w miejscu założenia mankietu.

•    Sfigmomanomctr (ciśnieniomierz) składający się z opaski gumowej (mankietu) z komorą powietrzną, manometru (rtęciowego, sprężynowego, elektronicznego) i pompki, połączonych ze sobą gumowymi przewodami (ryc. 6.4).

•    Słuchawki lekarskie (fonendoskop).

Zapamiętaj:

Należy dobrać właściwą szerokość mankietu. Powinna ona wynosić:

-    dla dzieci do 2 lat — 6 cm,

-    dla dzieci do 4 lat — 8 cm,

-    dla dzieci do 9 lat —11 cm,

-    dla dorosłych 12-14 cm (tyj długości ramienia).

1.    Przygotuj zestaw (aparat do pomiaru ciśnienia, fonendoskop). Sprawdź, czy sprzęt prawidłowo funkcjonuje.

2.    Poinformuj pacjenta o przebiegu badania, posadź go lub połóż, odsłoń mu ramię.

3.    Załóż opaskę ciśnieniomierza na prawe lub lewe ramię. Sprawdź, czy mankiet równo przylega do ramie-