OMiUP t1 Gorski2

2.2.1.1. ZASADA DZIAŁANIA POMP TŁOKOWYCH

Na rysunku 2.6 przedstawiono szkic pompy tłokowej jednostronnego działania. Tłok l znajduje się w swoim dolnym, skrajnym położeniu, jego przesuwanie się ku górze powoduje spadek ciśnienia w przestrzeni podtłokowej. Jeżeli wartość

spadku będzie wyższa od sumy wartości słupa cieczy między poziomami zbiornika dolnego i gniazda zaworu ssawnego 2 oraz oporu przepływu przez rurociąg ssawny A    i zawór 2, to wystąpi różnica ciśnień, która spowoduje

U ,3    uniesienie się zaworu 2. Ciecz z dolnego zbiornika dosta-

-TT /    —U—    nie się do komory nad zaworem ssawnym 2 i wypełni

—— 1~ -    przestrzeń pod tłokiem 1. Proces wypełniania się tej przes-

'-'    trzeni potrwa dopóty, dopóki tłok 1 będzie przesuwał się

ku górze.

Z chwilą rozpoczęcia się ruchu tłoka w dół nacisk jego /s.    na ciecz zawartą w przestrzeni podtłokowej spowoduje

Rys. 2.6. Pompa tłokowa jednostronnego działania 1 - tłok, 2 - zawór ssawny, 3 - zawór tłoczny.

wzrost jej ciśnienia i w konsekwencji nastąpi zamknięcie zaworu ssawnego 2 przy jednoczesnym otwarciu zaworu tłocznego 3. Ciecz, w ilości równej objętości skokowej pompy, zacznie przepływać przez zawór ssawny 3 do rurociągu tłocznego i dalej do zbiornika. Proces ten zakończy się wraz z dojściem tłoka do skrajnego dolnego położenia. W taki sposób zamknie się jeden cykl pracy pompy i w czasie podwójnego suwu zostanie przetłoczona dawka cieczy równa objętości skokowej pompy.

Rysunek 2.7 przedstawia schemat pompy tłokowej dwustronnego działania. Podczas suwu tłoka 1 ku górze ciecz, poprzez otwarty zawór ssawny 2, podlega zasysaniu do dolnej przestrzeni cylindra. Jednocześnie z górnej jego przestrzeni, poprzez

Rys. 2.7. Pompa tłokowa dwustronnego działania.

1 - tłok, 2 - zawór ssawny dolnej części cylindra.

3 - zawór ssawny górnej części cylindra, 4 - zawór tłoczny dolnej części cylindra, 5 - zawór tłoczny górnej części cylindra.

zawór 5, wytłaczana jest dawka cieczy zassana tam uprzednio. Przy zmianie ruchu tłoka ciecz z dolnej przestrzeni cylindra wytłaczana zostaje przez zawór 4, natomiast do górnej przestrzeni, poprzez zawór 3, zasysana jest kolej na dawka cieczy.

W ciągu zatem dwóch suwów tłoka 1 przez pompę przetłaczane są dwie dawki cieczy. Wydajność pompy o tych samych wymiarach i tej samej liczbie podwójnych suwów w jednostce czasu zwiększa się prawie dwukrotnie.

Objętość skokowa górnej przestrzeni cylindra jest mniejsza od dolnej o objętość trzonu tłoka, co powoduje w rzeczywistości nieco mniejsze niż dwukrotne zwiększenie wydajności pompy dwustronnego działania w stosunku do pompy jednostronnego działania o identycznych wartościach średnicy cylindra i skoku tłoka.

42