3
a)
b)
c)
1
2
Rys.2.21. Zawory grzybkowe:
al z grzybkiem prowadzącym w gnieżdzie, bl z grzybkiem prowadzącym w kadłubie, cl z prowadzeniem własnym; 1 - grzybek, 2 - gniazdo, 3 - sprężyna.
Konstrukcja taka wymaga stosowania żeber przesłaniających część swobodnego przekroju kanału dolotowego i zwiększających opory przepływu. Podobnie jest w rozwiązaniu przedstawionym na rysunku 2.21c, gdzie grzybek ma w swojej dolnej części żebra prowadzące (patrz przekrój).
Rozwiązanie b) pozostawia swobodny przepływ dolotowy, jednakże powstają tu dodatkowe opory przy wyciskaniu cieczy przez trzon prowadzący z komory znajdującej się w górnej części tulei trzonu. Obciążenie grzybka sprężyną ma na celu zwiększenie pewności zamknięcia zaworu i uniknięcie wybijania powierzchni przylegania.
Dla cieczy zanieczyszczonych i gęstych oraz w instalacjach hydrauliki siłowej stosuje się zawory kulowe, których przykład pokazano na rysunku 2.22.
Rys. 2.22. Zawór kulowy:
1 - grzybek kulowy, 2 - gniazdo, 3 - prowadnica, 4 - sprężyna.
Zawory talerzowe: jedno- lub wielopierścieniowe należą do najczęściej stosowanych w okrętowych pompach tłokowych (rys. 2.23).
W celu ułatwienia naprawy uszkodzonych powierzchni przylegania, gniazda zaworów są najczęściej wstawiane w kadłub pompy (skrzyni zaworowej).
W pompach o większych wydajnościach, gdzie ciężar zaworów o dużych przekrojach czynnych byłby dość znaczny, co pociągałoby za sobą szybsze zużywanie powierzchni przylegania, wskutek uderzeń przy zamykaniu, stosuje się zawory wielopierścieniowe lub grupowe. Całkowity przekrój czynny rozkłada się wówczas na kilka zaworów, które dzięki temu mają mniejsze wymiary i masę.
58