101
101
Rys. 4.3. Zależność współczynnika nadmiaru powietrza, współczynnika napełnienia, sprawności mechanicznej oraz sprawności cieplnej od współczynnika nadmiaru powietrza w funkcji prędkości obrotowej silnika o zapłonie samoczynnym
oporu przepływu mieszanki lub powietrza przez układ ssący oraz zwiększonymi stratami mechanicznymi silnika. Moment obrotowy maleje, gdy prędkość obrotowa zmniejsza się i osiąga wartości poniżej nM. ponieważ maleje wówczas również udział zjawisk dynamicznych w ładowaniu cylindrów Poza tym pogarszają się warunki wymieszania paliwa z powietrzem, co jest spowodowane mniejszą prędkością zasysanego powietrza lub mieszanki.
Dłuższy okres stykania się gorących spalin z chłodzonymi ściankami głowicy i cylindra ma wpływ na zwiększenie strat cieplnych, za którymi kryje się spadek sprawności cieplnej.
Moc jest proporcjonalna do momentu obrotowego i prędkości obrotowej. W zakresie większych prędkości obrotowych w miarę jej wzrostu wpływ malejącego momentu jest coraz większy, stąd też powstaje coraz większe odchylenie krzywej mocy od prostej wyprowadzonej z początku układu współrzędnych. Po przekroczeniu pewnej prędkości obrotowej n» wpływ ten jest tak duży, że moc zaczyna maleć. Spadek momentu obrotowego powoduje podobne odchylenie krzywej mocy przy- zmniejszeniu prędkości obrotowej.
Z przebiegu krzywych momentu obrotowego i mocy użytecznej na charakterystyce pełnej mocy można wnioskować o sposobie reagowania silnika na zmianę jego obciążenia. Im mniejszym zmianom będzie ulegała prędkość obrotowa silnika przy zmianie obciążenia, tym łatwiejsza jest jego obsługa, tym rzadziej trzeba oddziaływać na element sterowania silnikiem i tym stateczniejsza jest współpraca zespołu silnik-odbiomik mocy.
Rys. 4.4. Wpływ nachylenia krzywej momentu obrotowego na stateczność pracy silnika
Praca silnika jest tym bardziej stateczna, im bardziej stromo wznosi się krzywa momentu obrotowego przy zmniejszaniu prędkości obrotowej Wyjaśniono to na rys. 4.4.
Przy zmianie momentu oporowego Mp od przebiegu 1 do II, silnik 1 o bardziej stromym przebiegu krzywej momentu obrotowego wykazuje mniejszą zmianę prędkości obrotowej (An, < Am ) niż silnik 2.
Silnik o zapłonie iskrowym w warunkach pracy odpowiadających charakterystyce pełnej mocy cechuje bardziej stateczna pra-