P1010032 (8)

-    ok. 1300, na stożku

-    po 1350, geometryzacja form, od 1350 typ liściastej maski; doklejanie tarcz herbowych lub zamienianie w bułowatą nieokreśloną formę

-    im bliżej 1400 oprócz maski może być cała postać, rdzeń zbity z kilku konsolek

-    ok. 1400 zanika rdzeń i impost, pozostaje rozrzeźbiona maska z liści; im później tym bardziej portretowe maski, rys naturalizmu, weryzm, suchy ostowy liść

-    XV w. ujęcia naturalistyczne, wręcz portretowe masek, ostre krawędzie, doklejanie tarcz herbowych.

SŁUŻKA

Definicja i rola:

Służka w architekturze gotyckiej pionowy cienki element kamienny lub ceglany

0    przekroju wałka lub półwałka stanowiący przedłużenie żebra sklepiennego i schodzący na wolno stojący lub przyścienny filar, na który przenosi ciężar sklepienia.

Służki uspokajają sklepienia zwichrowane, przeskokowe, akcentują pionowe podziały wnętrza, są elementem stylotwórczym- reagujana przemiany stylistyczne.

Występują od poł XII w., po 1200 są już popularne, powszechnie występują do 1350. Przede wszystkim 1200- 1350. Od 1350 sklepienie zostaje zawieszone na konsolach.

Typy służek:

Żebracza: nadwieszona nad posadzką na różne wysokości, długa, najczęściej o pojedynczym kształcie wałka, półwałka lub półośmioboczna zakończona konsolką.

Cysterska: także nie sprowadzona do posadzki, długa, rdzeń najczęściej półkolisty z wieńcem konsolek na nim, czasem z podkładką.

Poligonalna (wielobocznal. jako forma a nie typ, od XHI w. do końca średniowiecza, tradycja nonnandzka, w XHI w. pół 8- bok na podkładce; ok. 1330 narożniki podkładki zprofilowane, może być wałek na podkładce Naddunaiska: rdzeń z wieńcem konsolek, występuje przede wszystkim w XIH wieku.

Nadreńska: geneza- Niemcy (Nadrenia) lub Włochy (Como) jedyna , której ewolucję możemy obserwować od poł. XII (1330- 50). Rdzeń z wiązką służek wiązka dąży do zamazania profili, zatarcia granicy między rdzeniem a profilami. Ewolucją służki nadreńskiei:

1    Ok. 1200: z podkładka, addycyjność form, dodawanie, cienkie wałkowe służki, wysunięta wałkowa forma, zredukowana forma wałka (pod wpływem

30