P1060499

b    grob> 31 i X4b. fez.11 (op ot tabl XXVII. 6 i LXXVI, 9); grób 4. faza II

/Ltbl V W), grob\ 5. 61. 23. 32. 50. faza II/III i III (op cii, tabl VII. 10. LVJ. 6, XXI. 12. XXIX, 13. XLV. 2).

c grotn 16. 72. 91 fa/a I (tabl XVII. 7. LXIV. 6. LXXXIII. X). grób 89 / fa/v II (Ubl LXXXI 7). groby 6 i 20 z fezy III (tabl VIII. 16 i XX. 9).

W grupie gubinskkj wyszczególnione fu misy odkryło jedynie na osadzie w Jazo-u ic. st 3 (Bakszas 19X2. tabl Ile. Vlc. VIIIc) gdzie sa datowane bardzo szeroko /u fezc I-III lej grupy (op cit s 201) Wgnjpic srodkowo-nadlabsko-hawcllańskiej dużą misę o baniastym profilu odkry to na cmentarzysku u Cammer. grób 27. kiory nic zawiera! innych wy znaczników chronologicznych (Marschalleck 1927. s. 233. ry s. K/4). W grupie nadodrzanskicj omawiane miss mc są nam znane W Saksonn-Anłialt bnik rowmc/ ścisłych odpowiedników dla nus lej odmiany dwa cg/ciiiplarze o zbliżonym ks/Jaleic i proporcjach pochodzą ze /mszczonych cmentarzysk w Scfeilsiadi i Zaliai (Muller 19X5. tabl 34. 6 i 97. 23) i mc unoszą one mc nowego do ich datowania

3.    Głebs/e misy o łagodny m profilu i silnie wysuniętej krawędzi; wydzieliliśmy trzy warianty

si — Bicganóu warstwa kulturowa (tabl VI. 10),

b Bicganóu jama IX (tabl III 13). warstwa kulturowa (tabl VI. 7. 8). Bclczc. sl II. grób I (tabl XIV, 13).

c — Bicganóu. jama 21 (tabl. IV. I. 4)

Misy / osady w Bicganóuic datowane są szeroko na fazy I—II. tak jak cale stanowisko (por kat po/ 12) Okaz z grobu I w Bclczach pochodzi z fazy II. tak jak cały /espol grobowy (por kat po/ 9) W innych częściach Polski analizowane tu misy sa stosunkowo rzadkie Poj.mi.ija sic w fazie I trwaj a przez fazę II i zanikają na przełomie la/ II i III (Dąbrowska 1988 zestawienie 3-13. cecha 9) Juź w fazie I pojawiają mc oba uanamy ukształtowania krawędzi naczyń - Warszaw a-Wilanów, grób XI uanani a (Marciniak 1957. tabl LXXII. 6), grób 87. wariant b (op cit., tabl LXXIX. 12) Po/a Środkowym Nadodr/em wymienione misy o brzegu ukształtowanym tak jak w wariancie c — mc sa znane

W grupie gubiuskicj kultury jasiorfskicj misy te spotyka się sporadycznie — głównie iti osadach Znamy je z Lubos/yc. jama 1.2. 13 (Domański 1975 tabl XXIId. XXIllf, k XXV. 0 i z Siedliska (op cit, tabl XXX!lh) Z takich samych względów, jak w przypadku materiałów pochodzących z os<td kultury przeworskiej nie wnoszą one żadnych nowych danych do datowania tej odmiany naczyń

W grupie nadodr/aiiskicj i irodkowo-nadłabsko-hawellańskiej nic natrafiono na misy tego rodzaju Z Saksomi-Anlult znamy jedynie jeden fragment misy o łagodnym profilu i bardzo silnie wysuniętym, wielokrotnie profilowanym brzegu Pocliodzi oti ze zniszczonego cmentarzy ska w Anem (Muller 19X5. tabl 3; 12) Ponadto mc w iadomo nic na temat kontekstu, w który tu omawiany fragment znaleziono Nic wnosi on żadnych nowych danych dotyczących datowania wyodrębnionych tu naczyń

4.    Głębokie miseczki o zaokrąglony m, mckicdy lekko baniastym brz.uścu i lekko pogrubionej, mckicdy podciętej od zewnątrz krawędzi Bieganów. jama 17 (uibl 111. 5. 6), jama 112 (tabl V. 2). Zólwm. jama 2/f»3 (tabl XXIII, 1). warstwa kulturowa (tabl XXV 7) Miseczki tej odmiany jak » cale osady w Bicganowic i Żółwi nic musza być (Litowane szeroko na fazę I-II. Ze względu na szczątkowy stan ich zachowania

(znane są jedynie fragmenty pr/ykrawędnc), mc jest mo/Jiwe dokonanie pełniejszej analizy typologic/no-chronologiczncj miseczek

W innych częściach Polski nuscc/ki le występują rzadko Jedynie na cmentarzysku w Karczew tu znalc/iono ich kilka, datowanych na II i III fa/c i Dąbrowską 1973. s. 502. nr 6).

W grupach gubińskicj. nadodr/ańskicj. srodkowo-nadłabsko-hawchan » icj mc potwierdzono istnienia tej odmiany misek Równic/, w Saksomi-Anhall mc zanotowano ani icdncgo egzemplarza Ta dysproporcja może byc spowodowana faktem. 11 zdecydowani większość materiałów pocliod/i z cmentarzysk, odwrotnie iaz na alkowy iii Nadodr/u

5.    Misy o mcwyodrębnioncj, zachyloncj do środka krawędzi krawędzie zaokrąglone — Żółwiu. jamą 10/63 (tabl XXIII. 14), krawędzie ścięte prosto — Stnimicmio. st 4a. warstwa kulturowa (tabl XIX, 10), krawędzie ścięte skośnic — Bicganów palenisko 11 (tabl V. 10). Żółwin. warstwa kulturowa (tabl XXV. 2. 4. 5) Materiały pochodzące z trzech osad w Biegano wic. Stnnnicnnic i Żółwinic muszą być datowane tal jak i _a-Ic osady, s/eroko na fazę I II

W innych terenach kultuiy przeworskiej misy tej odmiany sa stosunkowo rzadkie Pojawiają się juz w fazie I — Dobrzankowo. grób 2 (Okulicz 1971. s 131 ryc 6 di szerzej występują w fazie II    Warszaw a-Wilanów, groby 4. 54. 83 (Marciniak 195“

tabl V, 11; XLVI1. 11 . LXXV. 5). a sporadycznie — w fazie II/III — Wars/awa-Wi-lanów, groby 46. 62 (op. cit. tabl. XXXIX. 8. LVI!I. 6) oraz III — grobv 6 i 15 (tabl IX. 2; XVI.'2).

W grupie gubińskicj kultury jastorfskicj ten rodzaj mis (lub bardzo zbliżony) spotyka się r/adko. tak na cmentarzyskach — Lubos/ycc. groby 2. 60. 118 (Domański I9“5 tabl IV. c; VIII. g. XII. b). jak i osadach — w Luboszycach i Modrzy cy (op cit tabl XXVI. t i XXVIII. h) Materiały te są datowane rui fazy II—III—IV grupy gubmskięj Ich brak zaznacza się natomiast w grupie nadodrzańskicj i srodkowo-nadlabsko-hawel-lańskicj.

Ze zniszczonego cmentarzyska w Zerbst w S;iksonn-Anhalt pochodzi zespól grobowy, w skład którego wchodziła misa opisywanej odmiany i dzban odwrotnie groszkowaty (Muller 1985, tabl 110. 21.20) Ze względu na brak innych wy znaczników chronologicznych — grób ten należy datować szeroko na fazę 1-11 kultury przeworskiej Dzbany tego typu występują w obu fazach kultury przeworskiej, niezależnie od wariantu ukształtowania wylewu (Dąbrowska 1988. zestawienie 4-7. 9-13, cechy l i 22). Grób ten ma formę jastorfską —* popielnica przykryta misą. ale naczynia użyte do jego „budowy” są przeworskie.

Znane szeroko z kręgu jastorfskicgo misy przykrywające popielnice mają często tez zagiętą do środka krawędź lecz od przeworskich różnią się proporcjami i ukształtowaniem br/uśca Trwają już od okresu halsztackiego i są spoty Lanc w całym okresie lateńskim (Domański 1975. s. 42-1). Ich związek z misami przeworskimi wydaje się być wątpliwy Są to formy o tyle proste, że mogły powstać niezależnie od siebie

6.    Płytkie, duże misy o mewyodrębmoncj. pogmbioncj od wewnątrz krawędzi Bicganów, jama .1 (tabl III, I), palenisko 18 (tabl V. 17). datujemy je ai fazę I-II Misy tej odmiany występują bardzo rzadko w kulturze przeworskiej Jedyne znane nam, poza Środkowym Nadodrzem. egzemplarze pochodzą z Karczcwca. grob\ 23. 57a. 94

21