P1080035 (3)

Rutynowe zdjęcie palącego 65-leimego mężczyzny, wykonane przed planowanym zabiegiem operacyjnym. W części górnej lewego pola płucnego widoczna jest dobrze odgraniczona maso o policyklicznym zarysie, która okazała się rakiem oskrzela.

Pojęcie ,jńeń krągły" używane jest do opisu ograniczonych obszarów zacie-nień, położonych w obrębie pól płucnych. Ich kształt nie zawsze jest idealnie okrasy, co jest cechą wskazującą na zmianę rozrostową. Inne możliwości, to obecność ograniczonego obszaru konsolidacji zapalnej, ropnia płuca lub zmia*

Cień krągły QQ| ny opłucnowej. Skorzystanie z poniższych wskazówek ułatwi opisanie cienia

krągłego. Należy zatem:

l Ocenić brzeg zmiany. Brzeg nieostry, pozaciągany lub policykliczny wskazuje na proces złośliwy.

2.    Poszukać obszarów zwapnień. To intensywnie wy sycone (podobnie jak kości) cienie. Zwapnienia rzadko występują w nowotworach złośliwych i powinny sugerować inne możliwe rozpoznania.

3.    Ocenić charakter zacienienia; sprawdzić, czy w jego wnętrzu nie jest widoczne przejaśnienie o charakterze jamy. Zdjęcie należy obejrzeć z pewnej odległości, wtedy jamy są lepiej widoczne (zob. s. 11).

4.    Poszukać bronehogramu powietrznego. To objaw charakterystyczny dla nacieków zapalnych, w przypadkach nowotworów występuje niezwykle rzadko.

5.    Poszukać innych dem krągłych. Większa ich liczba sugeruje zmiany przerzutowe.

6.    Poszukać ewentualnych zmian w okolicy opisywanego rienia krągłego. Guz może powodować współistnienie zmian zapalnych lub niedodmowych w odcinku płuca położonym obwodowo w stosunku do niego.

7.    Ocenić dokładnie pozostałe struktury klatki piersiową. Guzy złośliwe mogą powodować powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia lub dawać przerzuty do kośd.

8.    Jeśli to możliwe, należy skonfrontować obraz z wcześniej wykonanymi zdjęciami. Zmiany nowotworowe charakteryzują się wzrostem. Porównuje się obecne wymiary z wymiarami udokumentowanymi poprzednio. Niektóre z guzów cechuje powolny wzrost, choć zasada mówi, że jeśli nie stwierdzimy objawów wzrostu zmiany na zdjędach klatki piersiowej w okresie dwóch lat, najpewniej nie mamy do czynienia ze zmianą złośliwą.

Przyczyny występowania cleni krągłych

Guzy łagodne, np. homortomo

Guzy złośliwe, np. rak oskrzela, pojedynczy przerzut

Zmiany zapalne, np. zapalenie płuc, ropień, gruźliczak, torbiel bąblowcowa

Zawał płuca

Guzek reumatoidalny _ ■    '    .

53

52