P1080417

Drewno jest nie tylko nietrwałe, ale traktowane jest również jako dobry materiał opałowy - na pewno więc część t wysłużonych instrumentów dokonała żywota w paleniskach. Wyjaśniałoby to fakt, i że odnaleziono jedynie niewiele • instrumentów drewnianych, utrwalonych na średniowiecznych miniaturach i obrazach (U. 51 i U}. W Norwegii, w Oseberg i; na okręcie-grobowcu jednego z książąt r Wikingów z IX wieku znaleziono prostą,

I dziewięciometrową drewnianą trąbę.

\ Zbudowana była tak samo, jak .róg środka rzimy’ z Twente: tzn. konar przepiłowano na całej długości, wydrążono, a następnie [ponownie połączono gałązkami. W studni, na terenie trzynastowiecznej zagrody chłopskiej w Devent wykopano fragmenty [ drewnianego rogu. zbudowanego tą samą i techniką Być może używano go w takim .samym cełu, jak .róg środka zimy*,

' tzn. grano na nim w okresie adwentu ponad polami, a potem w trakcie pasterki, najwcześniejszej mszy w Święta Bożego 'Narodzenia. Pierwsza wzmianka o tym instrumencie pochodzi z roku 1485: w dokumentach holenderskiego miasteczka Sonsbeck wspomina się

0    medswintershoom. termin ten wiąże się

1    z niegdyś obchodzonym pogańskim świętem środka zimy.

Jak wynika z powyższych wywodów, rogi wykonane z naturalnego materiału używane byty we wszystkich warstwach społecznych, w różnych celach i z różnych okazji, zawsze jednak jako instrument sygnałowy.

Z kolei na instrumentach dętych, o których będzie zaraz mowa. grano wyłącznie z chęci muzykowania

U pastuszków i chłopów

Szałamaja, piszczałki rogowe oraz dudy

fil. 59

nie mają okienka, powodującego, że wdmuchnięle powietrze drży. tak jć

z I wieku naszej ery. odnalezioną w Mook fil. »j Tego rcazaju podwóp dają możliwość kombinacji muzycznych: można zadąć w jeden otwór I ę a równocześnie w drugim uzyskać burdon lub basy atoó zagrać dwie m jednocześnie. Możiiwe jest również zagranie tej samej melodii 03 obydw równocześnie. Powstają przy tym drgania powodujące pojawienie się d<

"■ ««« Ml.    Mk, I witk auatj c

W nam ułach holenderskich wykopano cztery małe piszczałki, wycięte z drewna fil. (2), stanowiące prawdopodobnie części piszczałek rogowych: instrumentów znanych nam z kraju Basków i z Wabi.

Do tej piszczałki wsuwało się stroik, a na nią nakładało część rogu krowiego. Jego zadaniem było gromadzenie powietrza i regulowanie równomierności brzmienia.

W dolnej części instrumentu fragment rogu ma formę lejka, co wpływa na zwiększenie głośności (11. 61/. W drewnianej piszczałce przygotowano trzy otwory palcowe.

Prawdopodobnie te tak zwane piszczałki rogowe występowały także podwójnie, tak jak instrumenty baskijskie: piszczałka z Britsum ozdobiona jest z trzech stron rzeźbami, wyjąwszy stronę, do której przylegał drugi instrument

W Blija, we Fryzji. odnaleziono niezwykły flet wyposażony w sześć otworów palcowych, jeden otwór intonacyjny oraz otwór kciukowy, znajdujący się na odwrotnej stronie instrumentu fil. 64). Górna krawędź tego drewnianego instrumentu kończy się