P1080418

M. OrmaiiM et Mci pincuht rogowycłi, Achim Ipo !•*)) i hjiaJte, kusii« średniowiecze?

1: ©

fi. Dudy - 11 pilMCUlii aelodyctna, 2. ustnik, drmo,

mankietem o ostrym obrzeżu, tak jak to ma miejsce w szałamai lub piszczałce grającej w dudach. Dudy znane byty juz w starożytnym Rzymie, po raz pierwszy jednak zilustrowano je po XIII wieku.

Nie daje się dokładnie określić wieku piszczałki grającej z Blija, przypuszcza się jednak, że dudy występowały w Europie Północno-Zachodniej już wcześniej. Piszczałki, z których składają się dudy, odnaleziono w Elndhoven (II. fjj oraz w Uelvesbull (Niemcy), pochodzą z XVII wieku i są tym samym młodsze.

Dudy były instrumentem chłopów i pasterzy. Na ilustracjach pochodzących za średniowiecza przedstawiani są pasterze grający na dudach przy narodzeniu

ba* 36 imrnm

Chrystusa. W malarstwie holenderskim XVI I XVII wieku dudy towarzyszą zabawom tanecznym, weselom I świętom chłopów (li. 26 i 65). Grający na dudach stoją często na beczce, tak aby Ich gra wznosiła się ponad tłum ludzi, a oni mogli równocześnie wytupywać rytmicznie takt. Aczkolwiek dudy uznawane były za instrument chłopski, grywano na nim

15. Hutrk grający u dudach prrygryw tańczący#. Pietar AtrtMn, .Tatiee u jajiracii*, 1557, aa dramie, M 1113 a

również przy wyjątkowych okazjach na dworach, co można wywnioskować na podstawie zapłaty przekazanej przez hrabiego von Holland na rzecz muzyka, pod koniec XIV wieku. Ów grajek „dąl przez cale zapusty na Cornomuse", czytaj: grał na dudach. W Kerelslled, plętnaatowlecznej „Księdze pleśni"

z Gruuthuse wyszydza się chłopów i en passant również dudy:

J vtedy dudy się sjuitją i grają smje tuturutus Ach, ni ach wayscy tych głupot słuchają, I mny i hałasu.”

Trudno sobie wyobrazić ów .hałas’ z przeszłości, powstający przy grze na dudach, ponieważ nie zachowały się żadne zapisy melodyczne z tamtego okresu. Następny instrument dęty z kolei byt wysoko ceniony w wyższych warstwach społeczeństwa a zwłaszcza w środowisku kościelnym. Zachowały się nawet notacje muzyczne, co w średniowieczu było raczej niezwykłe.

tt#i 37 rpoMMa