skanuj0009 (243)

teratury do literatury. W tej relacji ipo obu atroiM^fe występują takie cechy jak brzmienia i znaczeniu j^flj kowe, tradycyjnie zwane „formą”, jak i prfwlittMl przedstawione (w tym seksie ludzie, rzeczy, ftfjM i zdarzenia) tradycyjnie (a zmyłkowo) zwane „t i Po obu stroniicG7ipodkreślmy. I to~j§st" właśni•• gólna cecha pajodii w odróżnieniu od trawculm li ¹ której literacki plan wyrażania, zawierający przeinaczenia, czyli zabiegi parafrastycznie Iomiiii«m§ odnosi się do planu treści, którą jest określony lim rzeczy wistości.

6

Z przytoczonych wyżej ^^afr|Ł_zaliczymy <1.. _r._t. dii Bukiety z jarzyn Swinarskiegp.i Wlazł kn(#|fj płotek Ikuwima wraz z innymi „wlazłkotkami n*i z Niejrusz Andziu tego kwiatka Tuwima — " ¹ •ImlMjMf Reja, Staffa, Heinego itd., oparte na" maty w m bajki Jacho^icizayfBufciety z jarzyn ilfHe rum t dość wyraźnie różnią się od siebie:^w pierwn/yiti | padku parodysta obraca się wewnątrz tnul*-1mi., ezenpniętego od autora pierwotekstu (czy iim wszelkiego międzyautorskiego pierwowzoru), u \ manipuluje względnie jednolitą i wyraźnie H1 < ot i y ni, walną konwencjąf^ drugim zaś doproyfiąd/.ii Mu l. ,* nia dwu konwencji (np. „Andzi” j „Reju". ka~”'"'r7Xeś^!miana⁷’). Ten drugi typ nieraz |,i / \" vMm | "nazywać^f^arideją parodystyczną, resp, pnnli Istotnie parodia taką nieraz pastisz przy |>niilll|£f] nakże z pastiszem tożsama nie jest.

Przyjrzyjmy się, ćizym rożni się tegoż HwIbiM parodia pt. Zofia Nałkowska «Zdenerwoii>imi - fl wanego już ^Tuwima «Bukietu..£ jarzyn |n*M| Swinarskiego ²¹:

Jak białe płatki róży, coraz gęściej, im bardziej zbliża się jesień, odpadały bilety wizytowe od drzwi Nepomu-'C'eny. Pierwszy sfrunął jeszcze z jasnych drzwi panieńskiego pokoju, wykaligrafowany sztywnym pismem przebudzonego dziecka:

Nepa Wysokogórska

,1 drugi z tych samych drzwi, już litograf owany na par-jfumowanym welinie: już świadomy i unikający poufałych .skrótów:

Janina Nepomucena Czeczot — Wysokogórska Trzeci oderwał się razem z nią od mieszkania męża:

Z Wysokogórskich Nepomucena Kacprowa Fenie jańska , Następnie spadła kartka brystolu z napisem:

Nepomucena Melchiorowa Zlotowieyska A teraz po śmierci Baltazara, otoczony czarną obwódką ^widnieje skromny bilecik, zawierający dwa tragiczne słowa:

Generałowa Zadruhowiecka

Po tylu inwestycjach miłosnych została Nepomucenie, zamykająca dwa lata, dwie jesienie soczystego owocobra-nia, ta mała klepsydra na palisandrowych drzwiach empirowej willi w Alei Róż.

■y marski w obu wypadkach uzyskał efekt ośmiesza-■ly i karykaturujący dwoma różnymi sp o s obaml^-T u -Buki parodiował przez dodawanie do siebie autentycz-B(ii ""FecH" immanentnej poetyki Kwiatów polskich. ^■odia z Nałkowskiej powstała inaczej: tu zostały opu-^■one. ogniwa długiego toku narracyjnego, czyli sku-B komiczny osiągnięty został przez odejmowanie, ^■auważyliśmy już, żejsposoby. j^fspowama^aroidy-odpowiadają klasom figur retorycznych: pa-Bln przez dodawanie przypomina figurae per adiectio-H, parodia przez odejmowanie przypomina figurae Bp detractionemĄ

■iipytajmy z kolei, czy możliwa jest parodia odporu łająca figurom per transmutationem, czyli takim, Bil powstają przez przestawianie elementów wyipo-

* 371