64801 skanuj0009�6x1200

tera tury do literatury. W tej relacji po obu NlniiyH występują takie cechy jak brzmienia i znaczeniu JflH kowe, tradycyjnie zwane „formą”, jak i pr/wliili^B przedstawione (w tym sensie ludzie, rzeczy, • - li. i zdarzenia) tradycyjnie (a zmyłkowo) zwane Po obu stronach, podkreślmy. I to'jest właśnie gólna cechą parodii w odróżnieniu od trawirMlm p której literacki plan wyrażania, zawierający przeinaczenia, czyli zabiegi parafrastycznie k«»mn*wi, odnosi się do planu treści, którą jest określony rzeczywistości.

6

Z przytoczonych wyżej jjg£a|ig^zaliczymy l •* dii Bukiety z jarzyn Swlnarskiego, i Włazi /«hi4 m plotek Tuwima wraz z lionymi ,, wi a zlikoUkłi inł (IM z Nie rusz Andziu lego kwiatka Tuwima miślmlUM Reja, Staffa, Heinego itd., oparte na motywie bajki Jachowicza/\Bukiety z jarzyn UNie rum dość wyraźnie jóżnią się od siebie:/w pierwn/ym 0 padku parodysta obraca się wewnątrz muloriitlH czerpniętego od autora pierwotekstu (czy wszelkiego międzyaufcorskiego pierwowzoru), • I manipuluje względnie jednolitą i wyraźnie i'l"nl yHM walną konwencją^ drugim zaś doprowad/.ii ilu |ul nia dwu konwencji (np. „Andzi”i „Reja", „WIimMi ¹ ka” i ^esmiana”). Ten drugi typ nieraz pr'*y nazywać⁷,^wariacją parodystyczną, resp. pmh - •• i ^!' Istotnie parodia taka nieraz pastisz pi/> ihhmMmi I nakże z pastiszem tożsama nie jest.

Przyjrzyjmy się, czym różni się tegoż • parodia pt. Zofia Nałkowska « Zdenerwo wanego już*Tuwima «Bukietu z jarzy|m < * Swinarskiego²¹:

Jak białe płatki róży, coraz gęściej, im bardziej zbliża ' się jesień, odpadały bilety wizytowe od drzwi Nepomu-f ceny. Pierwszy struną! jeszcze z jasnych drzwi panieńskiego pokoju, wykaligrafowany sztywnym pismem przebudzonego dziecka:

Nepa Wysokogórska

► I drugi z tych samych drzwi, już litografowany na per-₍ sumowanym welinie: już świadomy i unikający poufałych l skrótów:

Janina Nepomucena Czeczot — Wysokogórska i Trzeci oderwał się razem z nią od mieszkania męża:

Z Wysokogórskich Nepomucena Kacprowa Fenicjańska Następnie spadła kartka brystolu z napisem:

Nepomucena Melchior owa Ztotoioieyska A teraz po śmierci Baltazara, otoczony czarną obwódką ' widnieje skromny bilecik, zawierający dwa tragiczne sło

wa:

Generałowa Zadru/iowiecka

Po tylu inwestycjach miłosnych została Nepomucenie, zamykająca dwa lata, dwie jesienie soczystego owocobra-nia, ta mała klepsydra na palisandrowych drzwiach empirowej wilii w Alei Róż.

arski w obu wypadkach uzyskał efekt ośm iesza-f i karykaturujący dwoma różnymi sposobami.- Tuja parodiował przez dodawanie do siehie autentycz-rT cech immanentnej poetyki Kwiatów polskich. bdia z Nałkowskiej powstała inaczej: tu zostały opu-ogniwa długiego toku narracyjnego, czyli sku-korniczny osiągnięty został przez odejmowanie, u ważyliśmy już, że^sposoby postępo wania parody-o odpowiadają klasom figur retorycznych: pa-£przez dodawanie przypomina figurae per adiectio-parodia przez odejmowanie przypomina figurae dciractionemĄ

y taj my z kolei, czy możliwa jest 'parodia odpo-jąca figurom per transmutationem, czyli takim, powstają przez [przestawianie elementów wyipo-

371