P1090644

Architektura wnętrz

Baldachim musi być nad ołtarzem tak wysoko umieszczony, ieby^fsdno-tjześnie stanowił jego ozdobę i był łatwy do oczyszczenia. Może on być zrobiony nawet z płótna odpowiednio pomalowanego.

Materiałem do wybudowania cyborium może być kamień, marmur, piaskowiec, drewno. Jeżeli cyborium jest zrobione* z kamienia, musi być oparte na słupach; przy czym ołtarz główny, odstawiony od ściany, musi posiadać 4 filary, gdy przy ołtarzach stojących przy ścianie, potrzebne są tylko 2 filary. Capocieli, zrobione jest z desek lub płótna, musi być przytwierdzone do sufitu lub ściany za pomocą łańcuchów lub w inny trwały sposób⁷³. Szereg dobrych przykładów podaje J. Braun w swoim obszernym dziele ó ołtarzu. N Niewolno budować ołtarza z 'ńadbudowarią nad^r nuri amboną. ,

VI. Baldachim ołtarzowy ^-flrafŚadtfnura, tnńbraculum)

Zgodnie z dekretami⁷⁴ i przepisami Ceremoniału Biskupów ⁷⁵ nad każdym ołtarzem powinien być baldachim. Jeśli nad ołtarzem nie ma cyborium z kamienia lub marmuru, baldachim musi być ispórżądzoriy z tkaniny i umieszczony wysoko nad ołtarzem; musi mieć kształt kwadratowy, owalny lub prostokątny i przykrywać ołtarz razem ze stopniami.

Jeżeli ołtarz stoi przy ścianie, baldachim może być do niej przymocowany i w ten sposób zawieszony. Jeżeli ołtarz nie stoi przy ścianie, baldachim musi być zawieszony u góry na żebrowaniu z drewna lub metalu, dla większej wspaniałości ozdobiony koroną.

Żebrowanie przykrywa się odpowiednią tkaniną —■ lamą złotą lub srebrną, brokatem, aksamitem, wełną lub jedwabiem sztucznym w kolorze dostosowanym do- paramentów. U góry musi być przymocowany pokrowiec, chroniący cenny materiał przed kurzem i brudem. Aby wymiana koloru tkanin nie sprawiała trudności, baldachim powinien być tak zawiesżony, by go można było spuszczać- podobnie jak lampę wieczną.

- Zgodnie z przepisami Ceremoniału Biskupów, nad tronem biskupim może być .tylko, wtedy umieszczony baldachim, jeżeli nad ołtarzem jest zawieszony baldachim wspanialszy i kosztowniejszy⁷⁸.

Przepisy Kongr. Obrz. o umieszczeniu baldachimów nad ołtarzami nie wszędzie zostały zastosowane w praktyce^ W Polsce baldachimy ołtarzowe nie Są znane. - We Włoszech są osłonięte baldachimem najwyżej ołtarze główny i;Ną'jśtv.'^; Sakramentu, baldachim służy więc tam prawdopodobnie dó odznaczenia iyęh^ołtarzy od innych. A jednak według przepisów synodalnych i'Instrukcji św. Karola Boromeusza baldachim, zwany we Włoszech cąpocielol

miał służyć przede wszystkim jako ochrona ołtarza i kapłana przed zanieczyszczeniem.

Cześć dla Najśw. Sakramentu domaga się zgodnie z przepisami, ażeby ołtarz, w którym przechowuje się Najśw. Sakrament, był osłonięty baldachimem wspanialszym niż baldachimy nad innymi ołtarzami⁷⁷.

VII. Kredencja

(credentia, abacus)

Po stronie epistoły, należy umieścić przy każdym ołtarzu mały stolik lub wystarczająco. dużą konsolę$ przed niszą ściernią dla umieszczenia, „naczyń mszalnych⁷⁸. Konsola ścienna z msza powinna mieć 30 cm długości i 20 cm szerokości, żeby ustawić na niej tackę z ampułkami W czasie uroczystych nabożeństw konieczna jest większa kredencja, również stojąca po stronie epistoły, na której zmieściłby się kielich mszalny, ampułki z tacką, mszał i świeczniki akolitów. Wielkość płyty stołu, musi wynosić 80 X 50 cm.

Niedozwolone jest stawianie krzyża na kredencji pomiędzy świecznikami lub zdobienie jej statuetkami lub kwiatami, bo wtedy może robić wrażenie ołtarzyka⁷⁹. Należy dbać o dobre rzemieślnicze wykonanie tego stołu kreden-cyjnego i absolutnie pewną statywność. Kredencja musi być nakryta białym obrusem lnianym, zwisającym ze wszystkich stron do posadzki. Potrzebne do tego obrusy opisane są w rozdziale o paramentyce.

VIII. Sie d z e n i a w prezbiterium dla duchowieństwa

W celu podkreślenia stopni dostojeństwa lub różnic hierarchicznych są dla duchowieństwa ustalone siedzenia w prezbiterium.

1. Ława dla celebransa j(scamnum, sedes, sedile)

Przepisy liturgiczne przewidują, ażeby celebrans z asystą lub sam usiadł w czasie śpiewanych części Mszy, szczególnie w czasie sumy, podczas śpiewa^ nia „Gloria” i „Credo”. W tym celu po stronie epistoły należy ustawić ^wystarczająco dużą ławę ⁸⁰. Strona ewangelii musi być zarezerwowana na tron biskupi⁸¹. Przepisowa ława nie powinna mieć ani oparcia z tyłu, ani poręczy; nie może też stać na stopniach⁸². Siedzenie na podwyższeniu nawet jednego stopnia jest zabronione⁸³ i w jednym wypadku tylko istnieje możliwość zachowania tego zwyczaju, tzn. ustawienia ławy na podwyższeniu jednego stopnia, mianowicie wtedy, gdy asystują przy biskupie kanonicy⁸⁴. Przepisy liturgiczne domagają się, aby ława była ustawiona „in piano”, tzn. na posadzce⁸⁵. Niedopuszczalne są w żadnym wypadku siedzenia z poręczami i oparciem dla cele-