Obraz"8 (5)

Kwas antranllowy (kwas o-amlnobonzooeowy) Jaat substancję krystali-etnę, aublimujęcę, o temp. topn. 144°C. Stosowany jaat jako. materiał wyjściowy do syntezy indyga - ciemnoniebieskiego barwnika kadziowego stosowanego głównie do barwienia włókien roś1innychi

nienasyconych *y»ic poliestrowych Łoi żywice lane (do wyrobu guzików 1 w elektrotechnice', kity, ezpachlówki, plaetobetony oraz lakiery bezrozpu-asczalnikowe do drewna. W Polsce omawiane tywice h]« handlowe nazwę ■polimal". Zmieniejęc udział składnika nienasyconego (najczęściej bezwodnika maleinowego) w lywicy otrzymuje się produkt o pożądanych właściwościach (przy zwiększajęcym się udziale składnika nienasyconego rośnie sztywność wyrobu, przy tanLejazajęcym aię udziale rośnie elastyczność).

Estry bezwodnika ftalowego

Największę ilość bezwodnika ftalowego (50-701 w różnych krajach) przeznact* się do produkcji estrów z alkoholami c_a-C_to< Estry ta wykorzystują się jako plastyfikatory tworzyw sztucznych. W grupie wymienionych astrów największe znaczenie ma ftalan di(2-atyloheksylovy), którego udziel w łęcznej produkcji plastyfikatorów ftalowych wynosi 60-70%. Stanowi on plastyfikator dla polichlorku winylu. M 1985 r. w skali światowej wyprodukowano na bazie bezwodnika -ftalowego ok. 2 min t plastyfikatorów.

Eatry dialkilowe powetajęce z bezwodnika ftalowego i niższych alkoholi (metylowy, etylowy i propylowy) stanowię tzw. repelenty. Sę to sebetaneje chemiczne odstraszajęce głownia owady, dzięki działaniu na zmysł powonienia Łub dotyka. Zazwyczaj nic maję właściwości owadobójczych. Sę stosowana bezpośrednio na skórę w postaci olejków, J kramów lub maści. Impregnuje mię nimi odzież i opakowania. Jednym z najbardziej znanych repelentów jaat ftalan dimetylowy odstraszajęoy komary, I muchy i kleszcza.    •,    I

Inne zastosowania bezwodnika ftalowego

Dzialajęe amoniakiem na bezwodnik ftalowy w temp. 200°C uzyskuje się 1 talimłd i

rtalimld (imld kwasu ftalowego) jaat substancję krystalioznę, aubli- 1 mujęcę, o temp. topn. 238°C. Stanowi on produkt pośredni.w syntezie kwa-* au antranilowego:

Ester metylowy kwasu antranilowego, o zapachu jaśminu, używany jest w przemyśla perfumeryjnym.

Kolejnym kierunkiem wykorzystania bezwodnika ftalowego jest synteza antraehlnonu. Powstaje on przaz kondensację benzenu z bezwodnikiem ftalowym w obecności katalizatora Friedla-Craftea z następnę eyklizację kwasu o-benzoilobenzoaaowago w reakcji z oleum:

Antrąchinon ma postać żółtozielonych, iglastych kryształów, o temp. topn. 286°C. Ha gryzęcy zapach, aublłmuje. Jest bardzo odporny na działanie podwyższonej temperatury i czynników utleniajęcych. Stenowi półprodukt do syntezy.wielu barwników oraz nadtlenku wodoru. Największa i-lości antraehlnonu otrzymują aię przaz utleniania antracenu (wyodrębnianego ze smoły węglowej) za pomocę Cr0₃ (temp. 50-105®C) lub powietrza (340-380°C). Światowa produkcja antraehlnonu wynosi ok. 35 tys. t/r.

Na wykorzystaniu bezwodnika ftalowego oparta jest-jedna za starszych metod produkcji kwasu teraftalowego (procoe łlenkel-1), która polega na utworzeniu soli potasowej kwasu ftalowego, a następnie na jaj izomeryzacji w temp. 430-440°C, pod ciśnieniem co_a 0,5-2 HPa, w obecności katalizatora cynkowo-kadmowegoi

BF • bezwodnik Holowy FOK - Halon <Apolosowy

4.24.    FENOL

4.24. 'l. Właściwości'fizyczne i motody otrzymywania fenolu

Fenol C_tH_s0H (hydrokaybonzon, dawna nazwa kwas karbolowy) ma postać bezbarwnych kryształów o cha ro kt o ryatycznym zapachu, o’temp. topn. 41°C